Lise (22), afgestudeerd in ‘het Hasselts’: “Spijtig dat niet meer jongeren het nut van dialect inzien”

“Mijn oma en opa van mijn moeders kant spraken onderling altijd dialect", aldus Lise (22). “Altijd als ik bij hen was, hoorde ik hen praten. Vandaar dat het bij mij begon te kriebelen om de taal ook te leren. Ik wou kunnen meepraten in het dialect." En dus trok Lise samen met haar moeder naar de dialectlessen van vzw Veldeke Hasselt. Als jongste van de groep verbaasde ze vriend en vijand over hoe snel ze de taal oppikte. “Tijdens de lessen lag de focus vooral op uitspraak, maar ook geschiedenis over het Hasselts en de schrijfwijze van de woorden kwamen aan bod. Na de les was er altijd nog tijd om gezellig te blijven ‘kalle’ (praten, red.).

Tegenwoordig praat Lise niet meer zo vaak dialect. “Vroeger kon ik nog met mijn grootouders dialect praten, maar die zijn helaas overleden. Ik moet ook eerlijk toegeven dat mijn kennis van de schrijfwijze best wel wat opfrissing kan gebruiken. Bovendien is er nog steeds één woordje dat ik niet goed kan uitspreken en dat is ‘beu^eter’ (boter, red.), dat kan alleen mijn mama goed uitspreken.” Met haar moeder wisselt Lise wel nog af en toe dialectwoordjes uit. Ze begroeten elkaar dan ook regelmatig met een ‘iech zejen oech gjâân’ (ik zie je graag, red.)

Wat de toekomst van het Hasselts dialect betreft, vreest Lise dat het lot van de taal vooral in handen van de jongere generaties ligt. “En laat dat nu net het probleem zijn. Ik ga regelmatig naar de Hasseltse revues kijken en daar zie je bijna nooit andere jongeren en als ze er zitten, weten er velen niet waarover het theaterstuk gaat", aldus Lise. “Nu dat het Algemeen Nederlands verplicht is, zien jongeren vaak het nut van dialect niet meer in. Dat is spijtig, want op die manier verdwijnt de authenticiteit en bovendien zou ik de taal graag vaker willen spreken." 

Toch is Lise ook heel duidelijk over haar eigen toekomst. “Als ik later zelf kinderen heb, ga ik ze waarschijnlijk ook niet opvoeden in het dialect. Wat ik wel wil doen, is ze allerlei woordjes aanleren zodat ik met hen kan praten zoals ik nu ook tegen mijn mama praat. Daarvoor kan ik nochtans wel een beetje opfrissing gebruiken. Mocht de vzw opnieuw dialectlessen invoeren om bestaande kennis te onderhouden, ben ik kandidaat.”