Heropleving van het Hasselts dialect: “Het voortbestaan van de taal is afhankelijk van de wil van de mensen zelf”

“Het is moeilijk te zeggen hoeveel Hasselaren tegenwoordig nog dialect spreken", zegt Marco van vzw Veldeke Hasselt. “Maar als ik zie dat onze vzw tweehonderd leden telt en er links en rechts regelmatig dialectsprekers opduiken die niet eens weten dat wij bestaan, moet ik kan besluiten dat het Hessels toch nog leeft.” Toch is dat voor Marco niet noodzakelijk een hoopgevend signaal. “Een taal die niet doorgegeven wordt, verdwijnt uiteindelijk. Vandaar dat wij als vzw samenwerken met andere Hasseltse verenigingen en organisaties om het dialect levendig te houden.”

Het feit dat steeds minder mensen automatisch opgroeien met dialect schrijft Marco toe aan de ABN-actie. “In de jaren zestig en zeventig wou men in het kader van de taalstrijd ervoor zorgen dat mensen Algemeen Belgisch Nederlands zouden praten. Er was geen plaats meer voor het Vlaams, een samenraapsel van allerlei dialecten die als onbeschaafd bestempeld werden. Toen zijn veel ouders gestopt met hun kinderen dialect te leren en zo is het dialect stilletjesaan beginnen verdwijnen." 

Toch ziet Marco de toekomst positief in. “Momenteel zijn er even geen dialectlessen, maar in het verleden behaalden al een tweehonderdtal studenten hun diploma Hasselts dialect”, aldus Marco. Bovendien ligt de gemiddelde leeftijd van de studenten tussen de 30 en 50 jaar, maar ook onder jongeren is er een groeiende interesse. Zij zijn de generaties die hun ouders en grootouders dialect tegen elkaar horen spreken, maar zelf niet de kennis hebben om in het Hasselts deel te nemen aan de gesprekken.”

Het idee dat het Hasselts dialect verouderd is, wil Marco de wereld uitsturen. “Het Hasselts gaat wel degelijk mee met haar tijd. Zo bestaan er ondertussen vertalingen voor selfie (zellefke), Facebook (Snéûtbouk) en Cheeseburger (tsjíésbèrreger). “Vernieuwingen en invloeden van andere talen zullen het dialect niet kapotmaken, ze zullen de taal juist verrijken. Het voortbestaan van het Hasselts dialect is vooral afhankelijk van de wil van de mensen zelf", aldus Marco. 

Binnenkort staan nog enkele evenementen rond het Hasselts dialect op de planning:

14 december: Sint-Quintinuskoor zingt Hasseltse kerstliederen in het Claerenhof

20 december: Praatnamiddag in brasserie De Vogelsanck

22 februari: ‘De Bollereu’, theaterstuk van De Banneuxkes in Kindsheid Jesu Hasselt

21 maart: Hasseltse carnavalsmis in de Virga-Jessebasiliek