55 jaar geleden schreef Eddy Merckx in helse omstandigheden Giro-geschiedenis op Tre Cime di Lavaredo: “Zwaarste inspanning van mijn leven”

Tre Cime. Drei Zinnen. U krijgt ze vandaag, in de vooravond, letterlijk te zien op uw televisiescherm. Drie scherpe gigantische rotspieken, broederlijk naast elkaar, in een adembenemend Dolomietendecor. UNESCO-werelderfgoed, flirtend met de 3.000 meter. Zó hoog klimt de Girokaravaan uiteraard niet in de finale van rit 19. Het eindpunt ligt aan Rifugio Auronzo, op 2.034 meter. 7,2 kilometer bergop vanuit Misurina aan gemiddeld 7,6%. Niet meteen angstaanjagend. Maar schijn bedriegt. Want na een pittige aanloop van ruim 10%, een korte afzink volgend op Lago di Misurina en een tolhuisje dat het verkeer op de berg wat onder controle houdt, zakken de percentages vier kilometer lang niet meer onder de dubbele cijfers (11,7% gemiddeld, pieken tot 18%). Trekken, sleuren, zweten, zwoegen. Rotding. Boven wacht weliswaar een waanzinnig mooi panorama.

Hier was het dat Eddy ‘baron’ Merckx 55 jaar geleden geschiedenis schreef door in danteske omstandigheden de fundamenten te leggen van zijn allereerste Giro-eindzege. Daarover zo meteen meer. Want eigenlijk was de vuurdoop van Tre Cime di Lavaredo in de Ronde van Italië, één jaar eerder, een regelrechte farce. Toenmalig koersdirecteur Vincenzo Torriani verwachtte animo en spektakel, maar kreeg je reinste chaos. Met dank aan een massa losbandige fans die bepaalde renners in de slotfase de (dan nog) onverharde paden opduwde, waardoor eenzame koploper Wladimir Panizza alsnog werd geremonteerd. ‘Montagne di disonore’, kopte de patronnerende krant Gazzetta dello Sport ‘s anderendaags. Bergen van schande. Merckx (21) werd tweede, na Gimondi, maar liep er in regen en mist een beginnende bronchitis op die hem het podium kostte in Milaan (9de).

Ook de ochtend van 1 juni 1968 pakken donkere wolken zich samen boven Gorizia. Het is wel tamelijk warm, wat de meeste renners - ook Merckx - doet starten in korte broek en mouwen. Na 80 kilometer begint het te regenen. Met het winnen van hoogte verandert die regen in ijsregen, later hagel, uiteindelijk sneeuw. De temperatuur flirt met het vriespunt, het weer wordt hels. Vijftig kilometer verder al wil Merckx achter de vroege vlucht aan, maar zijn ervaren ploegmaat Vittorio Adorni fluit hem (nog even) terug. Hij luistert. Op twaalf kilometer van de finish versnelt de wereldkampioen opnieuw, Adorni volgt als enige. “Calme, calme”, roept die op een bepaald moment. “È ancora lungo”. Merckx kijkt om, knikt even en schakelt een tand groter. ‘Grazie, arrivederci’. Weg is hij, in trance, op naar de eeuwige roem. Boven moet Merckx worden ondersteund. Zijn voeten zijn ijsklompen en hij krijgt meteen twee dikke wollen dekens over zich heen gespreid.

Het duurt even voor het tot Merckx doordringt dat hij gewonnen heeft en de ‘maglia rosa’ overneemt van Michele Dancelli. Polidori wordt nog tweede, Adorni derde. Titelverdediger Gimondi incasseert een klap van jewelste. Merckx heeft de Giro ‘68 in zijn macht en treedt die dag definitief toe tot het heldendom. Volgens de overlevering applaudisseren zijn rivalen voor hem in de bittere kou. Merckx zou zich de hel van Tre Cime blijvend herinneren als “de zwaarste inspanning van mijn leven, maar ook mijn meest memorabele overwinning ooit.” De Dolomietenreus is vandaag aan zijn achtste Giro-verschijning toe. José Manuel Fuente (1974), Beat Breu (1981), Luis Herrera (1989), Riccardo Ricco (2007) en Vincenzo Nibali (2013) traden nog in de voetsporen van ‘De Kannibaal.’