Steeds meer mensen experimenteren met ‘digitale drugs’. Kan je echt ‘high’ worden van muziek, en hoe dan?

Binaurale beats: het klinkt als iets buitenaards. De ervaring die de luistertechniek met zich meebrengt is dan ook op zijn minst surreëel te noemen. “‘Binaural beats’ zijn een auditieve illusie die ontstaat wanneer je naar twee verschillende tonen luistert, één in elk oor”, vertelt wetenschapsjournalist Martijn Peters. “Die tonen hebben een andere frequentie en dat verschil nemen onze hersenen waar. Als reactie produceert ons brein een ritmische derde toon.” 

Als je bijvoorbeeld luistert naar een toon van 400 hertz in je linkeroor, en een toon van 440 hertz in je rechteroor, gaan je hersenen het interpreteren als één dreunende zoem van 40 hertz die zich ergens in je schedel bevindt. Neuronen in je hersenen zouden synchroniseren tot golfpatronen die sterk gelijken op de hersengolven die je een ontspannen gevoel opleveren. 

Doen ‘binaurale beats’ geen belletje rinkelen? Een experimentele luistertechniek die daar heel erg sterk op gelijkt, is het ultrapopulair 8D-audio. De muziek is zo gemixt dat het lijkt alsof de melodie je langs alle kanten omringt. Op TikTok zijn jong en oud(er) het er unaniem over eens: de muziek geeft hun mentale welzijn een boost.

De hashtag #8daudio werd al meer dan 691 miljoen keer bekeken. Onder andere de video’s van @thegirlfraggle gingen al viraal: in haar filmpjes toont ze kijkers hoe ze heen-en-weer wiegt op de muziek en heeft ze een gelukzalige grimas op haar gezicht. In één van de filmpjes legt ze in woorden uit wat de 8D-audio precies met haar doet: “Ik heb gemerkt dat als het me lukt om te ademen en de muziek te volgen, het me helpt om pijn, spanning en angst te verminderen.”

_{(Lees verder onder de video.)} 

“Hoe trendy binaural beats ook mogen zijn op TikTok, de wetenschappelijke gemeenschap kent ze al sinds de jaren 1800", vertelt Martijn Peters. “Heinrich Wilhelm Dove beschreef dit fenomeen in 1839. Binaural beats kregen wel pas meer bekendheid in de jaren zeventig en zijn nu dus trending op sociale media.” 

Een nieuwe studie, die werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Drug and Alcohol Review’, brengt uitgebreid in kaart waarom en hoe mensen de binaurale tonen precies gebruiken. Ze baseerden zich op antwoorden van meer dan dertigduizend respondenten in 22 landen. 

“Veel mensen zien binaurale beats als een bron van hulp, zoals voor slaaptherapie of pijnverlichting”, zegt dr. Monica Barratt, werkzaam bij RMIT University in het Australische Melbourne en hoofdauteur van de studie. De meesten gebruiken het voornamelijk om te ontspannen of in slaap te vallen (72 procent), om hun humeur een boost te geven (35 procent). 12 procent van de mensen gaf bovendien aan dat ze een soortgelijk effect ervaarde als bij het gebruik van psychedelische drugs. Maar dr. Barratt benadrukt dat deze motivatie vooral gold voor mensen die ook klassieke psychedelica gebruiken. 

Die groep die beroep doet op binaurale beats, gebruikt trouwens frequenter verboden drugs in vergelijking met de andere deelnemers van de studie. Het zijn vooral jongere mensen, van de late tienerjaren tot prille twintigers. 

_{(Lees verder onder de foto.)}

“Dat deze binaural beats zo populair zijn heeft te maken met het feit dat je ze zou kunnen gebruiken om jouw hersengolven mee te synchroniseren", zegt Martijn Peters. “De hypothese van heel wat influencers is dat je hiermee jouw hersenen kan stimuleren om meer gefocust te zijn of net meer ontspannen. Maar er is simpelweg veel meer onderzoek nodig voordat we wetenschappelijk kunnen beweren dat ze ‘de grote oplossing zijn’ om bijvoorbeeld onze focus te vergroten of angst te verminderen. Op dit moment is daar weinig tot geen bewijs voor.”

_{(Lees verder onder de poll.)}

Uit een recente studie bleek bijvoorbeeld dat luisteren naar binaural beats niet zorgde voor een verbetering in jouw humeur of denkvermogen. “Ja, je kon met binaural beats een invloed uitoefenen op jouw hersenen. Maar dat lukte evengoed met monaural beats. Dat is simpelweg naar de drie geluiden luisteren in beide oren. De impact was zelfs groter.” 

Binaurale beats of niet, muziek is hoe dan ook heilzaam, blijkt uit een een recente studie aan Sussex University. Dr. David Lewis van het Mindlab spreekt er klare taal: “Muziek heeft een positievere impact op je stress dan een kopje thee, een wandeling of een potje videogamen.”

Marnix en Myriam eten elke dag een beetje magische truffels voor minder stress. “Jaren niet meer zo goed geslapen” (+)

Psychedelische truffels als medicijn tegen depressie: wat zijn dat en hoe werkt het? (+)