Psycholoog deelt 18 slimme brainhacks voor meer geluk en minder stress

“Net zoals lifehacks je dagelijkse leven in deze snelle samenleving makkelijker maken, kunnen de juiste brainhacks je helpen om meer mentale veerkracht op te bouwen. De term brainhacks komt uit de coachingwereld en betekent zoveel als ‘de kennis over eigenschappen en processen van je brein in je voordeel gebruiken’”, zegt psychologe Elke Van Hoof. Zij is gespecialiseerd in stress en burn-out (professor aan de Vrije Universiteit Brussel, oprichter Ally Institute vzw en zaakvoeder Huis voor Veerkracht). 

“Het is een aantrekkelijke term voor zaken die de wetenschap met moeilijkere woorden omschrijft. Wij hebben het bijvoorbeeld over ‘stabilisatietechnieken’ om uit je emoties te geraken. Het concept ‘brainhacks’ is prima, op voorwaarde dat je niet het idee krijgt dat je je brein volledig kan controleren als je maar hard genoeg traint. Want dat is een misvatting: er zijn altijd omstandigheden waarin je hersenen met je aan de haal gaan.” 

Met de juiste brainhacks maak je de kans wél kleiner dat je door stress overspoeld wordt en je redeneervermogen niet meer werkt. Elke Van Hoof: “Je mentale veerkracht train je het best in tijden dat alles goed gaat. Maak er liefst een dagelijkse gewoonte van. Zo ontwikkel je een hulpbron waaruit je op moeilijke momenten kan putten. Dat staat haaks op onze mentaliteit om problemen pas aan te pakken wanneer ze zich voordoen. Maar het is zoals regelmatig gaan lopen: je zal dan makkelijker een sprintje trekken als dat nodig is.”

1. Stress is noodzakelijk

“Als je altijd risico’s en problemen probeert te vermijden, kan je je veerkracht niet trainen. Een gezonde portie stress is dus noodzakelijk om de vaardigheden die je al hebt te leren inzetten in een andere situatie, en om nieuwe hulpbronnen te ontwikkelen. Hoe meer vertrouwen je in je eigen slagkracht hebt, hoe beter je kan omgaan met nieuwe situaties en onzekerheden.”

2. Ontdek je sterke kanten

“Breng je talenten en kwaliteiten in kaart, eventueel met behulp van vragenlijsten, online tools of door je familie, vrienden of collega’s te bevragen. Hoe kan je die meer benutten in je dagelijkse leven, zowel in je job als op het thuisfront?”

3. Mild zijn voor jezelf

“Chronische stress is toxisch voor je lichaam: als je herstelhormonen de stresshormonen niet meer kunnen uitbalanceren, krijg je fysieke klachten of slaapproblemen. Onrealistische doelen, een hoge mate van zelfkritiek en onaangepast perfectionisme werken toxische stress in de hand. Liefde voor jezelf met al je onvolkomenheden beschermt je tegen die toxiciteit.”

4. Plezier geeft energie

“Bekijk je takenpakket op het werk en in het huishouden. Wat doe je graag? Waaraan beleef je plezier? Hoe meer je ogen gaan blinken, hoe meer energie en dus veerkracht je aan het bijtanken bent.”

5. Tachtig procent is voldoende

“We hebben geleerd om ‘ons best’ te doen, maar je hoeft niet altijd voor honderd procent te gaan. Niemand kan dag en nacht honderd procent perfect zijn. Als je op tachtig procent van je mentale en fysieke vermogen blijft, hou je reserve en bescherm je jezelf tegen uitputting.”

6. Gebruik de stressenergie

“Stress geeft energie, onder meer door de adrenaline. Gebruik die energie voor iets nuttigs of belangrijks, in plaats van die te verspillen aan een poging om stress te beheersen. Ga sporten, ruim op, haal je yogamat boven ... doe iets wat bij je talenten past en waar je blij van wordt.”

7. Geniet van succes

“Als je een doel haalt, komen er endorfine en dopamine vrij. Bovendien heb je weer een ervaring gecreëerd om op terug te vallen. Leer genieten van dit succes in plaats van meteen te kijken naar de volgende stap. We zijn niet gemaakt om voortdurend aan topsport te doen.”

8. Kom uit voor je fouten

“Een fout maken is menselijk. Je kan er beter eerlijk voor uitkomen dan krampachtig proberen om die te verbergen. Fouten erkennen helpt om tot nieuwe inzichten te komen. Als je ze het hoofd biedt, leiden fouten dus tot vooruitgang. Maar fouten uit schaamte proberen weg te stoppen, leidt tot angst, onzekerheid en ziekmakende stressniveaus.”

9. Positief tijdreizen

“Breng je successen in kaart door een maand lang elke dag tien minuten bezig te zijn met ‘positief tijdreizen’: som je tien mooiste herinneringen en tien grootste successen in je leven op, of de tien mooiste momenten in je huidige relatie.”

10. Elke week afspreken met een vriend(in)

“‘Als je je bij iemand thuis voelt, ben je beter gewapend tegen toxische stress en voel je je veiliger. Spreek één keer per week af met een vriend(in). Zowel het uitkijken naar de afspraak als het moment zelf beschermen je tegen stress. Regelmaat is essentieel!”

11. Drie positieve herinneringen

“Ons brein heeft de neiging om negatieve zaken beter te onthouden. Sta daarom dagelijks stil bij drie positieve dingen die je die dag overkomen zijn en schrijf ze op. Lees ze de volgende ochtend bij het opstaan en haal ze je opnieuw voor de geest.”

12. Stilte

“Een kwartier stil zijn, kan veel prikkels uit je hoofd halen. Zorg voor zo weinig mogelijk externe prikkels en leer een meditatie- of mindfulnesstechniek om met interne prikkels – gedachten, emoties, beelden – om te gaan.”

13. Tien minuten voor je doelen

“Je hebt elke dag tien minuten (liefst op een vast moment) nodig om dicht bij jezelf te blijven. Dat moment is van jou: je mag niet gestoord worden, dus zet alle afleiders (vooral je smartphone) uit. Probeer je doelen helder te formuleren. Wat wil je in het leven?”

14. Enthousiast en dankbaar zijn

“Reageer minstens één keer per dag enthousiast op een positieve boodschap die je van iemand krijgt: bedank hem of haar of stuur een leuk bericht terug.’ 

15. Bewegen

“Spieren vangen je stress op: door het op- en ontspannen verwijder je afvalstoffen en bouw je letterlijk stresshormonen af. Bovendien maak je endorfine aan, je lichaamseigen pijnstiller. Beter bewegen dan lui rondhangen dus.”

16. Geniet

“Probeer elke dag te genieten van een activiteit die je normaal haastig zou uitvoeren. Beschrijf daarna wat er anders was en hoe je je daarbij voelde. Op die manier doorbreek je de automatische piloot en sta je bewuster in het leven.”

17. Slaap je fit

“’s Nachts gebeuren er allerlei opruim- en herstelprocessen, ook in je hersenen. Als je te weinig slaapt, worden er te weinig afvalstoffen uit je brein afgevoerd en word je wakker mét een kater, maar zonder echte veerkracht.”

18. Nieuwe dingen/mentale reserve

“Maak een lijst van dingen die je nog zou willen doen en proberen, dingen die je uitdagen en waarvoor je warmloopt. Door iets nieuws te doen, investeer je in je toekomst: je legt meer verbindingen in je hersenen. Dat maakt je veerkrachtiger.”