Demir: “Alternatieve straffen geen gemakkelijkheidsoplossing voor volle gevangenissen”

De minister reageert daarmee op een open brief die het controleorgaan van de gevangenissen drie weken geleden schreef over die gevangenis. Eén van de oplossingen die het orgaan aanhaalde, was de inzet van meer alternatieve straffen.

Minister Demir gaat niet zomaar in mee in die conclusie. “De overbevolking van gevangenissen in dit land is een oud zeer en in Antwerpen barst de situatie uit haar voegen. Maar het kan absoluut niet de bedoeling zijn alle capaciteitsproblemen van de gevangenissen door te schuiven naar het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht  en naar de Vlaamse Justitiehuizen, zonder rekening te houden met de gevolgen. Alternatieve straffen automatisch beschouwen als gepaste straf voor een misdrijf omdat de gevangenissen vol zitten, dat is niet de weg die we moeten bewandelen."

Momenteel staan er 1.488 personen onder elektronisch toezicht. Twee jaar geleden waren dat er 1.081. Daarvan hebben vandaag de dag 301 personen een enkelband omdat ze in voorlopige hechtenis zitten. Ook wijst het kabinet-Demir op een stijging bij personen die in afwachting van hun proces vrij mogen onder voorwaarden. In het gerechtelijk arrondissement Antwerpen is sprake van 540 dossiers. Dat is een daling tegenover 2020, maar wel meer dan in 2019.

Sinds de start van de coronacrisis kenden ook de werkstraffen een sterke stijging. In Vlaanderen hadden rechters eind november 2021 al 5.174 werkstraffen uitgesproken. Dat zijn er al bijna 900 meer dan in 2019. Nergens in Vlaanderen delen rechters overigens zo vaak werkstraffen uit als in de provincie Antwerpen.

Demir merkt op dat Vlaanderen maatregelen heeft genomen om ervoor te zorgen dat elke straf effectief wordt uitgevoerd. Het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht kreeg extra materiaal en achttien extra personeelsleden. Daar komen er volgend jaar nog eens 23 bij. In het justitiehuis van Antwerpen zijn er 17 mensen bijgekomen en volgend jaar starten er nog eens 12 voor het opvolgen van bijvoorbeeld een werkstraf of voorwaarden die de rechter heeft opgelegd.

"Het is dweilen met de kraan open”, betreurt Demir. "Er is dringend nood aan een trendbreuk. Want ondanks forse investeringen, botsen ook mijn diensten op hun limieten. Als we geen gevoel van straffeloosheid willen laten ontstaan, dringen structurele maatregelen zich op." Dinsdag wordt het probleem in Antwerpen besproken tijdens een vergadering tussen de provincie, het lokaal bestuur, het gevangeniswezen en de Vlaamse en federale overheid.