UGent test waterzuivering op basis van moerasplantjes: "Jammer dat we zoveel leidingwater weggooien"

Het is een gebiedje van 8 op 15 vierkante meter, met rietachtige planten en zogenaamde helofytenfilters. Dat zijn de moerasplanten en klei-achtige bolletjes die je ook wel kon vinden in plantenbakken bij je grootouders, die functioneren als waterfilter. Het veldje moet de weg banen voor een groter waterzuiveringsproject, als het onderzoek wat oplevert, natuurlijk.

Vlaanderen heeft te kampen met waterproblemen. Het is een van de meest verharde gebieden in Europa, waardoor de bodem te lijden heeft onder gebrekkige waterinfiltratie en het grondwaterpeil soms gevaarlijk zakt. De UGent is op zoek naar oplossingen en kijkt in eerste instantie vooral naar het eigen waterverbruik. 

Riet Van de Velde, afdelingshoofd Milieu aan de UGent zegt daarover dat “we ons aan de nieuwe realiteit van klimaatverandering zullen moeten aanpassen. Hoe we dat het beste doen, is intussen bekend: een circulair waterbeleid. Daarin zoeken we oplossingen om waterkringlopen zoveel mogelijk lokaal te sluiten.” Een circulair waterbeleid, dat is eigen afvalwater zelf hergebruiken. Veel mensen, en instituten zoals de UGent, doen dat al. Ze gebruiken bijvoorbeeld regenwater in plaats van leidingwater om toiletten door te spoelen. Nadien wordt dat water echter ook gewoon weggespoeld en het mag niet hergebruikt worden. 

Gelukkig werkt de UGent op andere afdeling al aan een oplossing, vandaar de inspiratie voor het rietveld dat nu aan de Corneel Heymanslaan ligt. Onderzoekers zochten en vonden inspiratie in de waterzuiveringsinstallatie op de faculteit Diergeneeskunde. Daar hadden ze ervoor gekozen om het afvalwater zelf te zuiveren aangezien de aanwezigheid van mest in het afvalwater een lozing in de riolering onmogelijk maakte. 

Dit project werd samen opgebouwd met Rietland, specialisten in ecologische zuivering, die al eerder de handen in elkaar sloegen met de UGent. “Het afvalwater van de toiletten en laboratoria komt uit aan de bakken”, legt stichter Dion Van Oirschot uit. “Voorheen werd dat rechtstreeks naar de riool gepompt, maar nu laten we een deel van dat water naar het veld vloeien. In dat veld staan helofyten, wat een verzamelnaam is voor oeverplanten waarvan het stuk dat onderwater zit het hele jaar door overleeft. Op de wortels van deze planten en op de oppervlakte van de kleibolletjes gedijen bacteriën die afvalstoffen omzetten naar voedsel. Het zijn die bacteriën die de eigenlijke filtering doen.”

“Het gefilterde water wordt terug naar de gebouwen gevoerd om gebruikt te worden voor de toiletten in de sanitaire blokken. Doordat we hier beperkte ruimte hadden om te werken, is er gekozen voor een systeem om continu op mechanische wijze zuurstof toe te voegen aan het rietveld, dit vertienvoudigt de effectiviteit en verlaagt drastisch de vereiste ruimte,” besluit Van Oirschot.

Uiteraard is het de bedoeling om met de resultaten van de studie ook breder te gaan werken. Die resultaten worden daarom bekeken door prof. Diederik Rousseau van UGent Campus Kortrijk, hij verdiept zich al meer dan twintig jaar in milieuwetenschappen en afvalwaterbeheer. “We gaan kijken of het gefilterde water hier van voldoende kwaliteit is en eventuele optimalisaties uitvoeren. De bedoeling is om een sterke use case te hebben die als voorbeeld kan dienen voor andere locaties aan de UGent.”