UGent moet fiks besparen (zelfs op ramen wassen): ook onrust bij andere universiteiten

De Vlaamse regering investeert 250 miljoen euro extra in onderwijs, zo raakte in oktober bekend. Goed nieuws, klonk het, want het basisonderwijs krijgt 100 miljoen euro extra en een even groot bedrag zal worden vrijgemaakt om het lerarentekort aan te pakken. Maar de medaille bleek ook een keerzijde te hebben, ten nadele van het secundair en de universiteiten. Die eerste krijgen 100 miljoen euro minder dan voorzien, die laatste 72,6 miljoen euro minder. Samen mislopen de universiteiten de komende vijf jaar 246,5 miljoen euro.

Een tijdlang wilde niemand commentaar kwijt "om de cijfers aandachtig te kunnen bestuderen". En dat is nu gebeurd: alvast de UGent heeft het - intern - over fikse besparingsmaatregelen. Want na een bezuiniging van 105 miljoen euro - het kapmes werd de vorige legislaturen ook al bovengehaald - zal de universiteit tegen 2024 jaarlijks nog eens 15 tot 20 miljoen euro extra moeten beknibbelen, zo is berekend. Geen van de Vlaamse universiteiten krijgt bijvoorbeeld nog bijkomende financiële middelen als ze een bepaald aantal studenten halen - de zogenaamde 'kliks'.

"We nemen de komende jaren structurele maatregelen om financieel gezond te blijven", klonk het dan ook in een mailtje dat deze week naar het UGent-personeel werd gestuurd. Dat reageerde onmiddellijk erg ongerust, want "dé uitdaging tot 2024 is de personeelskosten onder controle houden", zo viel ook te lezen. Of er ontslagen zullen vallen, is niet gezegd. "Maar indien we geen maatregelen zouden nemen, zien we het aandeel van de loonkosten stijgen tot 73,2 procent van de inkomsten. Dat moeten we dus beheersen", zegt logistiek beheerder Jeroen Vanden Berghe. "Ik maak me sterk dat we erin zullen slagen om het onderwijs en onderzoek met minder mensen op eenzelfde kwalitatieve manier administratief te ondersteunen. Zonder harde sociale maatregelen." Volgens vakbond ACOD is dat echter een illusie. "Het is onmogelijk te denken dat we met minder mensen hetzelfde kunnen doen." Er wordt overigens niet alleen aan de loonkosten gemorreld, maar ook gesnoeid in werkingskosten (onder andere onderhoud van gebouwen) en de lancering van een digitale werkplek. Ook wordt er 135.000 euro bespaard door de ruiten van de gebouwen niet twee, maar één keer per jaar te wassen.

"We zitten in hetzelfde schuitje", reageert Luc De Schepper, rector van de UHasselt. Die universiteit moet 1,5 tot 2 miljoen euro schrappen. "Het is zeer pijnlijk te moeten vaststellen dat de werklast voor ons personeel niet zal afnemen. Het aantal studenten stijgt, en we hadden vooropgesteld dat het aantal personeelsleden mee zou stijgen, maar die belofte kunnen we nu niet waarmaken."

Ook de KU Leuven van rector Luc Sels zal "haar groeiambities moeten bijstellen, maar de besparingen hebben geen invloed op het personeel". Aan de UAntwerpen luiden ze nog geen alarmbellen. "Daar is het nog te vroeg voor", zegt woordvoerder Peter De Meyer. "Personeelsbesparingen zijn in de huidige context nog niet aan de orde. Op basis van onze berekeningen heeft de universiteit nog twee jaar de tijd om maatregelen te nemen."