“Het gaat stilaan de goede richting uit", zegt Kurt optimistisch. “Waar NMBS vroeger zei dat iedereen met assistentie de trein op moest kunnen, is hun nieuwe doel nu ‘autonoom reizen voor iedereen’. Op termijn willen ze dat iedereen, ook mensen in een elektrische rolstoel zoals ik, zomaar overal in België de trein kan nemen, zonder hulp. Dat kan tellen als mentaliteitsverandering! En laat net dat hetgeen zijn waar het mij om te doen is: een mentaliteitsverandering. Want veel personen met een beperking hebben geen andere optie dan het openbaar vervoer om zich te verplaatsen.”

Het gaat niet enkel om mensen met een handicap, duidt Kurt. “Eigenlijk gaat het om 30% van het cliënteel van de NMBS, want ook ouderen, ouders met buggy’s, mensen met fietsen, hoge hakken, noem maar op, die hebben ook beperkingen. Een deftige dienstverlening is het minste wat we mogen verwachten van de NMBS, toch? Ik merk dat ‘stationsontwerpers’ de noden rond toegankelijkheid zeer goed kennen. Maar bij de uitwerking sneuvelen veel principes omdat onze politici er geen middelen voor vrijmaken.”

Kurt heeft dan ook een duidelijke vraag voor bevoegd federaal minister Gilkinet. “Zoek het lef om verder te kijken dan één beleidsperiode en werk op die manier een groot en realistisch investeringsplan uit. Want de situatie vandaag is: liften verdwijnen, ticketautomaten worden op looplijnen voor slechtzienden geplaatst, en zo gaat het maar door. Het helpt ook niet dat ons Belgisch spoorwezen is opgedeeld in NMBS en Infrabel, en dat die blijkbaar niet dezelfde toegankelijkheidseisen volgen.  in het ene station kiest men voor zwarte geleidelijnen, in andere stations voor witte, om maar iets te zeggen. 

Maar Kurt ziet dus ook de positieve kanten. “Ik ben verheugd dat de NMBS bewust inzet op codesign: bij de ontwikkeling van de reservatie-applicatie voor personen met een beperking gaan ze samen met mensen met zeer diverse beperkingen op zoek naar wat de noden zijn. Zo zoeken ze samen naar de beste oplossingen.” Kurt werkt voor Konekt, een instantie die dit proces begeleidt. “Daar weten ze hoe moeilijk het is om één puzzelstukje aan te passen in zo’n groot en log bedrijf.”

“Dat er nog een lange weg af te leggen is om een inclusieve maatschappelijke cultuur te verkrijgen, dat is me intussen wel duidelijk. Twee jaar na mijn eerste open brief kan ik nog steeds geen impulsieve uitstapjes maken. Na een vergadering die vroeger gedaan is dan verwacht moet ik nog steeds wachten omdat ik enkel de trein kan nemen die ik reserveerde. Wanneer dit gaat veranderen? Twee jaar geleden zei ik: over 40 jaar. Intussen denk ik dat autonoom reizen voor iedereen over heel België over 35 jaar zal kunnen. En misschien kan het zelfs sneller, als er ook wordt ingezet op tussenoplossingen. Als er bijvoorbeeld met een duw op een knop een hellend vlak uit de trein kan schuiven. Of als ook treinbegeleiders oprijplaten mogen bedienen, wat ze nu dus niet mogen. Als er tijdelijk meer personeel ingezet kan worden, en als meer en meer stations toegankelijk zullen gemaakt worden, zoals onder meer de stations van Anderlecht en Drongen dat sinds kort zijn. En toch kan ik ook daar niet zelfstandig de trein op, want de stations zijn dan wel toegankelijk, maar de trein is dat niet. Dus blijft er ondersteunend personeel nodig, en dat is er niet.

Meer tekst en uitleg over de toegankelijkheid van het openbaar vervoer: www.konekt.be/blog/openbaar-vervoer