Eveline Coppin giet levensverhalen ongeneeslijk zieke mensen in boek: “Proces zorgt voor wisselwerking waar ik ook van groei”

Het verhaal van Eveline Coppin begint ruim tien jaar geleden, als ze aan de slag gaat als journaliste bij het katholieke weekblad Kerk & Leven. “Ik deed dat werk bijzonder graag, omdat ik nieuwsgierig ben naar de verhalen van ‘gewone’ mensen: waar worden mensen warm van, waar liggen ze van wakker, wat leeft er bij hen …? Voor één van die reportages belandde ik bij vzw Amfora – nu Afscheid dat verbindt. Bij dit initiatief neemt een journaliste eindelevensgesprekken af, die vervolgens door een creatieve godsdienstleerkracht worden vormgegeven tot een kartonnen boekje. Toen ik hun verhaal hoorde, dacht ik: ‘Dat wil ik ook doen!’” Dat was de eerste trigger die Coppin overhaalde om begin 2017 als zelfstandige in bijberoep te starten met ‘Boek van mijn Leven’, al koos ze toen voor biografieën in het algemeen.

De tweede trigger kwam er toen de Gentse al een tijdje als biograaf aan de slag was. “Eén van de luikjes die ik altijd aan bod laat komen, is ‘betekenis en toekomst’. Daarbij vraag ik aan de geïnterviewde naar de grote keerpunten in zijn leven, waar hij spijt van heeft, waar hij trots op is, hoe hij zijn afscheid ziet,… Ik voelde dat ik hiervan nog ‘warmer’ werd, omdat die vragen peilden naar waar het in het leven écht om draait. Toen heb ik beslist dat ik me vooral op die essentiële vragen wilde richten en die graag wilde stellen aan mensen die zich sowieso al focussen op wat er écht toe doet, namelijk zij die weten dat de dood voor de deur staat.

Die keuze was niet evident, want er kwamen heel wat angsten om de hoek kijken, aldus Coppin. “Die angsten heb ik intussen in de ogen gekeken”, zegt ze met een glimlach. Ik zat ermee dat ik de dood nog niet van heel dichtbij heb meegemaakt. Daar prijs ik me natuurlijk in de eerste plaats gelukkig om, maar ik vroeg me af of ik mijn gesprekspartner wel voldoende zou kunnen begrijpen. Ik weet echter dat mijn empathie en goed ontwikkelde intuïtie me niet in de steek laten. Als ik bij een bepaald antwoord twijfel voel, zal ik niet terughoudend zijn, maar juist doorvragen. Ik wil graag een spiegel zijn waarin mensen gereflecteerd zien wie ze zijn en waarin ze kunnen ontdekken wat de betekenis van hun leven is geweest.”

Dit proces zorgt overigens voor een wisselwerking, stelt Coppin vast: “Sowieso ga ik nadenken over de vragen die ik mensen stel. Daarnaast komen antwoorden soms sterk binnen. Dat is een signaal voor mij om met dit onderwerp aan de slag te gaan, want ik wil als interviewer zo evenwichtig mogelijk aan de gesprekstafel verschijnen. Vergelijk het met een spiegel met vlekken. Die geeft ook geen goed beeld van wie je bent.”

Voor een basisbiografie betaal je 2.990 euro all-in, voor uitgebreidere formats 3.990 euro of 4.990 euro. “De waarde van zo’n gesprek en boek is moeilijk in geld uit te drukken”, vindt de schrijfster. “Het resterende leven krijgt meer betekenis, het vermindert de angst, het geeft rust, het vergemakkelijkt de acceptatie van het sterven, het helpt bij het afscheid en het maken van keuzes en het vergroot de verbondenheid tussen mensen. Daarenboven is het een blijvende en tastbare herinnering voor de nabestaanden.”

In het besef dat niet iedereen dergelijke budgetten tot zijn beschikking heeft, ontwierp Coppin het gratis doe-het-zelf ‘Voor altijd verbonden’-schrijfboek, met stap voor stap uitgelegde schrijfopdrachten die helpen om de betekenis van de relatie met de ontvanger van het boek in woorden uit te drukken. Coppin: “Eén van de schrijfoefeningen is gebaseerd op wat Manu Keirse, specialist levenseinde en rouw, aanraadt aan mensen bij wie de dood voor de deur staat: vergeving vragen en zowel sorry, dank u en ik hou van u zeggen. Daardoor kunnen er ‘schone’ gesprekken tussen mensen ontstaan.”

Afgelopen lente sprak Coppin voor het eerst met iemand die wist dat ze zou sterven: de toen terminaal zieke en inmiddels overleden Annabel Vereecke (39). Haar tweelingzus Fiona kijkt met warmte en dankbaarheid terug op het creatieproces van Annabels boekje ‘Liefde overstijgt alles’. “Toen Annabel vorig jaar opnieuw ziek werd, zocht ik op Google naar iemand die me kon helpen een afscheidsbrief te schrijven aan haar”, vertelt Fiona. “Eveline en ik hadden contact, maar daarna ging het weer beter en ik dacht dat het nog niet nodig was. Toen belde Eveline me zelf met de vraag of ze Annabel mocht spreken, net op het moment dat ik ook weer contact wilde opnemen. Telepathie.”

Wat volgde was een intensief creatieproces, waarbij Annabel nog tot op het laatst betrokken was bij tekst, beeld en vormgeving. Zij wilde vooral de essentie van haar leven en een aantal tastbare herinneringen achterlaten voor haar zoontje Leon (7). Fiona: “Helaas heeft ze het resultaat niet meer gezien, want ze is in april dit jaar overleden. Maar ze heeft er nog haar stempel op gedrukt, gelukkig.” Fiona zelf grijpt niet zo vaak naar het boekje. “Ik ken Annabel zo goed, alles staat nog op mijn netvlies gebrand. Maar ik merk dat het zo belangrijk is voor anderen. In de eerste plaats voor Leon, maar ook voor vrienden, familie en zelfs totaal onbekenden, die het zien via Facebook. Het doet mensen beseffen dat ze even moeten stilstaan en evalueren of het wel gaat zoals ze willen. Ben ik wel mezelf? Ik vind dat prachtig: dat Annabel op die manier mensen inspireert.”

Info: watiknogzeggenwou.be.