Buurt-regenton, waterpret voor kindjes: 5 Gentse kerken proefkonijn voor ‘wij(k)waterproject’

Elk jaar spoelen talloze kubieke meters regenwater de riolen in, terwijl we dat prima kunnen gebruiken. Kerken zijn grote gebouwen, waar doorgaans erg weinig water wordt verbruikt, waardoor het ook nooit werd opgevangen. Op alle Gentse kerkdaken samen valt jaarlijks zo’n 45 miljoen liter of 45.000 kubieke meter regenwater. Dat kan perfect gebruikt worden voor toepassingen waarvoor we anders kostbaar leidingwater zouden gebruiken, denk aan (openbaar) groen besproeien, toiletten doorspoelen, noem maar op. 

“Daarom groeide bij ons het idee om te kijken of dat anders kon”, zegt Pieter Van den Brande. GMF diende daarom een projectvoorstel in bij het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer van de Koning Boudewijnstichting, en zocht voor de realisatie van een proefproject samenwerking met enkele partners, zoals de Stad Gent, Ecokerk, de kerkfabrieken, AquaFlanders, Farys en Join for Water. 5 kerkdaken kregen een specifiek voorstel. 

“Vijf kerken werden in detail bestudeerd. “We stelden allerlei vragen: hoe en waar kan je het water opvangen? Of is infiltratie misschien een beter idee? Hoeveel regenpijpen heb je nodig? Wat zou je kunnen doen met het water? Kan de buurt betrokken worden? Iedere kerk en iedere buurt is anders, en dat zorgt telkens voor andere mogelijkheden en scenario’s”, zegt Van den Brande.µ

Het resultaat is erg uiteenlopend. In één kerk kon het water afgeleid worden naar het schooltje ernaast, om de toiletten te spoelen. Daarvoor moest een inschatting worden gemaakt hoeveel water er wordt verbruikt, en of er piekmomenten zijn. Op een andere plek werd bekeken of het water kon worden gebruikt voor een buurtparkje en voor de veegwagens van de stad, nog elders werd het plan voorbereid om bij de heraanleg van de buurt rond de kerk een waterspeelpark te realiseren, dat tegelijk de waterinfiltratie van de grond verbetert.

Eenvoudig is het niet. Van den Brande benadrukt dat er heel wat papierwerk en vergunningsaanvragen bij komen kijken en dat bleek “onverwacht veel werk” op te leveren. “Maar in veel steden is er een aparte regelgeving voor pakweg geveltuintjes, misschien is het ook mogelijk om dat voor deze projecten te doen.”

Na deze casestudies hoopt het GMF vooral dat er bij de heraanleg van omgevingen rond kerken nu ook nagedacht wordt over het gebruik van hemelwater. Het project moet dus inspirerend werken. “In Gent houden we de vinger aan de pols, maar we hopen natuurlijk dat men elders ook mee kijkt.”