Iedereen die in België een huis, appartement of grond koopt, betaalt verkooprechten. Die zijn bij het grote publiek beter bekend als registratierechten. Het is een belasting die de Belgische staat heft bij de registratie van een akte of geschrift in een register, in dit geval dus de aankoop van vastgoed. De tarifering, regels en uitzonderingen zijn regionaal bepaald en ondergingen de laatste jaren verschillende wijzigingen. 

Nu staat dus voor Vlaanderen opnieuw een belangrijke aanpassing in de steigers. Wie een appartement of huis aankoopt om er zelf in te wonen, betaalt binnenkort immers maar 3 procent in plaats van 6 procent registratierechten. Voor een tweede verblijf stijgt dat percentage van 10 naar 12 procent. Dat zal minister-president Jan Jambon (N-VA) straks aankondigen in de Septemberverklaring van de Vlaamse Regering en is  bevestigd aan de redacties van HLN en ‘VTM Nieuws’.

Lees ook: We lenen meer dan ooit: zoveel betaalt de Belg gemiddeld af

In Vlaanderen geldt een standaardtarief van 10 procent voor de aankoop van een onroerend goed. Dat tarief ligt lager dan in de andere gewesten. Bovendien genieten veel kopers van een vermindering. Wie een eigen en enige woning koopt, betaalt vandaag nog een gunsttarief van 6 procent. Dat zou dus dalen naar 3 procent. Eén van de voorwaarden is dat je je binnen drie jaar na het verlijden van de notariële aankoopakte op het adres van die woning inschrijft in het bevolkings- of vreemdelingenregister.

Wie er zich toe verbindt de eigen woning ingrijpend energetisch te renoveren, maakt nu aanspraak op een tarief van 5 procent. De vraag is in hoeverre er na de daling van het tarief voor de enige, eigen woning nog extra kortingen blijven gelden voor een aankoop met het oog op een energetische renovatie. Dat geldt ook voor de aankoop van een beschermd monument als investering. Wie van dat monument een eigen en enige woning maakt, betaalt maar 1 procent. Al verwacht de overheid dat je die uitgespaarde centen wel volgens opgelegde regels in het pand investeert.

Om het plaatje compleet te maken: met de aankoop van een sociale woning gaat een tarief van 1,5 procent gepaard. Koop je een woning voor verhuur aan een erkend sociaal verhuurkantoor, dan bedraagt het verkooprecht vandaag 7 procent.

Het vroegere verschil tussen groot en klein beschrijf behoort sinds 1 juni 2018 tot het verleden. Er geldt wel een korting van 5.600 euro op de verkooprechten bij een aankoopwaarde van maximaal 200.000 euro. Dat plafond ligt in verschillende gemeenten rond Brussel en bepaalde steden nog iets hoger.

Voor de aankoop van een tweede woning zouden de registratierechten stijgen van 10 naar 12 procent.

Brussel hanteert een registratierecht van 12,5 procent. Op de eerste 175.000 euro moet de koper geen registratierechten betalen. Hij bespaart dankzij dat zogenaamde abattement tot 21.875 euro (175.000 euro x 12,5 procent). Daaraan kleven opnieuw enkele voorwaarden vast. De koper mag bijvoorbeeld geen andere woning bezitten en de som van de aankoopprijs en de eventuele kosten mag niet meer dan 500.000 euro bedragen. Het abattement, of het voor verkooprechten vrijgestelde bedrag voor een bouwgrond, bedraagt 87.500 euro, bij een maximale totale aankoopprijs van 250.000 euro.

Wallonië kiest eveneens voor 12,5 procent als basistarief. In het zuidelijke landsgedeelte blijft het klein beschrijf wel overeind. Wanneer je een bescheiden woning koopt, geniet je onder bepaalde voorwaarden een verminderd registratierecht van 6 procent. Bij een sociaal krediet gaat het om 5 procent. Onder voorwaarden maakt de koper ook aanspraak op een vrijstelling of abattement van 20.000 euro, goed voor een totale belastingbesparing van 2.500 euro. Wanneer je in het Waalse Gewest een sociale woning koopt van een publiekrechtelijke rechtspersoon, verlaagt het registratierecht tot 0 procent.

Naast registratierechten gelden nog andere kosten, zoals de erelonen voor de notaris en administratieve kosten. Bij het afsluiten van een woonkrediet ben je ook registratierechten, ereloon, aktekosten en inschrijvingsrecht verschuldigd. De website Notaris.be biedt een handige tool om de totale kosten te berekenen.

Naast de binnenkort verlaagde registratierechten geven ook de gunstige rentetarieven kopers een duwtje in de rug. Terwijl de rentebarometer van Immotheker een gemiddelde rente van 1,29% voor een looptijd van twintig jaar aanwijst, delen de gebruikers van de website Spaargids.be offertes van minder dan 1% voor een looptijd van twintig jaar. Wie over een stevig dossier beschikt, goed vergelijkt en vaardig onderhandelt, weet zijn rentetarief dus stevig te drukken. Bekijk hier scherpe offertes die kopers bij hun banken onderhandelden

Lees ook op Spaargids.be: 

Woningen moeilijker betaalbaar: overspelen kopers hun hand?

Europese bezorgdheid rond woonkredieten: lenen we te veel?

Fiscaal voordeel voor lening tweede woning op de helling