“Begin dit jaar deden 177.000 Belgen een beroep op de voedselbank”: hoe werkt dat? En wanneer kan je er terecht?

Wie in aanmerking wil komen voor voedselhulp – en dus een gratis schenking via de voedselbank – moet zich eerst tot het OCMW wenden. “Dat OCMW gaat de volledige financiële toestand van iemand beoordelen”, zegt Jozef Mottar. “Het maakt dan een inschatting of die persoon in een precaire situatie zit. Is het een leefloner? Is het iemand die op dit ogenblik in een situatie zit waarbij hij of zij het financieel niet kan redden? De Federatie van Voedselbanken kan dat zelf niet bepalen, vanwege de privacywetgeving. Wie zich wil aanbieden bij de voedselbedeling moet een attest hebben van het OCMW. Wat niet wil zeggen dat mensen die niet geregistreerd zijn bij het OCMW de deur gewezen worden. Ik denk dan aan daklozen of vluchtelingen.”

“In principe wel”, zegt Mottar. “Want het is het OCMW dat kan bepalen of iemand in geldnood zit, los van het feit of die persoon werkt of niet. Er zijn bijvoorbeeld alleenstaande moeders die niet meer rondkomen die doorverwezen worden naar een voedselbank om hun budget wat te verlichten. Het OCMW bepaalt ook hoelang iemand van de voedselhulp gebruik kan blijven maken.”

“De Federatie zelf heeft negen leden-voedselbanken, provinciale voedselbanken – dat zijn eigenlijk logistieke centra. Die geven het voedsel door aan geassocieerde leden – de zogenaamde voedselverdeelpunten, en daarvan zijn er 654. Het OCMW heeft kennis van die verdeelpunten. Ook op de website van de Federatie zijn die te vinden. Mensen die behoeftig zijn, worden door het OCMW naar één van die 654 punten gestuurd, heel gericht en specifiek, ook al om te vermijden dat men zou gaan ‘shoppen’ van de ene naar de andere plaats. Je wordt dus toegewezen aan een verdeelpunt.”

“Je krijgt dingen mee vanuit het bestaande assortiment. Vroeger kreeg je een pakket mee. Maar daar is men van afgestapt, want we vonden na de bedeling wel eens pakketten terug achter de hoek, gewoon omdat mensen bepaalde dingen niet nodig hadden of niet lusten. Nu is er keuze uit het assortiment dat beschikbaar is. Het voedsel staat uitgestald, en daar kunnen de mensen dan uit kiezen, naargelang van de samenstelling van het gezin of hun behoeften. En dat moet met beperkingen: je neemt bijvoorbeeld geen twintig liter melk mee als je gezin maar uit vier leden bestaat. Je kunt ook aangeven dat je geen varkensvlees wil, maar wel halalvlees. Sommige verdeelpunten hebben koelvakken, zoals in een warenhuis. Daar kan je dan langsgaan, begeleid door één van de vrijwilligers van de organisatie.”

“De voedingsindustrie levert sinds april inderdaad ongeveer dertig procent minder aan. Maar de voedingsindustrie maakt ongeveer een derde van de totale hoeveelheid uit. Dertig procent van dertig procent is dan zo’n tien procent van het totaal. Maar we zien wel dat er veel minder overschotten zijn uit de industrie, waarschijnlijk omdat die industrie – net als elke consument – ook geconfronteerd wordt met stijgende prijzen voor energie, personeel, grondstoffen, verpakking. De industrie is dan ook overgeschakeld op just-in-time, ze produceren alleen nog maar wat strikt nodig is.”

“Dertig procent komt van het Europese Fonds voor Voedselhulp. Een derde komt van overschotten van retail, en dat volume zakt – gelukkig - niet. Er is nog financiële steun van de overheid of de Nationale Loterij, en er zijn overschotten van de veilingen. Ook particulieren springen trouwens bij. Maar we worden wel geconfronteerd met het afnemen van giften. De gulheid van de mensen neemt af. Gezinnen die ons vroeger gemakkelijk steunden, krijgen het immers zelf ook moeilijker. Zij kunnen het geld en het voedsel ook zélf gebruiken, voelen we. De toenemende vraag én het afnemende volume versterken intussen het probleem: er is minder te geven én er zijn meer mensen die het nodig hebben.”

“In totaal hadden we begin dit jaar zo’n 177.000 mensen die er gebruik van maakten. En die aantallen nemen toe. We horen van de verdeelpunten dat er stijgingen zijn tot zelfs 25 procent. En meer en meer mensen die werken dienen zich aan.”

Lees ook: 

HLN WINKELKAR. Welke supermarkt is de goedkoopste? Expert geeft duiding: “Mogelijk wordt onze voeding dit jaar nog 20 procent duurder” (+)

Koop jij huismerken om inflatie minder te voelen? Maar waarom zijn die 15 à 20 procent goedkoper dan bekende merken?  (+)

Besparen in de supermarkt? Budgetexperte geeft tips en waarschuwt: “Laat je niet verleiden door ‘gratis’”(+)