Waarom we een donut boven een appel kiezen als we de keuze krijgen

Voor het onderzoek maakten Aukje Verhoeven, Sanne de Wit en Poppy Watson, allemaal psychologen aan de Universiteit van Amsterdam, gebruik van een specifiek computerprogramma waarmee ze bepaalde voedseluitkomsten en omgevingsstimuli konden nabootsen bij proefpersonen. In mensentaal: ze kwamen erachter dat wanneer je prikkels zoals geur, reclame of zelfs beroemdheden associeert met een bepaald voedingsproduct, je hier sneller voor kiest, ook al weet je dat het ongezond is of zelfs als je er eigenlijk niet zoveel trek in hebt.

De psychologen halen als voorbeeld McDonald’s aan. Iedereen kent het logo van de fastfoodketen, je krijgt het immers elke keer te zien als je er bestelt. Dat ze het op alles afdrukken, van op de servetjes tot in het groot aan de buitenkant van hun filialen, is geen toeval. Doordat je het logo zo vaak onder je neus geschoven krijgt, ontstaat immers een sterke associatie tussen de stimulus (het logo in dit geval) en het beloningssysteem dat geactiveerd wordt in je hersenen wanneer je fastfood eet. Passeer je langs een McDonald’s en zie je de grote gele M, dan krijg je spontaan zin in een cheeseburger. Aangeleerd gedrag lokt je naar de fastfoodketen, of je dat nu wilt of niet.

Bij gezond eten, zoals fruit en groenten, maken we die associatie veel minder omdat er minder stimulansen bij in spel zijn. Je wéét wel dat een appel gezonder is, maar als je ernaast geprikkeld wordt door een ongezonde donut, dan is de keuze door je hersenen snel gemaakt. Volgens de psychologen kun je er helaas niet veel aan doen, tenzij dan de prikkels zoveel mogelijk proberen vermijden. Zap die reclame voor koekjes weg, ontwijk de snoepautomaat op het werk en neem een andere straat zodat je niet langs McDonald’s passeert. Probeer die prikkels te vervangen door prikkels die net gezond eten stimuleren. Kijk wél naar reclame voor een nieuwe pot sojayoghurt of zet een fruitschaal goed in het zicht op de eettafel, alle kleine beetjes helpen.