Waarom sommige mensen constant met een been op en neer wippen

Naar schatting zou het Restless Legs-syndroom of in het Nederlands het ‘rusteloze benen’-syndroom (RBS) bij ongeveer 10% van de mensen voorkomen. Vrouwen hebben er veel vaker last van dan mannen en het komt ook meer voor bij mensen op leeftijd. Bij RBS krijg je het gevoel alsof er mieren over je voeten lopen, wat gepaard gaat met de bijna onbedwingbare behoefte om je benen te bewegen. Vandaar ook de naam.

Er is niet maar één oorzaak van RBS. Zo kan de klacht bijvoorbeeld optreden door een tekort aan ijzer, magnesium of calcium, wat je relatief makkelijk kan oplossen met voeding of supplementen. RBS kan ook genetisch doorgegeven worden en ook stress en nervositeit is een veelvoorkomende oorzaak. Men spreekt dan van de zogenaamde ‘vecht-of-vluchtreactie’, waarbij het lichaam grote hoeveelheden adrenaline en cortisol (stresshormonen, nvdr.) aanmaakt, de hartslag gaat de hoogte in, spieren worden gespannen, haren komen rechtop te staan, zintuigen worden scherper en de pijngevoeligheid daalt zodat het lichaam voorbereid is op een gevecht of om op de vlucht te slaan. De extra energie die daarbij wordt aangemaakt, resulteert vaak in het op en neer wippen van een been of het tikken van handen.

Voor wie zich nu zorgen maakt, hebben we goed nieuws: uit een Brits onderzoek blijkt dat het net gezond kan zijn om met je benen te trillen of met je voet te wippen. Onderzoekers aan de universiteit van Leeds bestudeerden daarvoor het ‘friemelgedrag’ van 12.000 Britse vrouwen tussen de 37 en 78 jaar oud. Zij moesten vertellen hoeveel uur per dag ze zaten en ze moesten hun ‘friemelgedrag’ een score geven op een schaal van 1 tot 10. Daarbij werd ook informatie verzameld over hun levensstijl, zoals rook- en drinkgewoontes. De deelnemers werden in 1999, 2002 en 2014 ondervraagd.

Op basis van hoeveel de vrouwen trilden en wipten met ledematen werden ze in 3 groepen ingedeeld: weinig, gemiddeld of veel. Wie minstens 7 uur per dag op een stoel zat, bleek 30% meer kans te hebben om dood te gaan aan eender welke oorzaak ook in vergelijking met wie gemiddeld ‘maar’ 5 uur per dag zat. Kwestie van nog eens te onderstrepen dat zitten wel degelijk het nieuwe roken is. Opvallend is echter dat de groep die gemiddeld of veel zaten te trillen of wippen, geen groter risico hadden om dood te gaan. Zelfs niet als ze 7 uur per dag zittend doorbrachten.

De onderzoekers concludeerden dan ook dat RBS de schadelijke gevolgen van een zittende job kan tegengaan. Wel nuanceerden ze de resultaten ook enigszins. De deelnemers moesten namelijk zelf aangeven hoeveel ze zaten te trillen en wippen, in de praktijk deden ze dit misschien veel vaker of minder omdat je het lang niet altijd doorhebt van jezelf. Meer onderzoek is dan ook nodig, al wijst in ieder geval niets erop dat trillen en wippen negatieve gevolgen heeft. Enkel misschien voor je omgeving die het er flink vanop hun heupen kunnen krijgen.