Help, ik zweet: wat kan je doen tegen zweethanden

Voor je denkt: zweten in de winter? Waar beginnen zij nu over? Jawel, er zijn wel degelijk mensen die tijdens koudere temperaturen ook last hebben van zweetpollekes. Ik - notoir zweetpateeke - kan erover meespreken. Ik kan me niet meer exact herinneren wanneer het zweten begonnen is, maar ik gok dat ik ongeveer 15 jaar was. Geleidelijk aan werd het erger en ondertussen ben ik op het punt gekomen dat mijn handen - naar mijn gevoel - altijd klam en nat zijn. Zelfs in de winter. Als iedereen zijn of haar vingers eraf vriezen, zijn die van mij nat.

Niet bepaald prettig, dus heb ik dat eens laten vallen tijdens een bezoek bij de huisarts. “Iedereen is anders, Ann”, was zijn antwoord. Oké, maar waarom? We vroegen het aan dermatoloog Dagmar Ostijn.

“Er bevinden zich veel zweetklieren ter hoogte van de oksels, handpalmen en voetzolen”, vertelt Dagmar Ostijn. “Die zweetklieren zorgen ervoor dat het lichaam warmte kan afvoeren. Een hond zweet bijvoorbeeld nooit, maar hijgt wel als hij het warm heeft. Op die manier kan het dier toch afkoelen. Zweet heeft naast afkoeling nog een andere functie. Het zweet op je handen zorgt ook voor meer grip.”

Zweten wordt gestimuleerd door meerdere factoren. “Lichaamsbeweging, warmte of koude, alcohol, roken, stress en angst zijn daar enkele voorbeelden van”, verduidelijkt Ostijn. “Waarom sommige mensen meer zweten dan anderen, kan ik niet met 100% zekerheid zeggen. Wel is geweten dat er een erfelijke factor is. In bepaalde families komt het namelijk vaker voor dan bij andere.”

Er zijn verschillende manieren die ervoor kunnen zorgen dat je minder zweet. “De eerste en naar mijn mening beste methode is iontoforese”, zegt Ostijn. Daarbij blokkeren elektrisch geladen deeltjes (ionen) de activiteit van de zweetklieren. Dat effect houdt enkele dagen aan. Je kan zelf een iontoforesetoestel kopen voor thuis, je hoeft dus niet telkens naar een dermatoloog voor de behandeling. Zo’n toestel is redelijk prijzig, maar de zweethoeveelheid verandert bij regelmatig gebruik opnieuw naar een normale standaard.”

Ook botox kan een oplossing zijn. Volgens Ostijn zorgt het niet enkel voor rimpelvermindering. “Botox blokkeert de zenuwuiteinden naar de zweetklieren, waardoor er minder zweet geproduceerd wordt. Na zes à negen maanden herstellen de zenuwuiteinden en gaat de zweetproductie weer zijn ‘normale’ gang. Die methode is zeer effectief en werkt altijd. Er zijn echter wel wat nadelen. Het is een zeer pijnlijke behandeling die de handspieren verzwakt. Hierdoor wordt de behandeling amper uitgevoerd. Het wordt bijvoorbeeld moeilijker om glazen bokalen open te draaien. Dat komt omdat botox een spierontspanner is. Bij botox in de oksels ervaar je geen krachtverlies, daarbij liggen de spieren dieper in de huid ten opzichte van de handen.

In extreme gevallen kan je kiezen voor chirurgie. “Sympathectomie kan je zweetprobleem ook oplossen. Daarbij wordt de nervus sympaticus, de zenuw die aan de binnenkant van de ribben loopt, doorgesneden. Het grote voordeel is dat je niet meer zweet ter hoogte van het volledige bovenlichaam. Het grote nadeel is wel dat je compensatoir gaat zweten. Dat wil zeggen dat je extra hard gaat zweten aan je onderrug, billen en voeten, wat natuurlijk ook niet ideaal is.”

Gelukkige bestaan er ook methoden die geen chirurgische ingrepen vergen. “Als je een oplossing zoekt die iets minder drastisch is, raad ik een crème aan met aluminiumzouten”, informeert Ostijn. “Vroeger bestond er ook een zeep met dat bestanddeel, maar die is van de markt gehaald. Aluminiumzouten op de huid zorgen ervoor dat je minder zweet. Het merk SVR Spirial heeft een vegetale crème zonder deze zouten, maar die is minder krachtig.”

Ook antitranspirantiecrèmes kunnen een hulpmiddel zijn. “Antitranspirantiecrème werkt op basis van aluminiumchloride. Dat wordt in hoge concentratie (tot 15%) toegevoegd aan handcrème. Het kan voor irritatie zorgen als je er veel van gebruikt en moet ’s avonds aangebracht worden. Anders wordt de crème verdund met het zweet dat vooral overdag geproduceerd wordt en heeft het weinig nut.”

Tijd kan er ook voor zorgen dat het probleem afneemt. “Kinderen zweten voornamelijk aan handen en voeten en tijdens de puberteit zweet je vooral aan je oksels. Hoe ouder je wordt, hoe minder je zweet. Bij overmatig zweten nemen de symptomen ook af als je ouder wordt, maar dat merk je meestal pas rond je 65ste levensjaar”, licht Ostijn toe. 

“Antitranspirantiecrèmes kan je vrij verkrijgen bij de apotheek, maar als je enorm veel last en ongemak ervaart, zou ik toch eens langsgaan bij een dermatoloog”, verduidelijkt Ostijn. “Hij of zij kan nagaan hoe erg de situatie is en welke oplossing er het beste bij past.”