12 gendergerelateerde termen die je moet kennen
Anno 2021 weten we maar al te goed dat gender een spectrum is. Hoe iemand zich voelt, valt niet per se zwart-wit te definiëren als man of vrouw. En zelfs als jij je helemaal oké voelt met je geboortegeslacht, is het belangrijk om de juiste gendergerelateerde woorden en hun betekenis te kennen. Dit zijn de 12 belangrijkste termen rond gender en alles wat ermee te maken heeft. “Welke term gebruikt wordt, heeft niet zozeer met definities te maken, als wel met hoe mensen zichzelf identificeren en voelen", vertelt Elisa Schanzer, een van de woordvoerders van Çavaria, de Vlaamse belangenverdediger van LGBTI-personen en koepel van LGBTI-organisaties.
Delen per e-mail
“Çavaria wil het leven voor LGBTQI-personen in België makkelijker maken. Ik werk heel graag voor deze organisatie en ik ben heel blij met het werk dat we doen”, zegt Elisa, die non-binair is. De voornaamwoorden waarmee Elisa zich identificeert zijn zowel zij/haar als die/hun. “Iemand met de juiste voornaamwoorden aanspreken is even belangrijk als iemand bij de juiste naam noemen. Als iemand jou niet bij de juiste naam noemt, voel jij je ook niet goed. Fouten maken mag, zolang je respect toont. En als je niet zeker bent van hoe iemand wil worden aangesproken, vraag het dan gewoon even.”
1. Gender
Terwijl je geslacht gebaseerd is op wat dokters bij je geboorte op je certificaat schreven, is gender niet meer dan een sociaal construct. Bij dat sociale construct, gecreëerd door de samenleving, horen bepaalde regels, een geheel van sociale en culturele kenmerken. Iemands gender stemt niet per se overeen met het gender dat typisch (volgens de verwachtingen van de samenleving) bij iemands geslachtsorgaan hoort.
2. Geslacht
Dit verwijst naar de biologische geslachtskenmerken van een persoon, af te leiden van bijvoorbeeld chromosomen, genen, hormonen en duidelijke lichamelijke kenmerken. Geslacht heeft niets te maken met gender.
3. Cisgender
Het gender van iemand die cis is, stemt overeen met het geslacht waarmee ze geboren werden. Iemand die geboren wordt met een penis en zich een man voelt, is cisgender.
4. Transgender
Transgender is een term voor iemand wiens gender niet overeenkomt met het geslacht waarmee die persoon geboren werd. Een transgender man bijvoorbeeld is iemand die met een vagina geboren werd, en mogelijks de overgang naar een mannelijke genderidentiteit wil maken. Sam Bettens is een transman. Bo Van Spilbeeck is een transvrouw.
5. Cishet
Cishet is een Engelse term voor iemand die cisgender en heteroseksueel is. Cisgender is een gendergerelateerde term, terwijl heteroseksueel een term is die te maken heeft met je seksuele oriëntatie.
6. Intersekse
Bij ongeveer 1 op de 4.000 geboortes wordt een intersekse-variatie vastgesteld, waarbij het lichaam zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken vertoont.
7. Binair
Binaire mensen gaan uit van een tweedeling in gender. “Onder de term binaire genders horen cismannen, cisvrouwen, transmannen en transvrouwen”, zegt Schanzer.
8. Non-binair
“Non-binaire mensen vallen deels of volledig buiten de groep van binaire mensen. Ze herkennen zichzelf niet in de binaire opdeling van gender (de klassieke tweedeling van gender) en alle verwachtingen die daarmee gepaard gaan. Iemand die non-binair is, kan transgender zijn, of genderfluïde of of alles tegelijkertijd”, aldus Schanzer. Charlie Dewulf is non-binair.
9. Androgyn
Iemand die zich androgyn uitdrukt, houdt geen rekening met gendernormen en wat hun* gender of geslacht is. “Maar de nadruk ligt hier op iemands persoonlijke expressie", zegt Schanzer. “Bijvoorbeeld de manier van praten, kleden en gedragen. Een androgyn persoon gebruikt kenmerken die zowel mannelijk kunnen zijn als vrouwelijk, alles daartussenin en daarbuiten. Los van het gender waarmee die persoon zich identificeert. Harry Styles identificeert zich bijvoorbeeld als man, maar kleedt zich androgyn.”
10. Agender
Agender personen hebben geen beleving van gender, of ervaren een afwezigheid van gender. Men noemt dit ook wel ‘genderloos’ zijn. “Meestal wordt het onder de paraplu-term non-binair gezet, maar niet altijd”, weet Schanzer. “Iemand die agender is, kan ook non-binair zijn en andersom. Een agender persoon voelt zich noch man, noch vrouw, noch een ander gender.”
11. Genderfluïde
“Iemand die genderfluïde is, heeft het gevoel dat het gender met de tijd fluctueert.” Genderfluïde personen voelen hun gender bij wijze van spreken ‘vloeien’ tussen verschillende identiteiten op het spectrum. Miley Cyrus is genderfluïde.
12. Gendernon-conform
“Iemand die gendernon-conform is, gedraagt of kleedt zich niet naar de verwachtingen of stereotypes die bij de binaire geslachten horen. Bijvoorbeeld: jongens dragen blauw, en meisjes dragen roze”, aldus Schranzer. Gendernon-conform is dus niet passend bij wat men normaliter verwacht bij een bepaalde sekse.
“De termen androgyn en gendernon-conform overlappen elkaar inderdaad een beetje, maar het hangt af van met welke term de persoon de meeste affiniteit voelt. Taal is heel subjectief. De identificatie heeft dus meer te maken met iemands gevoel dan met een vaste definitie van een woord.” Jonathan Van Ness uit de serie Queer Eye is gendernon-conform.
Lees ook :
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Je eerste auto kopen: enkele tips om de kosten onder controle te houden
De aankoop van je eerste auto: voor veel jongeren is het een droom. Toch kan het ook overweldigend zijn. Kies je voor een diesel-of benzinemotor? En wat met elektrisch? En hoe zit het met bijkomende kosten zoals de inschrijvingstaks of verzekering? Independer.be helpt je op weg. -
Livios
Met deze werken kan je de verkoopwaarde van je woning vergroten
Renoveren doe je vooral voor je eigen comfort. Als je woning daardoor meer opbrengt bij verkoop, is dat natuurlijk mooi meegenomen. Maar weet dat je er niet alle investeringen ook werkelijk terug uithaalt. Welke ingrepen betekenen een meerwaarde voor je woning of welke werken leiden tot een snellere verkoop? Bouwsite Livios maakt je wegwijs. -
PREMIUM
5 mensen met verschillende achtergrond delen hun meest waardevolle seksinzichten: “Het voorspel ís de seks”
Non-binair, hetero, panseksueel, man, vrouw, jong, oud. In alle onze verschillen is er toch iets wat ons met elkaar verbindt: seks. We doen het (bijna) allemaal, op onze eigen, unieke manier. Speciaal voor valentijn delen Eline (29), Inke (24), Jaak (81), Nore (22) en Malik (28) hun grootste sexy inzichten. Do try this at home! “Een relatie kan niet werken zonder ritme en flow in bed. Wat ik daarmee bedoel? Je moet op dezelfde golflengte zitten, op dezelfde beat bewegen.” -
-
PREMIUM
Regisseur Charlie Dewulf over films maken als therapeutisch proces en non-binair zijn: “Plots besefte ik, ik bén mijn hoofdpersonage”
We kennen Charlie Dewulf (26) als regisseur van het hilarische en uiterst herkenbare brak, geschreven met Joke De Bruyn nadat ze elkaar toevallig tegenkwamen in Miami. “Brak is ontstaan door onze gênantste ervaringen te bundelen.” Naast heel veel talent, heeft Charlie een liefde voor memes, Bridgerton en Tim Burton. Charlie is ook de eerste non-binaire regisseur in ons land. En dat is belangrijk. “Voor een lange tijd was er altijd maar één specifiek type persoon - een witte, heteroseksuele man - dat films maakte”, aldus Dewulf. Maar daar komt nu verandering in. -
PREMIUM
Toxic masculinity versus mannen die rokken dragen: “Mannen zijn paranoïde over hun eigen mannelijkheid”, zegt genderexpert
Toxic masculinity, het is een term die we de laatste tijd steeds vaker voorbij zien komen. Wat bedoelt men daar precies mee? “Mannen grijpen elke kans aan om hun mannelijkheid te bewijzen. En dat kan soms slecht uitdraaien", vertelt specialist in gender- en seksualiteitsgeschiedenis Henk de Smaele. “Anderzijds worden er stilaan ook nieuwe vormen van mannelijkheid gecreëerd en aanvaard.” Denk maar aan tieneridool Harry Styles die onlangs voor Vogue in vrouwenkledij poseerde. -
5 redenen om je een elektrische fiets aan te schaffen, ongeacht je leeftijd
-
Nieuwe dieet-app bij prikkelbare darm is efficiënter dan medicatie
Patiënten met prikkelbaredarmsyndroom die hun dieet aanpasten met behulp van een speciale app, zijn efficiënter geholpen dan patiënten die klassieke medicatie namen. Dat blijkt uit een twee jaar durende studie van UZ Leuven, waarvan de resultaten vandaag bekend zijn gemaakt. De app zal vanaf juni beschikbaar zijn via de huisartsen.