Waarom je een hete pan best niet meteen met koud water afspoelt

Door je pan meteen onder de koude kraan te zetten na het koken, hoop je waarschijnlijk jezelf tijd en schrobwerk te besparen achteraf. Alleen ondermijn je zo de kwaliteit van je pan zonder dat je het doorhebt. Meer zelfs: je hete pan na het koken van een laagje koud water voorzien om vastgekoekte etensresten los te weken, is één van de meest voorkomende fouten bij hobbykoks. Door het plotse temperatuurverschil tussen de hitte van de pan en de koude van het water treedt er namelijk een thermische schok op, waardoor je pan kan barsten of kan kromtrekken.

Het gevolg van die schok? De bodem van de pan wordt ongelijkmatig, waardoor ze wankelt en bijna op je kookvuur danst wanneer je ze daarna wil gebruiken. Zeker op een inductieplaat wordt koken zo haast onmogelijk. Bovendien valt een pan met een aangetaste bodem niet meer gelijkmatig te verwarmen, waardoor een geslaagde maaltijd op tafel toveren een mission impossible is. En opgelet: die structuurverandering van je pan is niet eens altijd zichtbaar voor het blote oog.

Wie een pan wil schoonmaken, is beter lui dan moe. Je gebruikt best wat spierkracht tijdens het schrobben in plaats van voor de snelle en makkelijke aanpak van het bodempje water te gaan. De oplossing laat zichzelf dus al raden: laat je pan eerst afkoelen voor je ze begint af te wassen of voor je een laagje water in laat stromen. Zo vermijd je die gevreesde koudeschok en alle gevolgen van dien. Is de bodem van je pan zodanig aangekoekt dat je het spoelen echt niet kan laten? Gebruik dan lauw of warm water om lastige etensrestjes alvast wat los te weken, die temperatuur beschadigt de structuur van je pan niet. En voor wie denkt dat het werk na het schrobben gedaan is: een pan was je altijd beter met de hand af dan in de afwasmachine. Reinigingsmiddelen voor de vaatwasser zijn meestal agressiever dan klassiek afwasmiddel.

Laat je pan eerst afkoelen tot kamertemperatuur. Kleven er hardnekkige etensresten aan de bodem? Week je pan dan eerst een paar minuten in lauw zeepwater. Om de laatste restanten weg te schrapen kan je eventueel nog een houten lepel of een mengsel van zuiveringszout en water gebruiken. Maak de pan daarna schoon zoals je anders doet.

Antikleefpannen zijn doorgaans het makkelijkst schoon te maken. Logisch, want van aangekoekte voedingsresten is met een kwalitatieve antiaanbaklaag geen sprake. Laat je pan afkoelen tot kamertemperatuur en reinig ze dan met zeepsop. Gebruik altijd een zachte spons om krassen in de antikleeflaag te vermijden. Stop ook je antiaanbakpan het liefst niet in de vaatwasser. Zo bescherm je de speciale antikleeflaag en blijft de functie van je pan intact. Merk je na verloop van tijd aanslag op de bodem op? Laat dan een beetje azijn in de pan koken, dat kan de schade wat tegengaan.

Gietijzer is een poreus materiaal, wat betekent dat een pan uit dit materiaal vocht kan opnemen en uiteindelijk daardoor kan beginnen roesten. Een gietijzeren pan langdurig in water weken is dus geen goed idee. Om eventuele vastgekoekte etensresten los te maken, kan je wel enkele kopjes water in de pan gieten en even laten doorkoken. Voor hardnekkige voedselrestanten doet een beetje zout als schuurmiddel wonderen. Spoel na met warm water en een zachte spons. En nog een laatste tip: smeer de pan regelmatig in met wat natuurlijke olie. Zo geef je roestvorming helemaal geen kans.

Komt dit advies te laat en kan je pan niet gered worden?  Deze pannen uit HLN Shop koop je nu met korting. 

“Spoel gekookte pasta nooit af met koud water”: hoe maak je pasta dan wél goed klaar?

Tijd voor snacks uit de airfryer dit weekend? “Je kunt nog véél meer maken met het toestel, zelfs een moelleux of krokante kip” (+)

Van lekker krokant spek tot instant granola en roerei: onze culinaire journaliste legt uit hoe je meer uit je microgolfoven haalt (+)