Johanna Massy (64) is 50.000ste vrijwilliger bij Vaccinopolis: “Door deel te nemen hoop ik de wetenschap vooruit te helpen”

Het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties (CEV), een onderzoeksgroep van UAntwerpen, is gehuisvest in het gloednieuwe gebouw Vaccinopolis op Campus Drie Eiken. Het CEV coördineert studies naar vaccins tegen COVID-19, maar ook tegen griep, RSV of het herpesvirus, of tegen bacteriële infecties zoals salmonella of pneumokokken. Vrijwilligers krijgen er kandidaat-vaccins of een placebo toegediend, om na te gaan hoe hun immuunsysteem reageert en of vaccins veilig zijn om op de markt te brengen.

“Om vaccins te testen, zijn vrijwilligers cruciaal. Het – snel – vinden van voldoende vrijwilligers is niet altijd gemakkelijk. Vaak zijn mensen niet goed op de hoogte van het belang van vaccins, zijn ze bang voor nevenwerkingen of kunnen ze zich moeilijk vrijmaken”, vertelt Margot Hellemans, projectmanager bij het CEV.

Daarom bouwt het Europese VACCELERATE-initiatief een internationaal register met vrijwilligers uit. “Meld je je aan op die lijst en kom je in aanmerking, dan krijg je een mailtje met een uitnodiging en kan je zelf contact opnemen met het centrum waar de studie doorgaat. Via VACCELERATE kunnen we vrijwilligers van andere onderzoekscentra in binnen- en buitenland bereiken”, aldus Hellemans.

Waarom zou je aan een vaccinstudie willen meedoen? “In de eerste plaats zijn onze vrijwilligers mensen die het belang van het testen van die vaccins beseffen”, zegt prof. Pierre Van Damme, hoofd van het CEV. “Zonder vrijwilligers, geen nieuwe vaccins of medische innovaties. Ze hebben een hart voor wetenschappelijk onderzoek en doen het vanuit een zeker altruïsme. Daarnaast is er een billijke vergoeding voorzien ter compensatie van de tijd die mensen vrijmaken voor de studie. Dat is een belangrijke motivatie bij bijvoorbeeld studenten. De vergoedingen verschillen per studie en zijn sterk afhankelijk van bijvoorbeeld het aantal visites.”

(lees verder onder de foto)

Vaccinstudies gebeuren pas na degelijk onderzoek en gunstige resultaten van labo-en dierproeven en worden vooraf steeds voor goedkeuring voorgelegd aan de regelgevende autoriteiten en een ethisch comité. “Deelnemers worden tijdens de eerste visite gescreend om na te gaan of ze gezond zijn en of ze beantwoorden aan de specifieke voorwaarden van de studie”, aldus Van Damme. “Na vaccinatie wordt je gevraagd om gedurende een aantal dagen een dagboekkaart in te vullen en kom je op vooraf geplande tijdstippen op visite om dit dagboek te overlopen. Tijdens deze visites wordt er soms bloed genomen en gebeurt er ook een klinisch onderzoek. De gezondheid van deze vrijwilligers wordt van nabij opgevolgd. Eventuele bijwerkingen zijn meestal mild en van korte duur.”

Onlangs registreerde de 50.000ste vrijwilliger zich bij VACCELARATE. Het gaat om de Vlaamse Johanna Massy (64). Ze deed eerder al mee aan een griepstudie en neemt nu deel aan een studie naar een vaccin tegen luchtweginfectie RSV. “Mijn twee kinderen zijn erg ziek geweest van dat virus”, vertelt ze. “Dat is een stimulans geweest om mezelf kandidaat te stellen voor vaccinstudies. Door deel te nemen hoop ik de wetenschap vooruit te helpen. Ik probeer ook vrienden en kennissen te overtuigen om mee te doen. Weet je wat een groot bijkomend voordeel van zo’n studie is? Parameters zoals je bloeddruk worden tijdens een studie van nabij opgevolgd. Als je een gezondheidsprobleem zou hebben, wordt dat snel vastgesteld, veel sneller dan bij de huisarts.”