Eind juni 2020 telde ons land 459.561 langdurig zieken, terwijl er in 2019 nog 381.039 mensen geregistreerd stonden als werkloos. In totaal kostten die langdurig zieken België 9,3 miljard euro, het bedrag van de werkloosheidsuitkeringen zakte intussen naar 6,5 miljard. 

Volgens ‘De Standaard’ staat het aanpakken van de stijgende curve dan ook te boek als "een van de grootste probleemdossiers na de coronacrisis". Het probleem is op zich niet nieuw, want al sinds 2019 telt België meer langdurig zieken dan werklozen. Maar het afgelopen jaar bleef de curve van het aantal langdurig zieken stijgen en dan moeten de gevolgen van de coronacrisis nog volgen.

Volgens Baert is het beleid dan ook al jarenlang te veel gefocust op het probleem van de werkzoekenden. "Het beleid richtte zich op het zichtbare puntje van werkzoekenden en veel minder op de veel grotere massa met inactieven onder de waterlijn.”

Om het aantal langdurig zieken naar beneden te dringen, moet volgens hem ingezet worden op drie pijlers. Eerst en vooral is er de preventie, waar volgens Baert al jarenlang te weinig in geïnvesteerd wordt. Ten tweede is er de herintegratie. Daar geeft Baert aan niet op dezelfde lijn te zitten als Frank Vandenbroucke (sp.a). De minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid wil inzetten op "positieve prikkels" om langdurig zieken opnieuw aan de slag te krijgen. Volgens Baert wordt er nu al "heel mild" tegen hen opgetreden. Werklozen krijgen veel sneller harde sancties opgelegd. 

Baert is niet per se gekant tegen positieve prikkels, maar hij geeft aan dat het belangrijk is om een evenwicht na te streven. "Voormalig minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open Vld) opperde om langdurig zieken die weigerden mee te werken aan hun herintegratie voor een maand vijf à tien procent van hun uitkering af te nemen. Op zich een heel mild voorstel als je dat vergelijkt met hoe we optreden tegen langdurig werklozen, maar toch heeft dat voorstel het niet gehaald." 

Ten derde legt Baert ook de focus op de artsen. Hij omschrijft hen als de "laatste verdedigers van de sociale zekerheid". Volgens Baert kunnen we veel leren van de aanpak van Nederland, waar externe artsen worden ingezet in plaats van huisartsen. "Die voelen minder de noodzaak om mensen langdurig ziek te schrijven omdat ze geen klantrelatie hebben met de patiënt", klinkt het.

Baert sluit zich aan bij de bemerking van François Perl, de directeur-generaal van de dienst Uitkeringen bij het Riziv. Die stelde dat het aantal langdurig zieken en het aantal werklozen in zekere zin communicerende vaten zijn. Volgens hem gaat het eerder om "de weg van de minste weerstand". 

"Zeker in Vlaanderen zijn we erin geslaagd om de werkloosheid goed te bewaken. Maar andere poortjes, die zich veeleer op het federale niveau situeren, blijven open staan. Daar moeten we dus even goede poortwachters bij zetten. We moeten op die manier voldoende inkomsten blijven genereren om ook de zieken van morgen te kunnen verzorgen”, besluit Baert.