Eén op drie werkgevers vindt niet juiste werknemer: "Jobs, jobs, jobs, maar niemand die ze kan"

Als het aankomt op vacatures invullen, behoort België tot de slechtere leerlingen van de Europese klas. Liefst 3,5% van onze jobs raakt niet ingevuld, tegenover 2,2% in de eurozone. Dat blijkt uit de recentste cijfers van Eurostat. 35% van onze werkgevers vindt moeilijk de juiste profielen voor de 130.000 beschikbare functies, concludeert een studie van arbeidsmarktspecialist Manpower Group. Dat tekort is voelbaar in alle gewesten, maar nog meer in Vlaanderen (38%), dan in Brussel (35%) en Wallonië (17%). In Vlaanderen groeit dat tekort wel minder snel aan (+7% sinds 2016) dan in Brussel (+13%) en Wallonië (+17%).

Hoe dat kan? "We zitten vandaag in een situatie van economische groei en lage werkloosheid. De poel aan talent is dus al erg klein. In Vlaanderen zelfs nog kleiner, omdat de werkloosheid er lager ligt", zegt Marc Vandeleene van Manpower. "Tegelijk beschikken de werkkrachten die er zijn niet over de juiste competenties. Hetzij omdat ze die op school niet meekregen, of omdat ze al te lang vastgeroest zitten in dezelfde job, zonder veel aandacht voor bijscholing." Gevolg: 36% van de bedrijven krijgt te weinig kandidaturen binnen. En van de sollicitaties die binnenlopen, hebben de kandidaten te weinig technische (20%) of persoonlijke (14%) vaardigheden en te weinig ervaring (15%). Geschoolde arbeiders en technische profielen prijken zoals gewoonlijk bovenaan de ranglijst met knelpuntberoepen. Opvallend: voor grote werkgevers is het probleem veel prominenter dan bij de allerkleinsten. Bedrijven met meer dan 250 werknemers hebben het dubbel zo moeilijk om hun vacatures in te vullen (64% tegenover 31%). "Omdat die vaak minder flexibel zijn in hun rekruteringsaanpak. Grote bedrijven willen een openstaande vacature nog te vaak invullen met iemand die perféct in hun plaatje past: het juiste diploma, een hele reeks criteria. Voldoen ze daar niet aan, dan valt de kandidaat onmiddellijk af. Kmo's zijn daarin vaak soepeler, en kijken naar de persoon en zijn (toekomstig) potentieel in het algemeen", weet Vandeleene. "Daarnaast speelt zeker ook mee dat je als werknemer van een groot bedrijf vaak moet pendelen. Dat kmo's een job dichter bij huis aanbieden, is een aantrekkingskracht."

Dat Belgische bedrijven het moeilijk hebben om hun vacatures in te vullen, is een oud zeer, maar volgens de arbeidsmarktspecialist is het probleem veel kritieker dan voorheen. "De mismatch wordt nog groter, omdat de markt veel meer in beweging is dan pakweg vijf jaar geleden", klinkt het. In zowat alle sectoren kijken bedrijven aan tegen de uitdaging van digitalisering en automatisering. Dat verklaart ook de nood aan meer experts (projectmanagers, juristen, onderzoekers) en ingenieurs (chemie, elektriciteit, burgerlijk, mechanica, bio/medisch), die bij Manpowers vorige rondvraag uit 2016 nog niet tussen de grootste knelpuntberoepen stonden.

En ook de competenties die nodig zijn om bestaande functies goed in te vullen, veranderen. "In de nieuwe, digitale wereld worden de zogenaamde 'soft skills' belangrijker, zoals je attitude, persoonlijkheid en wil om te leren", zegt Vandeleene. "Als communicatieverantwoordelijke moet je je bijscholen in social media, wil je je job nog goed blijven doen. Als kelner moet je vandaag bestellingen kunnen opnemen met een app. Alles is aan het veranderen en iedereen moet zich op zijn niveau aanpassen. Wie niet voldoende nieuwsgierig is om 'bij te blijven', komt in de problemen. De sleutelzin op de arbeidsmarkt is dus niet meer alleen 'jobs, jobs, jobs', maar ook 'skills, skills, skills'."

1. Geschoolde arbeiders: lassers, elektriciens, metselaars;
2. Technici: productie, onderhoud, kwaliteit;
3. Financiële profielen: boekhouders, auditors, fiscalisten, financiële analisten;
4. Chauffeurs: vrachtwagens, leveringen, bouwmachines;
5. Commerciële profielen: industrie, verbruiksgoederen, contactcenter;
6. Administratieve medewerkers: secretarissen, (directie)assistenten, onthaal en administratie;
7. Experts: projectmanagers, juristen, onderzoekers;
8. Ingenieurs: chemie, elektriciteit, burgerlijk, mechanica, bio/medisch;
9. IT-profielen: cybersecurity, netwerkbeheer, technische ondersteuning;
10. Horecamedewerkers: (chef-)koks, maîtres d'hotel, receptionisten, housekeeping.