Belgische productiviteit slabakt: slechte cijfers bedreigen onze lonen, welvaart en begroting

De productiviteit van de Belgische bedrijven groeit nog amper. Terwijl de productie per arbeidsuur tussen 2000 en 2007 nog met 1,3 procent per jaar steeg, is dat sinds 2012 gedaald tot 0,6 procent. Dat blijkt uit een rapport van de Nationale Raad voor de Productiviteit (NRP), waarover ook De Tijd berichtte. De cijfers bedreigen onze lonen, de welvaart en de begroting, waarschuwt de zakenkrant.

AW 27-11-20, 14:21 Bron: Belga

Belgische werknemers stonden jarenlang gekend als duur maar erg productief, jaar na jaar werd er meer geproduceerd per arbeidsuur. Maar dat beeld is al enkele jaren minder rooskleurig, daarvoor waarschuwde ook de Nationale Bank reeds.

Een deel van de verklaring ligt bij de evolutie van een industriële naar een diensteneconomie, maar verontrustend is dat ook de industrie er niet meer in slaagt om grote efficiëntiewinsten te boeken. De productiviteit bij sterkhouders als de farma- en voedingssector groeide tussen 2012 en 2018 met slechts 2,9 procent en 0,7 procent per jaar, tegenover respectievelijk 6,6 en 2,8 procent in de jaren tot 2007. Bij constructeurs van elektronische apparaten lag de productiviteit na 2012 op 2,4 procent, tegenover 11 procent in het vorige decennium. Sinds 2015 is er zelfs een negatieve groei van de productiviteit in de Belgische verwerkende nijverheid, staat in het rapport.

Mismatch op de arbeidsmarkt

Om het tij te keren, zijn volgens de Nationale Raad voor de Productiviteit structurele hervormingen nodig. Men pleit onder meer voor levenslang leren. Door de coronacrisis dreigt de mismatch op de arbeidsmarkt immers nog groter te worden. Ook moeten de overheidsinvesteringen omhoog, maar dan gefocust op domeinen die de productiviteitsgroei versterken, klinkt het, zoals digitalisering en groene economie. Ook de complexe fiscaliteit en bureaucratie schrikt ondernemers af, en dus moet de overheid werk maken van minder administratieve lasten en een betere regelgeving die een goede marktwerking garandeert. In haar jaarverslag pleit de NRP ervoor om in het economisch relanceplan na de coronacrisis investeringen te koppelen aan hervormingen.

De zwakke productiviteitswinsten maken dat de ruimte voor hogere lonen beperkt is. Een hogere productiviteit betekent ook meer economische groei en dus meer inkomsten voor de staat. Daardoor is de begroting gemakkelijker in evenwicht te brengen en kunnen budgettaire uitdagingen zoals de vergrijzing en de ecologische omwenteling vlotter gefinancierd worden.