Het mysterie in New Mexico begon op 20 augustus. Op de uitgestrekte en hagelwitte duinen van gipskristal in ‘White Sands National Park’ werd toen een lugubere vondst gedaan: een grote hoeveelheid dode vogels verspreid over het woestijnachtige landschap. Ook op het grote militaire testgebied ‘White Sands Missile Range’ (WSMR) iets verderop werden veel dode vogels gevonden.

Een geïsoleerd incident, dacht men. Al snel bleek het echter te gaan om een veel groter probleem, toen nog veel meer dode vogels werden aangetroffen op andere plekken in de zuidwestelijke staat, waaronder in de regio’s Doña Ana County, Jemez Pueblo, Roswell en Socorro. En ook in de naburige staten Colorado, Texas en ook in buurland Mexico worden steeds meer dode vogels gemeld.

“Het is werkelijk verschrikkelijk”, legt professor Martha Desmond van de universiteit van New Mexico uit aan CNN. “Intussen zitten de aantallen in de zes cijfers. “Gewoon door te kijken naar de omvang van wat we zien, weten we al dat het hier gaat om een zeer grote gebeurtenis. Honderdduizenden dode trekvogels, misschien nog wel veel meer.”

Afgelopen zaterdag begonnen Desmond en haar team, samen met biologen van WSMR, met het identificeren, catalogiseren en onderzoeken van zo’n 300 dode vogels. De wetenschappers hopen zo meer te leren over de gezondheidstoestand waarin de vogels zich bevonden voor ze stierven. 

Biologen en burgers vertellen tegelijkertijd over vogels die zich bijzonder raar gedroegen voor ze het loodje legden. Zo werden bijvoorbeeld vogels die normaal in struiken en bomen vertoeven, gezien terwijl ze op de grond zochten naar eten en insecten achternazaten. En aan een golfterrein niet ver van het militair gebied WSMR zaten zwaluwen - die erg zijn aangepast aan een leven in de lucht en het vangen van vliegende insecten - op de grond. Ze lieten mensen dicht komen. 

Verschillende vogels gedroegen zich ook bijzonder sloom, slaperig, bijna apathisch. Daardoor zouden grote groepen trouwens ook zijn doodgereden, terwijl ze in normale omstandigheden vlotjes zouden zijn weggevlogen van de naderende auto’s. En dan zijn er nog de plotse clusters van vogels, waarbij de dieren samenkomen om vervolgens massaal in groep te sterven.

Eén van de factoren die volgens de biologen kan hebben bijgedragen tot de grote vogelsterfte zijn de zware bosbranden die momenteel woeden in Californië en andere staten aan de Westkust. Die hebben vogels die daar leefden misschien tot een vroege migratie gedwongen, terwijl ze daar eigenlijk nog niet klaar voor waren. Veel te zwak moesten ze vertrekken.

“Vogels die door omstandigheden migreerden nog voor ze klaar waren, hadden mogelijk nog niet genoeg vetreserves opgebouwd om te overleven”, stelt professor Desmond. “Sommige vogels hadden misschien zelfs niet genoeg reserves om hun trek te beginnen. Zij zijn dan daar gestorven.” 

Andere vogels hebben door de branden wellicht hun migratieroutes noodgedwongen moeten aanpassen, nog anderen kunnen rook geïnhaleerd hebben en longschade hebben opgelopen.

Maar hoewel de vuurzeeën en het droge weer in de regio vermoedelijk mee kunnen verklaren waarom het aantal dode trekvogels zo groot is, dan nog blijven er vele vragen. “We begonnen al geïsoleerde overlijdens te zien in augustus”, merkt de professor op. “Er is dus nog iets anders gaande, los van de weersomstandigheden, en we weten niet wat het is. Dat is heel verontrustend.”

Vele vogels zullen nu voor autopsie opgestuurd worden naar het ‘US Fish and Wildlife Service Forensics Laboratory’ in Oregon. Op resultaten van de verdere analyse is het weken wachten. En wat zullen de ecologische implicaties zijn?

Professor Desmond noemt het incident ‘akelig’. Ze wijst nog op de rol die klimaatverandering in het verhaal speelt. “Sinds 1970 zijn we in de Verenigde Staten al 3 miljoen vogels verloren, we zien ook een gigantische daling in het aantal insecten. En dan is er zo’n ongeziene sterfte zoals nu. Dit is beangstigend en kan een indicatie zijn voor de toekomst.”

Lees ook: 

Op pad met de boswachter, die toont welke schade hitte aanricht: “Dit jaar al 700 bomen moeten kappen. Normaal zijn dat er nul” (+)

WWF-rapport: “Zelfs coronacrisis kan gevolg zijn van verlies aan biodiversiteit” (+)