Jeugd Zonder Dak viert vijftigjarig bestaan: excuses van pastoor voor “pijn die kerkverantwoordelijken in verleden hebben aangedaan”

De zomer van 1969 verliep in Sint-Gillis wel wat anders dan in de rest van de wereld. De gemeente werd dat jaar getekend door een hevige strijd van inwoners tegen het Bisdom. Ze wilden dat hun geliefde, en meer eigentijdse en progressieve, pastoor Gilbert Verhaeghen, die in onmin gevallen was bij zijn oversten, in hun parochie bleef, terwijl het Bisdom hem wilde overplaatsten. Het zorgde voor petities, volksvergaderingen en protestmarsen die zowat het hele dorp op straat brachten. Vijf maanden lang werd er strijd gevoerd.

Dat gebeuren legde ook de kiem voor het ontstaan van Jeugd zonder Dak”, zo weet Ivan Van Hese, die mee aan de wieg van de vzw stond en alles van op de eerste rij meemaakte. “KSA en Chiro waren thuisloos. Ouders waren het gezeul met hun kinderen beu en wilden jeugdlokalen, maar dat lukte maar niet. De komst van de jonge pastoor Verhaeghen bracht nieuwe hoop. Maar het bisdom wilde hem weer weg uit Sint-Gillis, tot ieders spijt. In een zoveelste poging voor de oprichting van een jeugdheem, werd in 1969 de vzw Jeugd zonder Dak opgericht. Met resultaat.”

De vzw kon in de Torrestraat het vroegere Hof van Pollietekes verwerven en vrijwilligers begonnen met man en macht te bouwen en verbouwen. In 1973 werd De Schuur al geopend. Het is nu nog altijd, na vijftig jaar, het kloppend hart van de vzw Jeugd Zonder dak. KSA Sint-Arnout en Chiro Kreale hebben er al al die jaren een ideaal speelterrein. “Het enthousiasme dat in deze vzw leefde, is er nu nog altijd”, zegt Van Hese. “Verhaeghen en de bijhorende strijd zijn ondertussen voor jongeren allicht vage begrippen. Maar het is wel uit die strijd dat alles is gegroeid. Eén ding is duidelijk: Jeugd Zonder Dak is een unicum in Vlaanderen.”

De plooien tussen Sint-Gillis en de kerk zijn ondertussen ook al glad gestreken. De huidige pastoor De Craene houdt er met de vzw en de jeugdverenigingen een heel goede band op na. “Het is dankzij de inzet van deze vzw dat de jeugd van Sint-Gillis niet langer ‘zonder dak’ is”, zegt hij. “Ik ben blij dat er weer goeie contacten zijn. En ik wil uitdrukkelijk de verontschuldigingen aanbieden voor de pijn die kerkverantwoordelijken de mensen hier hebben aangedaan. Los daarvan, waren de incidenten van toen misschien wel nodig om het mooie resultaat van nu te verkrijgen.”

Vandaag kijkt Jeugd Zonder Dak vooral vooruit, met plannen en ideeën om ook in de komende jaren een rol van betekenis te spelen. “KSA Sint-Arnout en Chiro Kreale zijn twee bloeiende jeugdbewegingen die wekelijks heel wat jongens en meisjes hier op de terreinen samen brengen”, zegt Erwin Jacobs, voorzitter van de vzw. “Als Jeugd Zonder Dak zorgen we ervoor dat de leiding zich volop op die kinderen kan focussen. Dat kan omdat onze voorgangers in de raad van bestuur een boeiende en financieel gezonde vereniging uitbouwden.”

Bij de huidige Chiro- en KSA-leden heerst dankbaarheid. “Deze twee jeugdverenigingen zitten in een luxepositie, zoals niet veel andere in Vlaanderen dat hebben”, meent Lien Baert, oud-leidster, kookouder van Chiro Kreale en moeke van leden van KSA en Chiro. “De jeugd kan hier een werking ontwikkelen zonder zich druk te hoeven maken over allerlei rompslomp. Ze hebben een vzw boven zich die bezig is met kapotte lampen vervangen, gras afdoen en elektriciteits- en gasrekeningen betalen. De jeugd heeft hier ondertussen wel een dak, maar er wordt nog altijd voor hen gezorgd. Dat is mooi.”

“Trots op het verleden, klaar voor de toekomst” is dan ook de slogan voor het gouden jubileumjaar van Jeugd Zonder Dak. De vereniging is er fier op dat het al een halve eeuw zijn stempel drukt op Sint-Gillis. De jaarlijkse Vemmekensspoeling bijvoorbeeld is niet meer weg te denken. Het oogstfeest aan de Torrestraat lokt elke zomer honderden bezoekers. Rond de halve eeuw geschiedenis, van het woelig ontstaan tot de bloeiende vereniging die vandaag nog steeds springlevend is, is overigens een mooie brochure uitgegeven.