Aylan en Galip zaten op een volgepakt rubberbootje dat kort na hun vertrek uit Bodrum, in het holst van de nacht, zonk. Gisteren verloor nog een andere Syrische moeder tijdens dezelfde overtocht naar Kos haar twee zonen, negen en elf jaar oud.

Drieduizend doden op Middellandse Zee
Aylan, de peuter op de schokkende foto die het symbool is geworden van Europa's onvermogen om de vluchtelingencrisis het hoofd te bieden, is één van de naar schatting 3000 vluchtelingen die dit jaar in de Middellandse Zee omkwamen.

Aylan en Galip droegen geen reddingsvesten en hadden dan ook geen schijn van een kans toen het rubberbootje waarin ze met hun ouders zaten midden in de nacht kapseisde. Dat gebeurde amper een halfuur nadat ze uit het vakantieoord aan de Turkse kust de 5 kilometer lange overtocht naar het Griekse eiland Kos hadden aangevat.

Bestemming: Canada
In totaal kwamen 13 inzittenden om, onder hen de Koerdische broertjes uit de Kobane en hun 35-jarige moeder Rihan. De vader van de kinderen, Abdullah, kon terug naar de Turkse kust zwemmen.

Het gezin Kurdi wilde naar Canada emigreren. Vader Abdullah liet zijn zus Teema daar weten dat hij nog slechts één wens heeft: "Terugkeren naar Kobane met zijn overleden vrouw en zonen, ze begraven en naast hen begraven worden".

"Ik hoorde het nieuws vanochtend om vijf uur", zegt Abdullahs zus Teema Kurdi. "Ik kreeg een telefoon van Ghuson, de vrouw van mijn andere broer Mohammed. Zij had telefoon gekregen van Abdullah. Al wat hij haar zei, was dat zijn vrouw en zijn twee zonen dood waren".

Tussen hamer en aambeeld
Teema emigreerde 20 jaar geleden naar Canada en werkt als kapster in Vancouver. Zij verklaarde dat de asielaanvraag van het gezin van haar broer door de Canadese autoriteiten in juni werd geweigerd. Reden: de complicaties die gepaard gaan met aanvragen van vluchtelingen die in Turkije verblijven.

Het gezin zat tussen de hamer en het aambeeld, net als duizenden andere Syrisch-Koerdische vluchtelingen in Turkije: de VN wil hen niet erkennen als vluchtelingen en de Turkse regering weigert hen om die reden uitreisvisa te verstrekken.

"Ik probeerde ze financieel te steunen, mijn vrienden en buren deden schenkingen. Maar toch kregen we ze niet uit Turkije en daarom waagden ze de overtocht naar Griekenland. Ik betaalde zelfs hun huur in Turkije. Syriërs worden daar gruwelijk behandeld", getuigt Teema aan Ottawa Citizen.

Canada en Turkije liggen al maandenlang met elkaar overhoop omtrent de onwil van Turkije om Syrisch-Koerdische vluchtelingen naar Canada te laten reizen. Koerden uit Syrië krijgen vaak geen paspoort en ondervinden de grootste moeilijkheden wanneer ze zich bij het vluchtelingenagentschap van de VN als vluchteling willen laten registreren. De Turkse regering weigert uitreisvisa te verstrekken aan niet-geregistreerde vluchtelingen zonder geldig paspoort.

Gedoemde vloot
Volgens Turkse media maakte het bootje waarin het gezin Kudri zat deel uit van een kleine vloot rubberbootjes die vertrok vanuit Akyarlar, het Turkse plaatsje nabij Bodrum dat het dichtst bij het eiland Kos ligt. Nog een ander bootje, waar 16 vluchtelingen in zaten, kapseisde. Volgens de Turkse autoriteiten verdronken acht van hen, vier zijn nog vermist en vier anderen overleefden het.
Lees verder onder de foto

Nog twee broers verdronken
Onder de slachtoffers in dat bootje was nog een broederpaar, Zainb Ahmet-Hadi (11) en zijn kleine broer Hayder (9). Hun moeder Zeynep werd gefotografeerd terwijl ze haar dochtertje Rowad (7) probeert te troosten (zie tweet hierboven).

Volgens passagier Omer Mohsin zaten 175 mensen in 12 rubberbootjes. "We betaalden elk 2000 euro", verklaarde Omer, wiens broer Bekir vermist is. "Het bootje was geschikt voor 10 mensen. Het zonk van zodra we op volle zee kwamen. Het was pikdonker. Wie niet kon zwemmen, was kansloos".

Vijf schepen van de Turkse kustwacht en een helikopter werden naar de plek gestuurd nadat berichten waren binnengelopen over lijken die op zee dreven. De kustwacht bevestigde dat geen enkele van de andere bootjes Kos had bereikt. De andere waren allemaal teruggekeerd naar Bodrum.

Philippe Douste-Blazy, adjunct secretatis-generaal van de Verenigde Naties, was ooggetuige van de taferelen en waarschuwt vandaag de Europese leiders. "Politici praten over een invasie, over massale migratie. De stemming die wordt geschapen is er één van xenofobie, nationalisme en angst", verklaarde hij tegen The Independent. "Maar deze populisten moeten opletten. De mensen in Europa zijn menselijker en waardiger dan die politici denken".