32-jarige verdachte bekent schietpartij in Noorwegen

Het drama op het eiland duurde zeker anderhalf uur, aldus de Noorse politie. Een flink aantal gewonden is er slecht aan toe. De verdachte schutter die twee wapens droeg kon geïdentificeerd worden en zou de gruwelijke schietpartij intussen ook bekend hebben. Het zou gaan om Anders Behring Breivik, een 32-jarige Noor, een man met extreemrechtse ideeën en door de politie omschreven als een christelijke fundamentalist. "Ik vermoord iedereen! Iedereen moet sterven!" riep hij volgens overlevenden van het drama. Een aantal ooggetuigen maakt gewag van twee schutters. De Noorse politie is daarom ook een zoektocht gestart naar een mogelijke tweede dader, meldden het Noorse persbureau NTB en de Noorse zender NRK. 

Explosie in Oslo
De schietpartij op Utoya gebeurde ongeveer 2 uur nadat een krachtige bom was ontploft in het centrum van de hoofdstad. Daarbij vielen zeker zeven doden en het kantoor van Stoltenberg, het ministerie van Financiën en het ministerie van Olie werden zwaar beschadigd. De zware ontploffing veroorzaakte een enorme paniek in het doorgaans vreedzame Noorwegen. De premier dook onder en militairen zetten het centrum van Oslo af.

Kinderen op kamp
Twee uur later ging het dus gruwelijk mis op Utoya, een klein eilandjes even ten noordwesten van Oslo. Op die plek organiseert de sociaaldemocratische partij van Noorwegen jeugdkampen. Een als agent verklede man opende met een automatisch wapen het vuur op de naar schatting 560 aanwezigen, overwegend kinderen en jongeren in de leeftijd van 14 tot 25 jaar.

Tweede dader?
De Noorse politie is op basis van een aantal getuigenissen intussen een zoektocht gestart naar een mogelijke tweede dader. De getuigen hebben het over een man die niet verkleed was als agent en dik, donker haar had. "Hij had een pistool in zijn rechterhand en een geweer op zijn rug", volgens Roset. Ook Alexander Stavdal zag twee daders. "We dachten dat we het nooit zouden overleven. Ik belde nog naar huis om afscheid te nemen."

Boerderij
De Noorse politie doorzoekt ook het mogelijke bomlaboratorium van Anders Behring Breivik (32), die is aangehouden als verdachte. Het gaat om een boerderij in Asta, 38 kilometer ten noordoosten van Hamar in de provincie Hedmark. Het gebied eromheen is afgesloten. Het mogelijke laboratorium staat in het Noorse handelsregister te boek als Breivik Geofarm, de firma zonder personeel die Anders Behring Breivik op 18 mei 2009 registreerde en organisatienummer 994 089 269 kreeg toegewezen. Officieel is het een teeltbedrijf voor groenten, meloenen, wortel- en knolgewassen.

Vergunning voor 3 wapens
Kort voor middernacht is de politie ook het appartement waar Breivik met zijn moeder heeft gewoond binnengevallen in het dorp Rena en heeft de woning doorzocht. Breivik is verder geen bekende bij de politie. Hij heeft slechts een aantal verkeersovertredingen op zijn naam staan. Ook heeft de man, anders dan de reguliere diensttijd, geen militaire achtergrond. Hij zou ook geen banden hebben met internationale terroristische organisaties.

De Noorse politie weet dat Breivik een vergunning had voor een pistool van het type Glock (een wapen dat vaak door politiediensten wordt gebruikt), een machinegeweer en een lichter geweer. De Noorse wapenwet werd nog verstrengd in 2009. Het bezit van wapens is enkel toegelaten voor jagers, sportschutters en verzamelaars. Iedereen die meerderjarig is en geen strafblad heeft, kan een aanvraag indienen voor een wapenvergunning.

Tegenstander van multiculturele samenleving
De verdachte wordt nog steeds verhoord. De 32-jarige man zou zich op het internet geuit hebben als een nationalist en een tegenstander van de multiculturele samenleving. Zo schrijft de Noorse krant VG op haar website.

Breivik is van Noorse afkomst en zou enkele minuten voor de bomexplosie gezien zijn in Oslo. Hoewel hij nog geen motief heeft gegeven voor zijn daden, is hij wel bereid tot een dialoog met de politie, zo meldt de krant Aftenposten.

Geloof van één persoon
Breivik liet op 17 juli nog een bericht achter op Twitter: 'Het geloof van één persoon is gelijk aan de kracht van 100.000 anderen die slechts belangen hebben'. De Tweet, een citaat van de Britse filosoof en econoom John Stuart Mill, was tevens het enige bericht van Breivik.

Volgens een vriend van Breivik, die zichzelf een nationalist noemt, heeft hij in het verleden diverse controversiële meningen op Facebook gezet. Die account werd door Breivik gedeactiveerd. Later maakte hij een nieuw profiel aan, waarop hij alleen links naar muziekvideo's plaatste.

In online debatten, onder meer op de site Document.no, ventileerde Breivik veelvuldig zijn mening over de Noorse politiek. Hij kantte zich daarin sterk tegen de multiculturele samenleving en promootte zijn conservatieve opvattingen.

"Mijd Oslo"
Het Noorse leger gaat samen met de politie een aantal gebouwen en instellingen die mogelijk bedreigd worden extra beveiligen. De politie van Oslo raadt de bevolking aan om het centrum van Oslo te vermijden.

De Noorse koning Harald V noemt de dodelijke aanslagen op zijn land een "onbegrijpelijke tragedie". "Het is belangrijk dat we elkaar bijstaan en elkaar steunen", zo zei de Noorse vorst zaterdag in Oslo. Hij zei nog dat zijn gedachten uitgaan naar de slachtoffers en de families van de slachtoffers.

"Klein maar fier land"
"Men zal ons niet vernietigen. We zijn een klein maar fier land. Niemand zal ons met bommen tot stilte dwingen. Niemand zal ons door kogels tot stilte dwingen. Niemand zal Noorwegen beletten zichzelf te zijn". Dat heeft de Noorse premier Jens Stoltenberg gezegd op een persconferentie na de dubbele terreuraanslag op zijn land.

De Noorse premier hamerde er tijdens de persconferentie dat de aanslagen Noorwegen niet klein zullen krijgen. Het heeft volgens hem dan ook geen zin dat het land zich nu volledig opsluit of terugplooit op zichzelf. "Het beste antwoord op geweld is nog meer democratie en nog meer menselijkheid, niet meer naïviteit". (mvl/adha)