Betonstop: vanaf 2040 geen verkavelingen meer

Als je in je huis blijft wonen, verandert er niet zo heel veel. Een carport of een veranda aanbouwen, zal nog steeds kunnen, als de ruimtelijke voorschriften in je wijk dat nu toelaten, tenminste. Wie een nieuwe oprit wil aanleggen, zal aangezet worden om te kiezen voor waterdoorlatende materialen. De effectieve verharding van de bodem moet tegen 2040 immers stabiel blijven in stedelijk gebied en met 20% dalen in de open ruimte. Dat wil zeggen: door oude loodsen en verlaten fabriekspanden om te zetten in groen. In bestaande villawijken komt net meer flexibiliteit. Nu laten strenge verkavelingsvoorschriften niks toe. Schauvliege maakt het mogelijk om een villa om te vormen tot een kangoeroe- of zorgwoning.

"Een revolutie", zegt bouwmeester Leo Van Broeck. "Na 2040 nog een vrijstaande fermette bouwen op een vrij stukje grond: vergeet het maar. Als uw stuk grond op de buiten ligt, zal de overheid u vragen om te ruilen met een stuk grond in een woonkern. Een drama is dat niet. Hoeveel vijftigplussers verhuizen er nu al niet naar een appartement in een centrum? Hoeveel villa's staan er nu al te koop op de buiten? En als het bij een drukke verkeersader of een station in een stad gelegen is, zal de overheid de bouwheer vragen om te kiezen voor een groter project, met meerdere wooneenheden."

Het doel van de Vlaamse regering is om in een straal van 1 kilometer rond vervoersknopen te komen tot een woondichtheid van 35 woningen per hectare. Van Broeck: "Een deel van de meerwaarde die de eigenaar realiseert bij het creëren van meer wooneenheden per lap grond, zal dan naar de overheid gaan, voor de creatie van nieuwe natuurgebieden. Eigenlijk kan je stellen dat het individuele bouwen zal verdwijnen. Mensen zullen zich meer verenigen in projectgroepen om nieuwe woonvormen te realiseren in de centra", zegt Van Broeck, die trouwens ook pleit voor een verhoging van het kadastraal inkomen op de buiten en een verlaging in de steden.

De Vlaamse regering stelt het echter een stuk minder scherp. "We gaan individueel bouwen niet verbieden, hé. Dit gaat over de eigendommen van mensen. Wie nog de woning van zijn dromen wil realiseren, zal dat kunnen. Maar dan moet de ingenomen ruimte worden gecompenseerd met de creatie van nieuw groen", klinkt het in de regering.

De Vlaming en zijn baksteen: het is een vrijheid waar de politiek doorgaans niet al te hard durft aan te raken. Wordt dit plan echt realiteit? Leo Van Broeck denkt van wel. "Als je ziet hoe meerderheid en oppositie in het Vlaams Parlement het onlangs zijn eens geworden over een verregaande klimaatresolutie, dan merk je toch dat men de ernst van de situatie inziet. Ook de Vlaming is hier rijp voor. We zijn met zijn allen murw door de files. Bovendien is het een win-winsituatie. Meer woningen per hectare betekent meer rendement. Dit zal leiden tot een grote reconversie van verloederde gebouwen in de steden, wat dan weer goed is voor de bouwsector. Het zou echt zot zijn om dit niet te doen."