Zelensky geeft interview aan Russische journalisten: “Neutrali­teit Oekraïne wordt grondig onderzocht”

Een neutrale status zou door derden moeten worden gegarandeerd en eerst in een referendum aan de Oekraïense bevolking moeten worden voorgelegd, aldus Zelensky. Met neutraliteit wordt in dit verband bedoeld dat Oekraïne nu en in de toekomst afziet van lidmaatschap van de NAVO. Zelensky zei dat de “neutraliteit van Oekraïne grondig wordt onderzocht”. Het is een van de centrale punten in de onderhandelingen met Rusland om een einde te maken aan het conflict.

"Veiligheidsgaranties en neutraliteit, niet-nucleaire status van onze staat. We zijn klaar om ervoor te gaan. Dit is het belangrijkste punt", zei Zelensky. “Maar ik wil niet dat het weer een blaadje papier wordt zoals bij het akkoord van Boedapest”, voegde hij eraan toe, verwijzend naar overeenkomsten die Rusland in 1994 ondertekende om de integriteit en veiligheid van drie voormalige Sovjet-republieken, waaronder Oekraïne, te garanderen in ruil voor het opgeven van de kernwapens die van de USSR waren geërfd.

De andere Russische eisen, zoals de demilitarisering van Oekraïne, wou Zelensky niet bespreken. Wel gaf hij aan dat een overeenkomst met Rusland pas mogelijk is als Russische troepen zich terugtrekken. De suggestie om buitenlandse vredestroepen in Oekraïne toe te laten wees hij af, omdat hij geen "bevroren conflict" in zijn land wil. 

Om tot een akkoord te komen, moet de Russische president Vladimir Poetin bereid zijn om naar buiten te treden en Zelensky te ontmoeten, zei de Oekraïense president nog. Hij verweet Poetin en zijn entourage de zaken te doen aanslepen. Zelf denkt hij dat “de oorlog snel kan worden beëindigd”.

Zelensky's gesprek met Russische journalisten van oppositiezender Dojd, van de onafhankelijke website Meduza - waarvan de sites in Rusland zijn geblokkeerd - en van het dagblad Kommersant duurde 90 minuten. Hij sprak Russisch en zei onder meer dat de Russische invasie de vernietiging van Russisch sprekende steden in Oekraïne heeft veroorzaakt, en dat de schade nu al groter is dan na de Russische oorlog in Tsjetsjenië. Ook zei hij bereid te zijn al voor het einde van het conflict krijgsgevangen uit te wisselen. De Russische beschuldiging dat Oekraïne chemische en nucleaire wapens heeft, noemde hij "lachwekkend".

Voorafgaand aan het interview waarschuwde de Russische communicatiewaakhond Roskomnadzor de deelnemende Russische journalisten om geen verslag te doen van het interview met Zelensky. De waakhond, in 2008 opgericht door oud-president Dmitri Medvedev, zei tevens een onderzoek te zijn gestart naar de mediaorganisaties die aan het interview deelnamen.

Nog in het interview zei Zelensky dat onder anderen de bekende oligarch Roman Abramovitsj, die dicht bij de Russische president Vladimir Poetin zou staan en tegen wie er EU-sancties lopen, geld heeft aangeboden aan Kiev. “We hebben signalen gekregen van hem en enkele andere zakenlui, die aanboden: ‘we kunnen helpen op de een of andere manier, we kunnen iets doen’”, aldus Zelensky.

“Sommigen hebben gezegd dat ze bereid waren om te helpen bij de heropbouw van het land na de oorlog”, zei de Oekraïense president. “’We willen ons bedrijf naar Oekraïne verplaatsen, we leven in Engeland of ergens in Zwitserland. Maar hoe komen we van die sanctielijst af?’. Er zijn er die hun naam niet willen geven en zeggen dat ze, als Russen, ons leger willen helpen.” 

Zelensky verzekerde verder dat ongeacht welke zakenlieden bereid zijn geld te geven om het Oekraïense leger te steunen, Oekraïne bereid is “hun veiligheid te garanderen, hen werk te verschaffen en hun bedrijven de kans te geven zich te ontwikkelen”. De president gaf aan het gesprek te willen aangaan over een “nationaliteitswijziging” van deze mensen.

Woensdag nog schreef de ‘Wall Street Journal’ dat Zelensky bij de Amerikaanse president Joe Biden gepleit zou hebben om Abramovitsj niet te sanctioneren omdat hij in de vredesonderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland een rol zou kunnen spelen.

Herbekijk ook: