Werk van Vincent van Gogh gestolen uit Nederlands museum

De inbraak in het museum aan de Oude Drift in Laren vond om 3.15 uur plaats. Het museum, dat momenteel gesloten is in verband met het coronavirus, herbergt onder meer de tentoonstelling ‘Spiegel van de ziel’, met werken van onder anderen Jan Toorop, Vincent van Gogh en Piet Mondriaan. Dieven forceerden de glazen voordeur van het gebouw om hun slag te slaan. 

Vervolgens roofden ze het schilderij ‘Lentetuin, de pastorietuin te Nuenen in het voorjaar’ uit 1884 van Vincent van Gogh. Het doek was in bruikleen van het Groninger Museum. “Geschokt en ongelooflijk pissig dat dit is gebeurd”, zegt museumdirecteur Jan Rudolph de Lorm in een eerste reactie. “Een prachtig en ontroerend schilderij van een van onze grootste schilders ontvreemd, onttrokken aan de gemeenschap.”

Van Gogh schilderde het doek volgens De Lorm bij zijn ouders in Nuenen. “De geliefde pastorietuin waar hij rust en inspiratie vond en die hij op een prachtige manier schilderde”, aldus de directeur. “Heel erg voor het Groninger Museum, voor ons als Singer, maar vooral voor ons allemaal. Want kunst is er om gezien te worden en gedeeld te worden, door ons. Dit moet zo snel mogelijk terugkomen, zodat we weer kunnen genieten en getroost kunnen worden door deze prachtige kunst.”

Na het inbraakalarm zijn agenten direct naar het museum gegaan. Daar en in de naaste omgeving troffen zij de daders echter niet meer aan, laat de politie weten. Vanaf buiten is te zien dat de glazen voordeur is verbrijzeld. Inmiddels is er een nooddeur geplaatst.

Algemeen directeur Evert van Os van Singer Laren zegt dat de beveiliging ‘geheel volgens protocol’ is verlopen. “Dit protocol is goed afgestemd met onze verzekeringsexperts. Uiteraard kunnen we hier iets van leren.” Hij voegt toe: “Wij zijn als Singer boos, geschokt en verdrietig.” 

Ook de algemeen directeur van het Groninger Museum, Andreas Blühm, is “zeer geschokt” over de diefstal van het doek. “Het is een diefstal van een werk van ons allen.” Blühm benadrukte dat er een hele goede samenwerking is met het Singer Laren en zei alle vertrouwen te hebben in de toekomst. “We laten ons hierdoor niet afschrikken. We hopen dat het werk zo snel mogelijk en onbeschadigd terugkomt. Wat kan ik nog zeggen? Het is heel bitter.”

Er is nu een rechercheonderzoek gestart dat onderzoek voert naar de daders en naar waar het schilderij is. “In dat onderzoek werken diverse expertises samen, zoals forensische onderzoekers, tactische recherche, kunstroofexperts van de landelijke recherche en de politie in het basisteam. Er worden onder meer camerabeelden gezocht, veiliggesteld en geanalyseerd. Er worden getuigen bevraagd en buurtonderzoek gedaan”, schrijft de politie in een verklaring. 

Het schilderij is ook al op de internationale lijst van gestolen kunstwerken van Interpol gezet. 

Buurtbewoners die beveiligingscamera’s aan hun huis hebben, wordt gevraagd om beelden te delen met de politie als er zondagnacht rond 3.15 uur iets op te zien is. Voorlopig zijn er nog weinig concrete tips verzameld.

De Nederlandse kunstdetective Arthur Brand, die vaker betrokken was bij het oplossen van kunstroven, vermoedt dat de daders zich hebben laten inspireren door de verhalen van criminelen Cees Houtman en Cor van Hout. 

Zo kwam drugscrimineel Cees Houtman in 1994 op de proppen met twee Van Goghs van ‘een spijtoptant uit zijn kennissenkring’, als voorwaarde dat het Nederlandse gerecht niet in hoger beroep zou gaan tegen zijn straf. 

“In 2002 deed Octave Durham dat dunnetjes over. Die roofde twee Van Goghs en zou die verkopen aan Cor van Hout. De overdracht zou een dag zijn nadat Van Hout werd geliquideerd. Durham verkocht ze daarna aan de Italiaanse maffia, die ze een jaar of vijftien later inderdaad gebruikten voor een deal met justitie daar”, zegt Brand.

De kunstdetective schat dat het werk tussen de 1 en 6 miljoen euro waard is. “Ik hoop dat het schilderij wordt teruggevonden voordat het in handen valt van een of andere topcrimineel.”

In januari 2007 was er in museum Singer Laren al eens een grote kunstroof. Toen werden uit de museumtuin zeven beelden gestolen, waaronder een afgietsel van het beeld ‘De Denker’ van de Franse kunstenaar Auguste Rodin. Dat werd later zwaar verminkt teruggevonden. De twee daders werden in 2010 in hoger beroep veroordeeld tot twee en bijna drie jaar celstraf.

De kern van de collectie Singer is afkomstig uit de oorspronkelijke verzameling van het echtpaar William en Anna Singer en bevat, naast veel schilderijen, een grote verzameling beelden en werken op papier. De collectie Singer werd bij de oprichting van Singer Laren in 1954 aan het museum geschonken en is sindsdien gegroeid door aankopen en schenkingen.