Wankelt de troon van Boris Johnson? Britse premier riskeert vertrouwensstemming

Johnson kwam in opspraak vanwege een affaire die de naam ‘partygate’ kreeg. Dat schandaal draait om een aantal feestjes die Johnson en zijn medewerkers hielden terwijl het land in lockdown was. Het gaat onder meer om een tuinfeest aan zijn ambtswoning Downing Street 10 in mei 2020, tijdens de eerste lockdown. 

De premier beweert dat hij niet wist dat het tuinfeest de toen geldende maatregelen overtrad, maar volgens zijn voormalige adviseur Dominic Cummings is dat een leugen. Johnson heeft zich gisteren nog verdedigd en houdt vol dat hij dacht dat het een werkbijeenkomst was. Meerdere partijgenoten vinden echter dat de premier moet opstappen als blijkt dat hij inderdaad heeft gelogen. Een hoge ambtenaar is intussen een onderzoek gestart.

Ministers zoals Nadhim Zahawi van Onderwijs en Rishi Sunak van Financiën benadrukken dat het belangrijk is om de uitkomst van het onderzoek af te wachten, maar daar denkt niet iedereen binnen de conservatieve partij zo over. Volgens The Telegraph zouden al zeker twintig parlementariërs vandaag een motie van wantrouwen indienen bij de voorzitter van het ‘1922 Committee’, de parlementaire fractie van de Conservatieve Partij in het Lagerhuis. Het gaat om parlementariërs uit de zogenaamde ‘rode muur’: regio’s die traditioneel voor Labour stemmen, maar bij de verkiezingen van 2019 naar de conservatieven gingen. Het waren ironisch genoeg zij die Johnson drie jaar geleden aan een klinkende verkiezingsoverwinning hielpen.

Om een vertrouwensstemming in gang te zetten, moeten minstens 54 van de 360 conservatieve parlementariërs in het Lagerhuis (15 procent) een motie van wantrouwen indienen. Volgens de openbare zender BBC zou die drempel wel eens gehaald kunnen worden. Een analyse van The Times toont ook dat al 58 partijgenoten van de premier hem openlijk bekritiseerd hebben. De moties zijn vertrouwelijk, dus alleen de voorzitter van het 1922 Committee weet hoeveel er precies geschreven zijn. Hij moet het melden als de drempel bereikt is.

Als de drempel effectief bereikt wordt, volgt een geheime vertrouwensstemming. Johnson moet dan minstens de helft van de stemmen halen om in het zadel te blijven (180 stemmen). Wint hij, dan is hij een jaar lang veilig voor leiderschapsverkiezingen, want die mogen maar één keer per jaar plaatsvinden.

Haalt hij het niet, dan moet Johnson aftreden als premier en moeten de Conservatieven op zoek naar een nieuwe leider. Die zoektocht verloopt in verschillende rondes. Eerst kan iedereen zich kandidaat stellen, waarop een aantal stemrondes volgen tot er nog twee kandidaten overblijven. Uiteindelijk moeten partijleden in het hele dan stemmen achter wie van de twee ze zich kunnen stellen.

LEES OOK:

“Niemand heeft mij ingelicht”: Boris Johnson “niet op de hoogte” dat lockdownfeestje tegen de regels was

Het lockdownfeestje te veel: Britse premier Boris Johnson moet zich bij Queen excuseren voor zoveelste deugnieterij (+)

Boris Johnson ligt onder vuur in Groot-Brittannië: enkele opvallende momenten uit zijn premierschap