Russische media speculeren dat Julia Navalny is gevlucht uit angst voor de repressie van de autoriteiten tegen de oppositie, volgens het Duitse nieuwsmagazine echter spreken regeringsbronnen in Berlijn over een privébezoek.

Navalny werd op 17 januari gearresteerd bij zijn terugkeer in Moskou. Hij verwachtte al te worden aangehouden. Volgens de Russische justitie had Navalny zich in september weer tweemaandelijks moeten melden, omdat hij was ontslagen uit het ziekenhuis in Berlijn. Een rechter zette hem meteen voor 30 dagen vast. Een rechtbank in Moskou veroordeelde hem begin februari tot 3,5 jaar strafkamp. Enkele dagen later moest hij voor een vermeende smaadzaak voor de rechter verschijnen. Sindsdien zijn de protesten van zijn aanhangers toegenomen. Ze demonstreren in het hele land voor zijn vrijlating en tegen president Vladimir Poetin. De Russische politie reageert met massale arrestaties, waarbij alleen al in januari meer dan 11.000 mensen werden opgepakt onder wie Navalny's echtgenote.

De Russische oppositieleider was vlak voor zijn arrestatie met zijn echtgenote teruggevlogen vanuit Berlijn, waar hij herstelde van zijn vergiftiging. De Kremlin-critucus werd op 20 augustus onwel tijdens een binnenlandse vlucht en belandde bewusteloos in een ziekenhuis in Siberië. Artsen verklaarden dat er geen sporen van gif in zijn bloed waren aangetroffen. Navalny zou volgens hen een stofwisselingsziekte hebben, veroorzaakt door een lage bloedsuikerspiegel, maar aanhangers van de oppositieleider geloofden dat niet.

Navalny’s echtgenote smeekte de Russische president Poetin in een brief haar man te laten vertrekken naar Duitsland. Dit nadat de Duitse organisatie Cinema for Peace hulp had aangeboden en een privéjet met artsen naar Rusland wilde sturen. Artsen in Omsk verboden Navalny’s transport aanvankelijk, omdat zijn toestand nog niet stabiel genoeg zou zijn voor zo’n ambulancevlucht. Een dag later stemden ze alsnog in met het overvliegen van Navalny.

Die werd voor vertrek volledig uitgekleed, maar eiste in september zijn kleding terug. “Gezien het feit dat er een industriële chemische stof op mijn lichaam is gevonden en die zeer waarschijnlijk via contact met mijn lijf is overgebracht, zijn mijn kleren een zeer belangrijk bewijsstuk”, schreef hij op sociale media. Volgens Nalavny bekende een Russische agent de gifaanval tijdens een telefoongesprek waarin hij zich voordeed als assistent van het hoofd van de Russische veiligheidsdienst. Het gif zou aan de binnenkant van de onderbroek van de oppositieleider zijn gesmeerd.

Navalny ontwaakte begin september uit de kunstmatige coma waarin hij werd gehouden en reageerde op ‘verbale prikkels’, meldde het Charité-ziekenhuis in Berlijn. De Rus had aanvankelijk moeite met fysieke inspanning zoals traplopen, omdat zijn benen trilden. “Ik kom er weer bovenop, maar de weg naar herstel zal lang zijn", schreef Navalny (44). Hij zei ook dat hij zijn telefoon nog steeds niet kan gebruiken en moeite heeft om water in zijn glas te schenken.

Voor Duitsland staat vast dat Navalny is vergiftigd met het zenuwgif novitsjok. De Duitse regering verklaarde op basis van de eigen testresultaten ‘ondubbelzinnig bewijs’ te hebben voor de vergiftiging. Laboratoria in Zweden en Frankrijk stelden dat onafhankelijk van elkaar ook vast. “We herhalen de oproep aan Rusland om uitleg te geven over de gebeurtenissen. We staan in nauw contact met onze Europese bondgenoten over verdere stappen”, verklaarde de woordvoerder van bondskanselier Angela Merkel vorige week maandag.

Duitsland overhandigde zijn testresultaten aan de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW). Die bevestigde de aanwezigheid van het zenuwgif in Navalny’s bloed.

Rusland ontkent iets met de vergiftiging te maken te hebben en zegt eerst bewijs te willen zien.