VN-gezant voor Libië stapt onverwacht op

Kubis is een voormalig Slovaaks minister van Buitenlandse Zaken die ook optrad als speciaal gezant voor Afghanistan en Irak. Hij  werd in januari door de Veiligheidsraad benoemd tot speciaal gezant voor Libië als opvolger van Ghassan Salame, die zijn functie in maart vorig jaar neerlegde wegens stress.

VN-secretaris-generaal Antonio Guterres had grote moeilijkheden om de functie in te vullen. De eigenlijke favoriet voor de rol, de gewezen gezant voor het Midden-Oosten Nikolai Mladenow uit Bulgarije, had zich kort voor zijn geplande benoeming verrassend teruggetrokken. 

Op 24 december staan er in het land parlements- en presidentsverkiezingen gepland. Die komen er op aandringen van een politiek forum van de VN vorig jaar, als onderdeel van een plan om een einde te maken aan de burgeroorlog in Libië.

Geschillen over de geplande verkiezingen dreigen echter het door de VN gesteunde vredesproces te doen ontsporen. Er zijn 98 kandidaten voor het presidentschap.

Libië verkeert in chaos sinds de val van dictator Moammar al-Kadhafi in 2011. Al-Kadhafi werd toen van de macht verdreven en gedood, na acht maanden revolutie, in de nasleep van de Arabische Lente. Tussen 2015 en 2020 vond er een machtsstrijd plaats tussen de oude nationale eenheidsregering in Tripoli, erkend door de VN, en een machtsblok geleid door Haftar. Maar na een mislukt militair offensief in april 2019 van Haftar om de hoofdstad te veroveren, sloten beide kampen een wapenstilstand in oktober vorig jaar. 

Na het staakt-het-vuren startten de VN een politieke dialoog op, die leidde tot een nieuwe eenheidsregering in maart. De regering moest het land door een overgangsperiode loodsen tot de verkiezingen van december. Maar ondanks die eenheidsregering blijft de oostelijke regio Cyrenaica de facto onder controle staan van Haftar, die kandidaat is voor de presidentsverkiezingen. Hij neemt het onder meer op tegen Saif al-Islam, een zoon van de tien jaar geleden gedode Libische dictator al-Kadhafi.

LEES OOK:

Libië beschuldigt België van lonken naar bevroren Libische tegoeden

Zoon van voormalig dictator Khadafi kandidaat-president in Libië