Vlaamse op La Palma is alles kwijt: “Heb enkel mijn kat en wat papieren kunnen redden”

Op videobeelden is te zien hoe witte stoom opsteeg vanaf de kustlijn bij Playa Nueva, waar de lava de zee in stroomde. Experts waarschuwden eerder voor mogelijke explosies en uitstoot van giftige gassen wanneer de lava de zee zou bereiken. 

De lava komt in het water terecht waarna er in de eerste plaats heel wat witte stoom te zien is. Op dat moment komen er ook (schadelijke) zoutzuurgassen vrij. Daarnaast is er sprake van een thermische explosie omdat de zee heel snel opwarmt. Tot slot kan er vulkanisch glas gevormd worden en in de stoomwolken terechtkomen.

“Zodra de lavastroom in het zeewater terecht komt, gaat het zeewater verdampen. Op die manier worden er MgCl2 zouten gevormd. Die lossen op hun beurt weer op in zeewater waardoor zoutzuurgas (HCI) vrijkomt”, legt onze wetenschapsexpert Martijn Peters uit.

Zoutzuurgas is bijzonder irriterend voor de ogen en luchtwegen. Vooral bij mensen met luchtwegproblemen en astma kan het goedje voor veel hinder zorgen. In de nabije omgeving (enkele tientallen meters van de plaats waar de lava in de zee komt) moeten personen beschermende kledij dragen om hun lichaam te beschermen tegen permanente schade.

“De grote gevarenzone is de directe omgeving - enkele tientallen meters verwijderd van de plek waar de lava in de zee stroomt”, aldus Peters. Daar is de concentratie aan zoutzuurgassen bijzonder groot waardoor deze schade kunnen aanrichten aan het lichaam.

Enkele honderden meters verder is de concentratie aan zoutzuurgassen al gedaald “tot onder de grenswaarde van wat schadelijk is”. Enkele kilometers verder, dus zeker op de naburige eilanden, moet men zeker geen schrik hebben. Daar is de concentratie aan zuren zo klein geworden dat er helemaal geen hinder meer wordt ondervonden.

Voor het zeeleven is de lavastroom niet meteen schadelijk, althans niet op lange termijn: “In de directe omgeving zal je geen leven meer terugvinden. Het water is er enorm heet en er is sprake van wat vervuiling. Maar het zal de biodiversiteit op lange termijn niet aantasten. Soms kan het zelfs gunstig zijn.”

Wetenschappers blijven de vulkaan in de gaten houden. Zo kijken ze hoeveel zwaveldioxide en lava er vrijkomt wordt. Op basis daarvan kunnen ze zien of de vulkaan aansterkt en de activiteit toeneemt of uitdooft. “Voorlopig zijn er nog geen indicaties dat de vulkaan aan het uitdoven is. Het kan nog wel enkele weken tot maanden duren.”