Uiterst zeldzaam geval: man gestorven aan rabiës in Frankrijk na contact met vleermuis

De zestigjarige man werd in juli 2019 in het universitair ziekenhuis van Limoges opgenomen, raakte in coma en stierf in augustus 2019 aan encefalitis, een hersenontsteking. Het ging om een aanvankelijk onverklaarbare hersenontsteking die een verdere analyse vereiste. Het Parijse Necker-ziekenhuis en het gerenommeerde Institut Pasteur hebben samengewerkt voor een post-mortemonderzoek, gericht op het identificeren van de oorzaken van de encefalitis. Het eindoordeel viel afgelopen najaar. De analyse toonde aan dat hij een lyssavirus had opgelopen, meer bepaald het European bat lyssavirus type 1 (EBLV-1), dat circuleert bij vleermuizen. 

Volgens de familie van het slachtoffer in Limoges had de man geen huisdier dat hondsdolheid had kunnen overdragen, en was hij ook niet naar Azië of Afrika gereisd waar het virus meer aanwezig is. De enige hypothese die dan nog overbleef: de kolonie vleermuizen op zijn zolder waarmee hij op een gegeven moment in contact moet zijn geweest.

Het uitzonderlijke geval werd in november 2020 beschreven in een wetenschappelijk artikel waarna het werd uitgespit door het dagblad Le Populaire du Centre en opgepikt door andere Franse media.

“Het was door deze specifieke diagnose dat dit geval uiteindelijk aan het licht is gekomen. We hadden nog nooit zo’n geval gehad. Dit is de eerste keer dat dit gebeurt op het vasteland van Frankrijk. Het is 35 jaar geleden dat dit op mondiaal niveau gebeurde”, erkent Laurent Dacheux, plaatsvervangend hoofd van het nationaal referentiecentrum voor hondsdolheid bij het Institut Pasteur, aan AFP. Een identiek sterfgeval werd in 1985 in Rusland geregistreerd. Twee andere sterfgevallen waarbij een ander soort type lyssavirus was betrokken, namelijk EBLV-2, werden in 1985 gemeld in Finland en in Schotland in 2002. Het betrof toen wetenschappers die vleermuizen bestudeerden.

In Frankrijk is hondsdolheid sinds 2001 officieel uitgeroeid, onderstreept de onderzoeker. Ook ons land is sinds 2001 vrij van rabiës. Het virus komt niet meer voor bij honden, en ook niet meer bij vossen, maar kan nog altijd bij vleermuizen voorkomen.

Hondsdolheid is een dodelijke ziekte, die voorkomen kan worden door onmiddellijk na de blootstelling aan het besmette dier een reeks vaccinaties te geven en een behandeling met antistoffen te starten.

De Franse wetenschapper wil de mensen dan ook geruststellen in Le Parisien: “Het risico is bekend en onder controle. Maar de algemene bevolking is niet ingeënt tegen hondsdolheid. We moeten daarom vermijden om een vleermuis aan te raken als deze bijvoorbeeld op de grond ligt. Als u wordt gebeten, moet u onmiddellijk naar een vaccinatiecentrum gaan. Het virus kan dan worden uitgeschakeld voordat het het centrale zenuwstelsel heeft bereikt.”

Jaarlijks sterven wereldwijd 50.000 tot 100.000 mensen aan de gevolgen van rabiës, meestal te wijten aan hondenbeten.