Trump valt voormalig Amerikaans ambassadeur in Oekraïne live tijdens ondervraging aan: "Zeer intimiderend”

Trump schreef dat “alles wat zij onderneemt fout loopt”. De woedende ‘live’ reactie van Trump kwam toen Yovanovitch sprak voor de commissie Inlichtingen van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden over haar plotselinge ontslag als ambassadeur in Kiev na wat zij een lastercampagne noemde van Trumps advocaat Rudy Giuliani.

“Overal waar Marie Yovanovitch kwam, liep alles fout”, aldus de president die zijn tweet afsloot met een herinnering dat presidenten het volste recht hebben “om ambassadeurs aan te nemen en te ontslaan”. Democraten riepen meteen dat Trump de rechtsgang belemmert en getuigen intimideert met zijn tweets, wat op zichzelf al een misdrijf en dus een extra argument in de afzettingsprocedure kan zijn. 

Zelfs op Fox News werd de tweet een “keerpunt” in de ondervragingen genoemd. “Ze was al een voor het publiek sympathieke getuige”, aldus presentator Bret Baier, “en de tweet van de president waarin hij haar keihard aanpakt liet Schiff (Democratisch commissievoorzitter Adam Schiff, red.) toe die te omschrijven als live getuigenbeïnvloeding. Waarmee hij er in real time een impeachment-artikel bij kreeg.”

Yovanovitch noemde de reactie van de president effectief “zeer intimiderend” in de hoorzitting. “Ik kan niet zeggen wat de president hiermee probeert te bereiken, maar het effect is zeer intimiderend”, zei ze. Trump suggereerde onder meer dat haar eerdere werk als Amerikaanse diplomaat in Somalië was gekoppeld aan decennia van rampzalige instabiliteit van dat land. Ook Adam Schiff, de Democratische voorzitter van de inlichtingencommissie in het Huis van Afgevaardigden, stelt dat de tweet gezien kan worden als intimidatie van een getuige.

Yovanovitch werd in april al door Trump de laan uitgestuurd op aansturen van zijn persoonlijke advocaat Giuliani. Daardoor, zo claimen de Republikeinen, heeft ze geen enkele kennis van het beruchte telefoongesprek tussen Trump en de Oekraïense president Volodimir Zelenski waarin Trump aandrong op een onderzoek naar Hunter Biden, zoon van zijn rivaal Joe Biden.

De Democraten zien in het ontslag van Yovanovitch echter een eerste poging van de regering-Trump of Giuliani om een kritische stem in het dossier te verwijderen, zodat de president mogelijk de Oekraïners onder druk kon zetten. Het impeachment-onderzoek focust zich op de vraag of Trump financieel-militaire hulp aan Oekraïne gebruikte om in ruil een aankondiging naar een onderzoek naar de Bidens te krijgen. Sinds woensdag zijn de hoorzittingen van getuigen en betrokkenen in het onderzoek openbaar.

Yovanovitch gaf tijdens de hoorzitting ook aan dat ze zich bedreigd had gevoeld door de wijze waarop Donald Trump over haar sprak in het omstreden telefoongesprek. Trump verklaarde dat gesprek dat de ambassadrice “wat dingen zou meemaken”. “Ik was gechoqueerd, ontzet, van streek dat de president van de VS tegen een buitenlands staatshoofd op die manier sprak over een ambassadeur”, aldus Yovanovitch. “Ik kon het niet geloven.”

Ze zegt ook dat zich vreselijk voelde toen ze midden in de nacht uit Kiev werd teruggeroepen omdat Amerikaanse medewerkers haar “niet meer konden beschermen”. Volgens Yovanovitch was dat een gevolg van de richtlijnen die vanuit Washington waren uitgevaardigd.

Voorts verklaarde ze dat door de acties van Trump “ons Oekraïnebeleid in de war is gegooid”. Ze stelt ook dat het ministerie van Buitenlandse Zaken op die manier van binnenuit wordt “uitgehold”. “Schimmige belangen hebben nu ontdekt dat ze een Amerikaanse ambassadeur ten val kunnen brengen wanneer ze erin slagen het Witte Huis te beïnvloeden.”

Het Witte Huis heeft vanmiddag ook een samenvatting vrijgegeven van het eerste telefoongesprek tussen Trump en Zelenski, dat van 21 april dateert. De Republikein Devin Nunes las het hele transcript luidop voor tijdens de hoorzitting. Trump belde Zelenski toen om hem te feliciteren voor zijn verkiezingsoverwinning. “Ik heb veel vrienden in Oekraïne die u kennen en u waarderen. (...) Ze denken - eerlijk gezegd - ze verwachtten dat jij zou winnen. Het is echt geweldig wat je hebt gedaan”, zei de Amerikaanse president. “Als je geïnstalleerd en klaar bent, zou ik je graag uitnodigen in het Witte Huis”, klonk het verder.