Die opmerking schoot de makers van het middel in het verkeerde keelgat. "We eisen een publieke verontschuldiging van Christa Wirthumer-Hoche van het EMA voor haar negatieve opmerkingen over EU-lidstaten die Spoetnik-V rechtstreeks goedkeuren", klagen ze op hun officiële Twitteraccount. "Het EMA heeft niet toegestaan dat dergelijke mededelingen zijn gedaan over andere vaccins. Dit soort uitspraken zijn ongepast, ondermijnen de geloofwaardigheid van het EMA en het beoordelingsproces en roepen vragen op over mogelijke politieke inmenging in de beoordeling."

Het vaccin Spoetnik-V moet nog worden goedgekeurd door de Europese toezichthouder, maar sommige EU-landen hebben alvast doses van het middel besteld. Onder andere Hongarije heeft het Russische vaccin ook al in gebruik genomen, en het land heeft zich op die manier bovenaan de Europese vaccinatieranking kunnen plaatsen. 

Wirthumer-Hoche had in een interview de vraag gekregen of haar thuisland Oostenrijk het middel ook alvast zelf moest goedkeuren, maar dat zag ze absoluut niet zitten. "Spoetnik-V kan in de toekomst mogelijk op de markt worden gebracht, als we de benodigde gegevens hebben onderzocht", benadrukte ze nog wel. “We tasten nog in het duister. Daarom raad ik ten zeerste af om het vaccin goed te keuren via een nationale noodprocedure.”

Het EMA heeft tot dusver alleen westerse vaccins goedgekeurd. Het gaat om middelen van Pfizer/BioNTech, AstraZeneca en Moderna. De makers van Spoetnik-V zeggen dat hun middel wereldwijd al is goedgekeurd in 46 landen. “Na de beoordeling maandenlang te hebben uitgesteld, heeft het EMA het recht niet om de geloofwaardigheid van die 46 andere regulatoren in vraag te stellen”, klinkt het nog.

Ook de Russische regering reageerde teleurgesteld op de uitspraken van Wirthumer-Hoche. De woordvoerder van het Kremlin noemde die “betreurenswaardig” en “ongepast”. Hij omschreef Spoetnik-V als een van de meeste populaire vaccins ter wereld.

Spoetnik V heeft vorige week een belangrijk obstakel overwonnen voor de uitrol in de EU met de start van de versnelde beoordeling (rolling review) door EMA, dat gevestigd is in Amsterdam. Na die aankondiging zegden de Russische autoriteiten klaar te zijn voor de levering van vaccins voor 50 miljoen Europeanen vanaf juni.

De Italiaans-Russische Kamer van Koophandel zegt ondertussen dat er een akkoord is bereikt om Spoetnik-V in Italië te gaan produceren. Het Zwitserse biopharmabedrijf Adienne Pharma & Biotech heeft na gesprekken met het Russische investeringsfonds RDIF, verantwoordelijk voor de financiering en marketing van het vaccin, toegezegd het middel te gaan maken. Adienne-stichter en voorzitter Antonio Francesco Di Naro bevestigde het nieuws aan persbureau Bloomberg.

Volgens de handelsorganisatie is het de bedoeling dat de productie in juni begint in Milaan. Voor het einde van het jaar zouden er 10 miljoen doses van het vaccin in Italië geproduceerd moeten worden. Als de productie in Italië doorgaat, wordt dat de eerste plek in Europa waar Spoetnik-V wordt gemaakt. Het wordt al wel op andere plekken buiten Rusland gemaakt, zoals in India.

RDIF zal tegen het einde van de maand twintig samenwerkingsprojecten in tien landen bekendmaken en praat nu met Duitsland en Frankrijk.