Poetin kondigt gedeeltelijke militaire mobilisatie af en dreigt met inzet van “alle beschikbare middelen” tegen “nucleaire chantage” van het Westen: “Ik bluf niet”

Voor de verdediging van het moederland kondigde Poetin, bijna zeven maanden nadat hij Oekraïne binnenviel, een gedeeltelijke mobilisatie af. “Ik benadruk dat het een gedeeltelijke mobilisatie is”, zei hij. Dat betekent dat alleen reservisten met militaire ervaring zullen worden opgeroepen. Het decreet tot gedeeltelijke mobilisatie is ondertekend. Poetin zei dat het Russische leger geconfronteerd wordt met de militaire operaties van het collectieve westen op een frontlijn van meer dan 1.000 km in Oekraïne en dat de reservisten daarom worden opgeroepen. De gedeeltelijke mobilisatie geldt vanaf vandaag.

Zo’n 300.000 reservisten zullen worden oproepen, maakte minister van Defensie Sergej Sjojgoe bekend na de afkondiging. In een interview op de Russische staatstelevisie bevestigde hij dat alleen mensen worden opgeroepen die al eerder militaire training hebben gehad. Het presidentiële besluit van Poetin slaat dus niet op studenten en dienstplichtigen, een gevoelig punt in Rusland. Volgens schattingen had Rusland tot wel 2 miljoen mensen op kunnen roepen bij een volledige mobilisatie.

Nog volgens de Russische minister van Defensie sneuvelden tot nu 5.937 Russische soldaten in Oekraïne. Aan Oekraïense zijde schatte Sjojgoe de verliezen dan weer op meer dan 100.000 gesneuvelde of gewonde strijdkrachten.

De regering moet volgens Poetin ook extra geld beschikbaar stellen voor de wapenproductie.

Poetin begon zijn tv-toespraak met een reeks beschuldigingen tegen het Westen. Volgens hem is er al jaren een “totale haat” tegen Rusland. “Het Westen wil ons land verzwakken en vernietigen”, zei Poetin. Hij beschuldigde het Westen ervan in 2014 een oorlog tegen Rusland te zijn begonnen in Oekraïne en van Oekraïners “kanonnenvlees” te hebben gemaakt. Bovendien zou het Westen geen genoegen hebben genomen met een vreedzame oplossing in Oekraïne, waardoor het Kiev onder druk zette om te stoppen met onderhandelingen en de wapens op te nemen, aldus de Kremlinleider.

De president herhaalde dat hij de Donbas, bestaande uit de Oost-Oekraïense regio’s Donetsk en Loehansk, wil “bevrijden”. Dat blijft het onwrikbare doel van de “speciale militaire operatie”, zoals Moskou de oorlog in Oekraïne noemt. Russische troepen vielen Oekraïne eind februari binnen om naar eigen zeggen inwoners van die gebieden te beschermen en Oekraïne te “denazificeren”. Volgens Poetin mogen deze mensen niet in de steek worden gelaten en willen ze zelf niet onder “neo-nazi’s” vallen.

Eerder hadden bezette gebieden in Oekraïne aangekondigd een referendum te houden om zich bij Rusland te voegen. Naast de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk van pro-Russische separatisten gaat het om bezette delen van de regio’s Cherson en Zaporizja. Het plan van die “schijnreferenda”, zoals NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg ze noemde, wordt internationaal sterk veroordeeld, maar Poetin zegde er zijn volledige steun aan toe. Zijn bedoeling is om die regio’s - samen goed voor 15 procent van het Oekraïense grondgebied - effectief bij de Russische Federatie in te lijven. De “schijnreferenda” vinden plaats van 23 tot en met 27 september.

Grote westerse landen hebben al laten weten de uitkomst ervan niet te erkennen. Als Rusland de gebieden annexeert, zou dat betekenen dat er gevochten wordt op Russisch grondgebied en is dat een reden voor Poetin om een mobilisatie af te kondigen. Deskundigen denken zelfs dat hij een Oekraïense aanval op de nieuwe Russische gebieden zou kunnen aangrijpen om te dreigen met het gebruik van nucleaire wapens. En dat suggereerde Poetin ook duidelijk in zijn speech. Hij zei dat hij “alle middelen die ons ter beschikking staan” zou gebruiken en dat degenen die nucleaire chantage tegen Rusland proberen te gebruiken, zullen merken dat de rollen tegen hen kunnen worden omgekeerd. Hij voegde eraan toe: “Ik bluf niet.”

Het is voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog dat Rusland overgaat op een mobilisatie. De toespraak van Poetin zou aanvankelijk dinsdagavond op televisie worden uitgezonden, maar dat ging om onbekende reden niet door.

Welke vragen hebt u nog na de speech van Poetin? Stel ze hier.

De afgelopen weken is de roep op de Russische staatstelevisie om een mobilisatie steeds luider geworden. Oekraïne is bezig met een tegenoffensief en heeft met name in de regio Charkov veel terrein gewonnen. Het Russische leger kampt met een groot personeelstekort in Oekraïne, maar omdat Poetin steevast sprak van een “speciale militaire operatie” in plaats van een oorlog kon hij geen beroep doen op dienstplichtigen en reservisten.

Op hetzelfde moment beschuldigde Kiev Moskou ervan opnieuw de kerncentrale van Zaporizja te hebben gebombardeerd. Volgens Energoatom, de Oekraïense uitbater, zouden “Russische terroristen” de centrale ‘s nachts hebben aangevallen. Door de aanval raakte een elektriciteitsleiding beschadigd, waardoor verschillende transformatoren van een reactor werden stilgelegd en noodgeneratoren kortstondig werden opgestart, aldus Energoatom. “Zelfs de aanwezigheid van inspecteurs van de Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) houdt de Russen niet tegen.” Energoatom riep de IAEA op om “resoluter op te treden” tegen Moskou.

De Amerikanen hebben al gereageerd op de aankondiging van de gedeeltelijke militaire mobilisatie in Rusland. “Schijnreferenda en een mobilisatie zijn tekenen van zwakte, van Russisch falen”, schreef Bridget Brink, de Amerikaanse ambassadrice voor Oekraïne op Twitter. Verder verzekerde ze dat haar land “Oekraïne zal blijven steunen zolang dat nodig is”.

Ook andere westerse politici hebben gereageerd op Poetins aankondiging. De Duitse vicekanselier Robert Habeck ziet het als “een verdere escalatie”. “Het is een volgende slechte en verkeerde stap van Rusland en we zullen kijken hoe we hierop moeten reageren.” De Britse onderminister Gillian Keegan denkt dat het Westen Poetins dreigementen over kernwapens serieus moet nemen. “Het is een zorgelijke situatie. Wij hebben de controle niet, ik weet niet eens of hij de controle heeft.”

Er waren dinsdagavond al berichten dat Poetin Rusland zou toespreken, maar later op de avond bleek dat er dan toch geen speech zou komen. Zo schreef Elena Chernenko van de Russische zakenkrant ‘Kommersant’ op Twitter dat het er niet op lijkt dat er dinsdag nog iets zal gebeuren.

De hoofdredactrice van het staatspropagandanetwerk RT postte dan weer “Ga slapen” op haar Telegram-kanaal, volgens Max Seddon, bureauchef van de ‘Financial Times’ in Moskou. Russische politieke analisten en journalisten verwachten dat de toespraak van Poetin voor woensdag (vandaag, red.) zal zijn, volgens BBC-verslaggeefster Sarah Rainsford. De vooraf opgenomen toespraak zou om zeven uur Belgische tijd kunnen worden uitgezonden, weet ‘The Guardian’. Op Telegram circuleert ook het tijdstip van acht uur onze tijd.

Op sociale media wordt druk gespeculeerd over de inhoud van de toespraak, zijn eerste sinds de Russische invasie in Oekraïne. De meeste berichten gaan over de afkondiging van een algehele of gedeeltelijke mobilisatie.

In de regio’s Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson zijn pro-Russische separatisten van plan om referenda te houden over de toetreding tot Rusland.

Internationaal zijn de reacties op het nieuws afwijzend. Josep Borrell, de Hoge Vertegenwoordiger voor het Buitelands Beleid van de Europese Unie, heeft de referenda sterk veroordeeld. Ook zei hij dat de EU en haar lidstaten de uitslagen niet zullen erkennen. Rusland en andere betrokkenen bij die referenda zullen verantwoordelijk worden gehouden. Er worden ook nieuwe sancties overwogen.

NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg noemde ze al “schijnreferenda” die geen enkele legitimiteit hebben. Volgens de Franse president Emmanuel Macron zou het “cynische” plan grappig zijn als het niet zo tragisch was. De internationale gemeenschap zal de resultaten van deze “parodie” in ieder geval niet erkennen, zei hij.

De referenda zijn eerste stap in het annexeren van de gebieden in Oekraïne die bezet worden door het Russische leger. Het gaat in totaal om vijftien procent van de totale oppervlakte van het land, vergelijkbaar met de grootte van Hongarije of Polen.

Lees ook:

Loehansk, Donetsk en Cherson houden deze maand nog referendum over toetreding tot Rusland: “Kan tot grote escalatie leiden”

Russische staats-tv: “We hadden kernaanval moeten uitvoeren tijdens begrafenis van Queen Elizabeth”

Bekijk ook: