OVERZICHT. In deze Europese landen gaat het helemaal verkeerde richting uit met coronacijfers

Portugal is op dit moment met voorsprong de slechtste leerling van de klas in Europa. Volgens cijfers van de website Our World in Data is het gemiddelde aantal nieuwe bevestigde gevallen per miljoen inwoners over de laatste zeven dagen in Portugal bijna dubbel zo hoog als bij de nummer twee in de rangschikking: Spanje. Meer nog, geen enkel ander land ter wereld heeft zo een hoge besmettingsgraad per capita.

Portugal deed het nochtans goed tijdens de eerste golf van de coronapandemie en leek de situatie ook relatief onder controle te hebben tijdens de tweede golf. Maar sinds het begin van het nieuwe jaar lijkt het land helemaal de trappers kwijt te zijn. De afgelopen weken sneuvelde het ene record na het andere, met een triest hoogtepunt afgelopen zaterdag, toen er in 24 uur tijd 15.333 nieuwe bevestigde gevallen bijkwamen en 274 overlijdens. In totaal telt het land nu 643.113 bevestigde besmettingen en 10.721 coronadoden.

Intussen liggen de ziekenhuizen overvol met patiënten. Het gezondheidssysteem kraakt in zijn voegen. “Mijn collega’s zijn helemaal uitgeput en op sommige dagen kunnen ze wel huilen”, getuigt een ambulancier bij het persbureau Reuters. “Er zijn al mensen gestorven in ziekenwagens en dat zal niet snel veranderen, want we kunnen de toestroom niet aan. Onlangs voerde ik een patiënt naar het ziekenhuis en moest ik twee uur wachten in mijn ambulance. Ik heb collega’s die zelfs vijf, zes, bijna zeven uur moesten wachten.”

Volgens minister van Volksgezondheid Marta Temido hebben veel ziekenhuizen hun noodplannen tot het maximum uitgerold en verder. De overheid probeert nu extra bedden te vinden en patiënten zo snel mogelijk naar huis te sturen om plaats vrij te maken voor anderen. In de publieke ziekenhuizen zijn 5.900 van de 18.500 bedden vrijgemaakt voor coronapatiënten, maar zijn al 6.420 bedden ingenomen. Op intensieve zorg zijn 830 van de 1.200 bedden toegewezen aan coronapatiënten, maar liggen er sinds maandag 767 coronapatiënten.

De opstoot in de cijfers kwam er na de feestdagen, toen de beperkingen op verplaatsingen en samenkomsten voor vier dagen werden versoepeld. Sinds 15 januari is een lockdown van kracht in Portugal, maar toen was het kwaad al geschied. Volgens experten zou de situatie nu wel stilaan moeten beginnen te keren. 

Daarnaast zette ook de besmettelijker Britse variant voet aan wal in Portugal. Volgens de gezondheidsdiensten was die woensdag al goed voor dertien procent van de nieuwe besmettingen. In de regio rond Lissabon liep dat op tot twintig procent. Portugal heeft ook een nauwe band met Brazilië, waar ook een andere gemuteerde variant opdook, maar het is niet duidelijk in welke mate die het land al heeft bereikt.

Intussen is de vaccinatiecampagne opgestart in het land met zo’n 10 miljoen inwoners. Van de 411.600 doses die al geleverd werden, waren er maandag nog maar 255.700 toegediend. Ze gingen naar zorgpersoneel en de bewoners van rusthuizen. Volgende week zouden politie, brandweer en mensen boven de 50 met onderliggende aandoeningen aan de beurt zijn, net als ministers en volksvertegenwoordigers. 

Ook in Spanje gaan de coronacurves steil de hoogte in. Afgelopen weekend werd een recordaantal van 93.822 nieuwe bevestigde besmettingen gerapporteerd. Volgens de website Our World in Data zit het gemiddelde aantal nieuwe bevestigde gevallen per miljoen inwoners over de laatste zeven dagen op 785, drie keer meer dan begin dit jaar. Er waren dit weekend ook 767 nieuwe sterfgevallen door het virus.

“Spanje doet het niet goed, daar moeten we ons bewust van zijn”, aldus epidemioloog Fernando Simon, die erop drukt dat er nieuwe maatregelen nodig zijn om de opmars van het virus te stoppen en de druk op de hospitalen te verminderen. Regionale overheden voegden maandag meteen de daad bij het woord. 

Zo mag je in Galicië alleen nog samenkomen met leden van hetzelfde huishouden en moeten niet-essentiële winkels de komende drie weken ten laatste om 18 uur sluiten. In Valencia en Murcia mag je dan weer met niet meer dan twee personen samenkomen. En Madrid vervroegt de avondklok met een uur naar 22 uur. Politie en drones zullen toezicht houden op de naleving van de regels.

Volgens Simon is het niet de besmettelijker Britse variant die achter de stijging van de cijfers zit. Die zou maar 5 procent van de nieuwe besmettingen verklaren. Tegen maart kan hij wel de nieuwe dominante mutatie worden. Opvallend is dat Spanje - net als Portugal - wel de coronamaatregelen versoepelde tijdens de feestdagen en daar nu mogelijks de prijs voor betaalt.

Spanje - dat ongeveer 50 miljoen inwoners telt - staat wel al een stuk verder dan Portugal in haar vaccinatiecampagne. Volgens cijfers van maandag kregen 1.148.895 mensen al een eerste dosis. Zo’n 88.698 mensen kregen ook al een tweede. Daarmee is 2,46 procent van de bevolking nu (deels) gevaccineerd.

In totaal telt Spanje nu al 2.593.382 bevestigde besmettingen met het coronavirus. De dodentol door het virus staat op 56.208. 

LEES OOK: 

Zo maken we van derde golf een golfje: strengere maatregelen waarschijnlijk, lockdown nog niet aan de orde (+)

BEKIJK OOK: