Ophef in Nederland om honderden reclameborden uitgerust met 'verborgen' camera

Het was een reiziger die gisteren ontdekte dat er een klein cameraatje verstopt zat in een reclamebord tussen spoor 6 en 7 van station Amersfoort. Nergens op het bord staat een waarschuwing dat bezoekers 'gefilmd' worden.

De NS kwam na enkele uren met een verklaring na vragen op Twitter: "Met die camera's kijken adverteerders of passanten de advertentie bekijken en hoe lang." Het kwam de NS op een stortvloed van negatieve reacties te staan. Niet veel later werd het statement aangepast. Het zou niet meer gaan om een camera, maar om "om een sensor die bepaald 'gedrag' meet".

Maatschappij Voor Beter OV eiste dat de camera onmiddellijk wordt verwijderd. In een verklaring liet de organisatie weten dat het niet tegen het filmen van reizigers is door een beveiligingscamera, omdat die beelden worden bekeken door bevoegde personen. Camerabeelden die zijn gemaakt vanaf een reclamebord kunnen echter worden gebruikt (en dus ook misbruikt) door niet-gescreende medewerkers van een reclamebureau, zo stelt de organisatie.

Ook reizigersorganisatie Rover heeft de NS om schriftelijke opheldering gevraagd, waarbij vooral eventuele privacyschending aan bod komt.

Volgens Susanne van Steenbergen van de Nederlandse Spoorwegen (NS) worden echter geen "stiekeme filmopnames" gemaakt op het station. "Er wordt geen beeld gegenereerd en dus ook niet opgeslagen. Er worden geen gegevens geregistreerd die tot een persoon herleidbaar zijn."

Bij Maatschappij Voor Beter OV is men niet gerust op de verklaring van de NS. "Eerst is het een camera en delen ze zelfs een artikel waarin wordt uitgelegd hoe het werkt, maar een paar uur later is het plotseling slechts een sensor," liet woordvoerder Rikus Spithorst weten.

Het bedrijf dat het reclamebord plaatste heet Exterion en liet in een verklaring weten dat het "enige wat er experimenteel gebeurt, is dat we kunnen meten hoeveel mensen langs een scherm lopen en daar kunnen meer kenmerken bij komen zoals man/vrouw of leeftijd. Desalniettemin leggen we geen beelden vast, we houden ons volledig aan alle privacywetgeving en zouden ook nooit de privacyregels schenden. We zijn hiermee bezig omdat we willen kijken of de huidige methodes om het bereik van een campagne te meten nog beter kunnen worden. Daarvoor zullen we ons altijd aan de wet houden, los van het feit dat we voor dit meten ook geen beelden nodig hebben."

Tegenover de NOS verklaarde Guy Grimmelt namens Exterion later dat het wel degelijk om camera's gaat. Alleen al op Amsterdam Centraal zijn 35 borden uitgerust met zo'n apparaatje. Landelijk gaat het om een paar honderd borden met camera. "We noemen het liever een sensor, al is het technisch gezien wel een camera. Maar hij wordt niet gebruikt als een reguliere camera." Via deze weg kan de camera meerdere personen tegelijkertijd registreren, maar zou de kwaliteit te laag zijn om aan gezichtsherkenning te doen.

Maar gelden de 'opnames' ondanks de beperkte kwaliteit dan niet gewoon als video? En waar ligt de grens tussen een sensor en een camera? "Dat zijn lastige, maar terechte vragen," stelt Lysanne Rutgers namens de Autoriteit Persoonsgegevens. "Het is moeilijk om hier iets over te zeggen, omdat we er geen onderzoek naar hebben gedaan. Het is wel zo dat videobeelden maken voor reclamedoeleinden, zonder dat mensen het weten, niet is toegestaan."

De NS laat weten dat er geen plannen zijn om de camera te verwijderen. "Er is gekeken of dit binnen de wet- en regelgeving past en daarbij werken we naar tevredenheid samen met Exterion."