Opflakkering coronavirus in Europa, maar buitenbeentje Zweden blijft buiten schot

Er is, wereldwijd, al veel inkt gevloeid over de Zweedse aanpak van de epidemie, die als een soort van lightversie werd bestempeld ten opzichte van de veel strengere coronamaatregelen in andere Europese landen. Geen strikte lockdown dus in Zweden: cafés en restaurants bleven meestal open, net als de winkels en de scholen, toch voor kinderen jonger dan zestien. Voor- en tegenstanders lieten zich daarover herhaaldelijk horen, ook wetenschappers, in binnen- en buitenland. 

Maar: ‘the proof of the pudding is in the eating’. En volgens het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) leggen 22 van de 31 Europese landen die het ECDC onder de loep nam slechtere besmettingscijfers voor dan Zweden. De Zweden zitten ongeveer op het niveau van einde maart, helemaal aan het begin van de epidemie dus. Slechts 1,2 procent van de 120.000 afgenomen tests vorige week bleek positief. Bij ons is dat momenteel 3 procent. Het veertiendaagse cumulatieve totaal van het aantal nieuwe gevallen ligt in Zweden op 22,2 per 100.000 inwoners. Ter vergelijking: in Spanje zijn dat er 279 per 100.000 inwoners, in Frankrijk 158,5, in Tsjechië 118 en in het Verenigd Koninkrijk 59. België staat ook in dit rijtje van landen die slecht scoren met 77 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners, ongeveer 3,5 keer meer dan Zweden. 

Het brein achter het hele Zweedse plan is epidemioloog Anders Tegnell. “Wij kennen niet de opflakkering van de ziekte zoals vele andere landen die kennen”, stelt hij vast bij France 24. Tegnell toont zich over het algemeen tevreden met de aanpak van zijn land. “Uiteindelijk zullen we wel zien wat het verschil is tussen een strategie die duurzaam is, die je lang kan volhouden en de strategie waarbij je in lockdown gaat, weer opent, in lockdown gaat, en zo de hele tijd opnieuw.”

Zweden telt bovendien minder dagelijkse nieuwe coronagevallen dan de strengere buurlanden Noorwegen en Denemarken. Momenteel verblijven slechts dertien Covid-patiënten in het ziekenhuis. Het weekgemiddelde van het aantal coronadoden per dag stond gisteren op nul.

Tegnell heeft altijd volgehouden dat hij geen groepsimmuniteit nastreeft, maar enkel de verspreiding van het virus wil vertragen, zodat het gezondheidssysteem niet overbelast geraakt. Hij hoopt wél van in het begin dat de Zweedse aanpak op langere termijn duurzamer zou blijken.

Met 579 coronadoden per 1 miljoen inwoners ligt de tol er meer dan vijf keer hoger dan in Denemarken en tien keer meer dan in Noorwegen en in Finland, maar wel lager dan enkele landen die een zware lockdown aan de bevolking oplegden: Engeland, Spanje, Italië en ook ons land. Volgens Tegnell is die hoge dodentol in zijn land niet te wijten aan de algemene aanpak maar aan het gefaalde beleid om het coronavirus buiten de rusthuizen te houden. Daar vielen de meeste van de 5.851 Zweedse coronadoden tot nu toe. “Daar is zeker iets misgelopen”, aldus Tegnell. Zweden stuurde daar overigens bij. Pas vanaf oktober zal er na maanden weer bezoek worden toegelaten in de verzorgingstehuizen.

Johan Carlson, directeur-generaal van het Zweedse departement voor Volksgezondheid, verklaarde vorige week het succes van de Zweedse strategie ook aan de hand van de duidelijke en consistente communicatie die de nadruk op de persoonlijke verantwoordelijkheid van elke burger legde. Zweden hebben de reputatie daar goed mee te kunnen omspringen.