Ook na ontslag Kazachse regering blijft massa betogers protesteren tegen hoge gasprijzen: demonstranten bestormen overheidsgebouw

Vooral in de zuidoostelijke stad Almaty, de financiële hoofdstad van Kazachstan, liepen de protesten uit op rellen. Deelnemers gooiden stenen en molotovcocktails naar de veiligheidstroepen, waarop de politie traangas en geluidsgranaten inzette. Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn 37 politievoertuigen beschadigd. Eerder riep president Kassym-Jomart Tokajev de noodtoestand uit Almaty. Die geldt tot zeker 19 januari.

De politie vuurde geluidsgranaten af en gebruikte traangas tegen de menigte van enkele duizenden mensen, maar kon hen niet beletten het hoofdgebouw van het stadsbestuur van Almaty binnen te gaan, aldus een verslaggever van het Franse nieuwsagentschap AFP ter plaatse. Demonstranten gebruikten wapenstokken en schilden van de politie. Het Kazachstaanse nieuwsagentschap Tengrinews publiceerde videobeelden waarop vlammen te zien zijn die uit de zijkant van het gebouw in Almaty, alias Alma Ata, komen. Uit het gebouw stijgt zwarte rook op.

Demonstraties zonder voorafgaande toestemming zijn verboden in Kazachstan, een autoritaire voormalige Sovjetrepubliek en de grootste economie van Centraal-Azië.

Het protest begon zondag na een stijging van de prijs van vloeibaar aardgas in de westelijke stad Zjanaozen, en breidde zich vervolgens uit naar de grote regionale stad Aktau aan de Kaspische Zee en vervolgens naar Almaty. De demonstranten eisen een prijsverlaging voor gas en willen dat de regering aftreedt.

Die laatste eis is al ingewilligd. Zo bood de regering van premier Askar Mamin haar ontslag aan. President Tokajev heeft het ontslag aanvaard en vicepremier Smajlov Alichan Aschanovitsj tot interim-premier benoemd. Totdat een nieuwe regering is gevormd, zullen de ontslagnemende ministers hun taken blijven uitvoeren. 

Volgens een Kazachse zender is de directeur van een gasverwerkingsfabriek opgepakt, net als een andere ambtenaar in de Mangystau-regio, waar Zjanaozen is gelegen. Zij worden ervan beschuldigd de gasprijs zonder reden te hebben verhoogd.

Tokajev beloofde reeds een “krachtig” antwoord op de ongeziene betogingen. “Als president ben ik genoodzaakt de veiligheid en vrede voor onze burgers te vrijwaren en me om de integriteit van Kazachstan te bekommeren”, zei hij op de Kazachse televisie. 

Daarnaast stelde de president hervormingen in het vooruitzicht. Tegelijkertijd verwierp hij de geruchten dat hij naar het buitenland zou vluchten. In plaats daarvan zei hij het voorzitterschap van de Veiligheidsraad te hebben overgenomen. “Het is mijn grondwettelijke plicht om bij het volk te zijn. Samen zullen we deze zwarte vlek in de geschiedenis van Kazachstan overwinnen”, klinkt het. 

Door de onrust heeft het land momenteel te kampen met een “internetpanne op nationaal niveau”. Dat heeft waakhond-organisatie NetBlocks, die cyberveiligheid en internet monitort, laten weten via Twitter.

“Kazachstan kampt momenteel met een nationale internetpanne na een dag vol verstoringen van het mobiel internet en gedeeltelijke beperkingen”, aldus de ngo, die benadrukt dat het de verslaggeving over de toenemende protesten tegen de regering waarschijnlijk ernstig zal bemoeilijken.