In Belfast is het al een week lang onrustig. Vooral in de protestantse wijken is het tot rellen gekomen. Bij de pro-Britse unionisten heerst er namelijk grote onvrede over de gevolgen van de brexit-afspraken.

Maar naar aanleiding van het overlijden van prins Philip, werd beslist om geplande manifestaties en protestmarsen in de unionistische wijken voorlopig niet door te laten gaan. “De manifestaties zijn uitgesteld uit respect voor de koningin en de koninklijke familie”, zo staat er op affiches te lezen. Het verzet tegen de gevolgen van de brexit en tegen “alle onrechtvaardigheden” zal “na een periode van rouw” wel worden hernomen, zo vermeldt de tekst nog.

Toch zijn er volgens de Britse media vrijdagavond opnieuw relschoppers op straat gekomen. In het noorden van Belfast werden molotovcocktails naar de politie gegooid. Sommige relschoppers gooiden ook flessen en stenen naar de agenten. Een auto en vuilnisbakken werden in brand gestoken, meldt het persbureau PA. Volgens de openbare omroep BBC raakten opnieuw politieagenten gewond.

De spanningen in Noord-Ierland lopen al geruime tijd op, omdat het land worstelt met de grenscontroles tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk, die er gekomen zijn na de brexit. Om te voorkomen dat er een EU-buitengrens met grensposten en controles ontstaat tussen de republiek Ierland en het Britse noorden, heeft dat voorlopig een speciale status gekregen. Daarvoor zijn wel controles nodig op het handelsverkeer tussen het Verenigd Koninkrijk en Noord-Ierland. De unionisten voelen zich hierdoor verraden.

De Ierse premier Micheal Martin waarschuwde zaterdag naar aanleiding van de 23e verjaardag van het Goedevrijdagakkoord, dat het geweld tussen republikeinen en unionisten beëindigde, voor een “spiraal” van geweld die de vrede in het noorden van het eiland bedreigt. “We zijn het aan de generatie van het akkoord en de toekomstige generaties verplicht om niet opnieuw in en spiraal te belanden die ons terugvoert naar het duistere tijdperk van sektarische moorden en politieke onenigheid”, dixit de ‘taoiseach’ of Ierse premier in een persbericht. 

De regering van de verdeelde regio veroordeeld het geweld vandaag als “volstrekt onaanvaardbaar en niet te rechtvaardigen”. Gisteren maande Noord-Ierland al aan tot kalmte. Na spoedberaad schoven de regeringspartijen hun grote meningsverschillen opzij om eensgezind het geweld van de afgelopen dagen te veroordelen. Ook de Britse premier Johnson riep op tot rust. 

Amerikaans president Joe Biden, die zelf Ierse roots heeft, maande ook aan tot kalmte: “We zijn bezorgd over het geweld in Noord-Ierland”, laat een persverantwoordelijke weten. De Verenigde Staten roepen daarom op aan alle politieke leiders om hun taalgebruik te verzachten en zo de spanningen te verminderen.  

In ruim een week raakten al zeker 55 agenten gewond. De relschoppers gooien met benzinebommen, flessen, bakstenen en vuurwerk. Sommige waarnemers uitten de vrees voor een herhaling van tientallen jaren bloedvergieten tussen de loyalisten en republikeinen, die pas afnam na een vredesdeal in 1998. Het Witte Huis waarschuwde dat dit zogenoemde Goedevrijdagakkoord niet het slachtoffer mag worden van de brexit.