Mexico en Europa strijden om 'queso manchego': wie wint de kaasoorlog?

De 'echte' manchegokaas staat vaak op het lijstje van toeristen die in Spanje al eens graag een bordje tapas bestellen: de queso manchego is dan ook een typisch Spaans product waarvan de naam bovendien officieel beschermd is in de Europese Unie. Enkel kaas uit de regio La Mancha, gemaakt van geitenmelk en die voldoet aan strenge productievoorwaarden, mag de naam 'manchego' dragen.

Niet zo in Mexico, waar er kaas met dezelfde naam, maar voor de rest geen enkele gelijkenis en masse in fabrieken wordt geproduceerd. De Mexicaanse queso manchego smelt veel sneller en wordt dan ook vooral gebruikt in gerechten zoals quesadilla's. Enkel in de ingrediëntenlijst staat in kleine letters vermeld dat het om 'kaas van het type manchego' gaat, en niet manchegokaas zelf. 

Ook het prijsverschil is navenant: terwijl je voor de Spaanse manchegokaas al snel meer dan 20 euro per kilo betaalt, gaat de Mexicaanse variant voor minder dan de helft van de prijs over de toonbank. 

De verwarring is nu een doorn in het oog van Spaanse kaasmakers, die gesteund worden door de Europese Unie. De EU is al meer dan anderhalf jaar in onderhandeling met Mexico over een update van het vrijhandelsverdrag tussen beide blokken, en gehoopt werd te landen voor het einde van het jaar 2017, maar dat is niet gelukt. De reden is onder andere de twist om de bescherming van de naam 'manchego', en 56 andere kazen, zoals parmezaan.

De EU wil dat de Mexicaanse goedkope variant van de manchegokaas niet langer zo genoemd mag worden. Niets van, vindt Mexico, dat erop wijst dat het de Spanjaarden zelf waren die honderden jaren geleden de naam 'manchego' naar het Amerikaanse continent hebben gebracht. Zij hebben er zelf voor gezorgd dat 'manchego' als algemene term voor een soort kaas werd gebruikt, en niet alleen voor kaas uit La Mancha. 

"Als een Mexicaan een echte Spaanse manchegokaas wil eten, zal hij nooit naar een supermarkt gaan en in de war zijn door Mexicaanse manchego", verdedigt Miguel Ángel García, de topman van de Mexicaanse zuivelindustrie zich in El País. "Zo iemand gaat rechtstreeks naar een sjiekere winkel. Het zijn twee compleet verschillende producten die toevallig dezelfde naam delen, en daarom vinden wij dat ze naast elkaar kunnen bestaan." 

Volgens Ángel García is 97 procent van de in Mexico verkochte manchego de Mexicaanse variant. Gevreesd wordt dat de Mexicaanse producenten dan ook in de problemen zullen komen als ze hun kaas niet meer als manchego mogen verkopen.

Spanje voert dan weer aan dat Spaanse producenten nu verlies lijden door de verwarring. "Als wij kaas proberen te verkopen in Miami of elke streek met een Mexicaanse invloed, is dat heel moeilijk", zegt Ismael Álvarez de Toledo, voorzitter van het Spaanse broederschap voor Manchegokaas in The Guardian. "Als wij afkomen met een prijs van 15 dollar per kilo, zegt iedereen meteen dat er ook manchego bestaat voor 7 dollar. De suggestie dat 'manchego' een generische term is, slaat nergens op. De Mexicanen proberen gewoon te profiteren van onze naam voor hun eigen gewin."

Een oplossing voor het dispuut ligt voorlopig niet in het verschiet. Mexico zou bereid zijn een grotere aanduiding 'type manchego' op verpakkingen te aanvaarden, maar dat gaat voor Spanje niet ver genoeg.