Kiev opgeschrikt door explosies tijdens bezoek van “gechoqueerde” VN-chef Guterres: “Wooncomplex geraakt”

Lees al het nieuws over de oorlog in Oekraïne in dit dossier. 

We zijn in veiligheid”, zo deelt Saviano Abreu, woordvoerder van de secretaris-generaal, achteraf mee aan journalisten. “Het is een oorlogsgebied, maar het is choquerend dat het gebeurt dicht bij een plaats waar wij ons bevonden”.

VN-chef Guterres zei “geschokt” te zijn door de raketaanvallen. “Niet zozeer omdat ik hier nu ben, maar omdat Kiev een heilige stad is voor Oekraïners en Russen”, aldus Guterres.

Guterres en Zelensky gaven een gezamenlijke persconferentie, waarop de Portugees stelde dat de Verenigde Naties er alles aan doen om de mensen bij de staalfabriek in Marioepol te evacueren. De VN-chef noemde de situatie in de zuidelijke havenstad een “crisis binnen een crisis”. Nog tijdens het bezoek van Guterres kwam Kiev onder vuur te liggen. Het is de eerste keer sinds half april dat Kiev beschoten wordt.

Volgens de Oekraïense hulpdiensten zijn zeker tien mensen gewond geraakt. “Als gevolg van vijandelijke beschietingen is een brand uitgebroken op een 25 verdiepingen tellend woongebouw, waarvan de eerste twee verdiepingen gedeeltelijk werden verwoest”, zo wordt meegedeeld via Facebook. 

Zelensky zegt in een videoboodschap op Telegram dat Kiev getroffen werd door “vijf raketten”. De aanval vond volgens hem plaats “net na afloop van het gesprek” met Guterres. “Dit zegt veel over de werkelijke houding van Rusland ten opzichte van de internationale instellingen”, klinkt het nog.  Dat Russische raketten tegelijkertijd ook Odesa en andere Oekraïense steden troffen, laat volgens Zelensky zien dat “we nog niet kunnen ontspannen en we niet moeten denken dat de oorlog voorbij is”.

Volgens ooggetuigen die met Persagentschap Reuters spraken, vonden in het centrum van Kiev twee zware explosies plaats. Vitali Klitsjko, de burgemeester van Kiev, had eerder gesproken over “twee aanvallen” op het district Shevchenkovsky. 

Rusland heeft niet gereageerd op de raketaanvallen op burgerdoelen in Kiev. Het ministerie van Defensie meldt wel dat de luchtmacht donderdag tientallen militaire doelwitten in Oekraïne heeft getroffen.

“Raketinslagen in het centrum van Kiev tijdens het officiële bezoek van Antonio Guterres”, liet ook Mikhailo Podoliak, een adviseur van Zelensky, via Twitter weten. “Gisteren zat hij aan een lange tafel in het Kremlin en vandaag zijn er explosies boven zijn hoofd.”

“Dit is het bewijs dat we een snelle overwinning op Rusland nodig hebben en dat de hele beschaafde wereld zich rond Oekraïne moet verenigen. We moeten snel handelen. Meer wapens, meer humanitaire inspanningen, meer hulp,”  zei het hoofd van de presidentiële administratie, Andriy Yermak. Hij riep op om het vetorecht van Rusland in de VN-Veiligheidsraad te ontnemen.

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Kuleba sprak van een “afschuwelijke daad van barbarij”. Daarmee heeft het Kremlin volgens hem eens te meer zijn houding tegenover Oekraïne, Europa en de wereld getoond.

De VN-chef had vanavond naar eigen zeggen ‘intense’ gesprekken met Zelensky over de evacuatie bij de Azovstal-fabriek. Op het terrein dat wordt omsingeld door Russische troepen, zitten volgens Oekraïense autoriteiten nog zeker duizend burgers vast.

Guterres meldde dat hij dinsdag van de Russische president Vladimir Poetin de toezegging heeft gekregen dat de Verenigde Naties samen met het Rode Kruis betrokken worden bij het instellen van een humanitaire corridor in Marioepol.

Zelensky was optimistisch na het gesprek met Guterres. Hij gelooft dat er nu een einde kan komen aan het beleg van de Azovstal-fabriek in de stad. De fabriek is omsingeld door Russische troepen, die bijna de hele stad hebben ingenomen. Het is niet duidelijk hoeveel mensen er nog verblijven. Het gaat volgens Oekraïense bronnen om duizend burgers en zo'n vijfhonderd gewonde militairen. Het aantal verdedigers wordt door Rusland geschat op bijna drieduizend.

Eerder op de dag bracht Guterres een bezoek aan Borodjanka, ten noordwesten van Kiev, waar hij scherpe kritiek uitte op de Russische aanval op Oekraïne. “Ik stel me mijn familie voor in een van deze huizen, ik zie mijn kleindochters in paniek rennen”, sprak hij terwijl hij in puin geschoten huizen aanschouwde.

“Een oorlog in de 21e eeuw is een absurditeit, geen enkele oorlog is aanvaardbaar in de 21e eeuw”, zei de secretaris-generaal in een van de plaatsen waar Oekraïners de Russen beschuldigen van oorlogsmisdaden gedurende hun bezetting.

Guterres bezocht ook Boetsja. Hij riep Rusland daar op tot medewerking met het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. Dat doet onderzoek naar mogelijke oorlogsmisdaden in Oekraïne. “Als we spreken over oorlogsmisdaden, kunnen we niet vergeten dat de ergste misdaad oorlog zelf is”, zei hij in Boetsja, waar honderden burgerdoden werden aangetroffen nadat Russische troepen zich hadden teruggetrokken. Rusland is overigens geen lid van het hof.