Jackie Speier overleefde massamoord bij sekte. In nieuw boek vertelt ze over gruwel die ze meemaakte
BuitenlandEen Amerikaanse vrouw heeft een boek geschreven over hoe ze eind jaren 70 de dood in de ogen keek bij een massamoord. Ze was als assistent van congreslid Leo Ryan uit Californië meegereisd naar Guyana in Zuid-Amerika om er een onderzoek in te stellen naar de Peoples Temple-sekte, maar de situatie liep volledig uit de hand. Bijna 1.000 mensen lieten het leven nadat sekteleider Jim Jones de opdracht gaf om vergiftigde punch te drinken. Jackie Speier werd neergeschoten en vertelt in haar memoires - die vorige week gepubliceerd werden - hoe ze door het oog van de naald kroop.
Delen per e-mail
Speier (toen 28) had al voor het vertrek naar de jungle van Guyana een onbehagelijk gevoel. De vrouw uit Californië zou samen met haar baas en nog een ander lid van zijn staf het kamp bezoeken waar Jim Jones zich met honderden van zijn volgers ophield. Die waren uit San Francisco vertrokken nadat verontrustende informatie naar buiten was gekomen over mishandeling, misbruik en onderdrukking van leden van de groepering.
Autoritaire leider
Bij de stichting in 1953 was Peoples Temple een christelijke beweging geweest, die zich inzette voor sociale rechtvaardigheid en de verschoppelingen van de maatschappij, zoals prostituees, daklozen en drugsverslaafden. Maar al gauw kreeg ze het karakter van een sekte, met Jim Jones als autoritaire leider. Speier had verhalen gehoord van oud-leden van de sekte en familieleden en die verontrustten haar. Ook het naar verluidt “onstabiele karakter” van Jones baarde haar zorgen.
Toen de delegatie in november 1978 landde op een stoffige landingsbaan in Guyana, merkte Speier op dat de Amerikaanse vertegenwoordigers ter plaatse het wel erg goed konden vinden met Jones. Ze begon zich steeds meer af te vragen of het wel een goed idee was geweest om zonder formele uitnodiging of militaire escorte naar Zuid-Amerika te reizen, maar Leo Ryan stelde haar gerust. Hij regelde meteen ook een bezoek aan het kamp van Peoples Temple. (lees hieronder verder)
Daar werden ze onthaald met optredens en eten, maar al snel bleek dat een schijnvertoning te zijn. Een van de sekteleden stak stiekem een briefje toe aan een meegereisde journalist, met de vraag om hulp. Al snel werd duidelijk dat tientallen sekteleden weg wilden en Ryan besloot om hen mee te nemen naar de VS.
Zweten
Dat was het moment dat Jim Jones de controle begon te verliezen. Speier zag hoe hij begon te zweten en mensen in zijn buurt probeerde te overtuigen om toch te blijven. Hoewel hij voor de camera zei dat hij hen altijd graag zou zien, hoorde ze later woorden vallen als “leugenaars” en “verraders”. “Hij was aan het kraken en ik wilde daar zo snel mogelijk weg”, schrijft ze.
Er werd een tweede vliegtuig opgeroepen en twee dozijn van de afvallige sekteleden stapten samen met de delegatie van Leo Ryan op een truck richting vliegveld. De anderen zouden achter komen. (lees hieronder verder)
Speier was opgelucht toen ze de landingsbaan bereikten. Toen ze de sekteleden in het vliegtuig aan het helpen was, gebeurde echter het ondenkbare. “Opeens verscheen een grote rode tractor, die in volle vaart op ons kwam afgereden”, aldus Speier. “Iedereen stoof weg in verschillende richtingen en Ryan dook onder het vliegtuig. Ik volgde hem en zag hoe hij neergeschoten werd. Het bloed stroomde uit zijn hals. Terwijl ik naar hem toe kroop om hem te helpen, werd hij een tweede keer geraakt. Hij viel op de grond. Ik liet me ook vallen – met mijn hoofd naar beneden - en deed alsof ik dood was. Boven mijn hoofd hoorde ik hoe een kogelregen het toestel raakte.”
Kogelregen
Even later hoorde ze ook hoe de mannen die op de tractor hadden gezeten, rondgingen en mensen van dichtbij neerschoten. Opeens voelde ze een vreselijke klap op haar zij. “Dat was de eerste van vijf kogels die van achteren op mij af werden gevuurd en mijn rechterarm, mijn been en mijn rug doorboorden”, gaat ze verder. “De pijn was onbeschrijfelijk. Het enige dat door mijn hoofd ging, was de gedachte dat ik me stil moest houden en moest doen alsof ik dood was.”
Even later werd het plots stil. Toen ze haar hoofd uiteindelijk durfde op te heffen, zag ze overal op het tarmac lichamen liggen. Congreslid Ryan bewoog niet meer. Pas later zou ze vernemen dat hij door 45 kogels was doorzeefd. “Het moment dat ik naar mijn éígen lichaam keek, staat op mijn netvlies gebrand”, zegt ze. “Mijn volledige rechterkant was onherkenbaar verminkt. Dat lichaam – mijn lichaam – was het lichaam van een dode vrouw.” (lees hieronder verder)
Ze had geen idee wat ze moest doen. “Ik zei het akte van berouw op en verzoende me ermee dat ik het niet zou halen”, schrijft ze. Toch probeerde ze nog naar het ruim van het vliegtuig te kruipen. Een handvol mensen bleek het daar overleefd te hebben. “De motor en een band van het toestel waren kapotgeschoten, het duurde dan ook niet lang voor we doorhadden dat we schietschijven waren voor als onze aanvallers terugkwamen. Enkele overlevenden liepen daarop de jungle weer in.”
Afscheidsboodschap
De achterblijvers zetten een tent op voor de gewonden. En Speier kreeg van een journalist een bandopnemer waarop ze een afscheidsboodschap kon inspreken voor haar familie.
Het was daar dat ze enkele uren later ook het nieuws hoorde over de slachting in Jonestown, even verderop. Jones had iedereen geboden om limonade te drinken met cyanide in. Wie weigerde, werd gedwongen of neergeschoten. Ruim 900 mensen vonden de dood, waaronder bijna 300 kinderen. Jim Jones overleefde het zelf ook niet. Hij stierf door een schotwonde aan het hoofd. (lees hieronder verder)
12 uur duurde het uiteindelijk voor er hulp kwam. Terwijl Speier lag te zieltogen, beloofde ze zichzelf dat als ze het zou overleven, ze alles uit het leven zou halen. En haar leven in dienst zou stellen van de gemeenschap. Ze haalde het effectief en na een vreselijke revalidatie stelde ze zich kandidaat om de plaats in te nemen van de gestorven Leo Ryan in het congres. De eerste verkiezing verloor ze, maar vandaag, 40 jaar later, zit ze op de stoel die ooit van haar mentor was. (lees hieronder verder)
“Hoewel ik het overleefd heb, is er iets in mij gestorven, daar, die dag, op die landingsbaan. Misschien mijn onschuld of mijn geloof in de natuurlijke rechtvaardigheid van het leven. Maar ik kan ook niet ontkennen dat die nachtmerrie mijn kijk op het leven gevormd heeft en mijn instincten. En dat het me gemaakt heeft tot de sterke vrouw die ik vandaag ben”, zegt ze nog.
‘Undaunted: Surviving Jonestown, Finding Hope in the Darkest Places, and Breaking the Silence’ is online te koop.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMde Volkskrant
Waarom het goed is om 'Mein Kampf' te blijven lezen (en waarom het goed is dat we hem nog lezen)
Begin september verschijnt de Nederlandse heruitgave van 'Mein Kampf', waarin Adolf Hitler in 1924 en 1925 zijn ideeën over een ‘zuivere’ wereld opschreef. Historicus Hans Blom legt uit wat het nationaal-socialisme zo aantrekkelijk maakte. En waarom het goed is dat wij dit boek nog lezen. -
Sporten in stijl: de perfecte tassen voor tijdens je work-out
De lente staat voor de deur. Tijd om die wintervetjes aan te pakken! Een bezoekje aan de fitness zit er nog even niet in, maar ook in openlucht kan je aan je summer body werken. Ninashop.be selecteert haar favoriete tassen waarmee jij in stijl kan bewegen. -
Voormalige nazikampbewaker staat op zijn 94e voor de jeugdrechter: "Ik was 18 jaar. Ik wist niet dat er massamoorden werden gepleegd”
Een 94-jarige man staat in Duitsland terecht voor medeplichtigheid aan massamoord op gevangenen door de nazi's in een concentratiekamp in Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De ex-kampbewaker zei op de eerste zitting dat hij uit schrik niet in opstand durfde komen tegen zijn oversten. Dat er systematisch mensen werden vermoord, wist hij naar eigen zeggen niet. -
-
“Kusjes van papa Ratko”: oorlogsmisdadiger Mladic belt stiekem met Servische tv-show
Servische televisiekijkers hoorden vandaag een stem die ze jaren niet hebben gehoord. Vanuit de gevangenis van het Nederlandse Scheveningen heeft de tot levenslang veroordeelde Bosnisch-Servische oorlogsmisdadiger Ratko Mladic heimelijk met het ontbijtprogramma van het Servische Happy TV gebeld. “Opa Ratko houdt van jullie”, sprak Mladic tegen zijn zoon in de studio en de kijkers. -
PREMIUM28
ANALYSE. De comeback van Trump maakt voorlopig weinig kans: 1 op de 5 Republikeinen vertrouwt hem niet
-
Loopbaanbegeleiding: hoe werkt het en hoe weet je of het iets voor jou is?
Uitgekeken op jouw job? Knaagt er iets, maar kan je niet goed zeggen wat? Heb je het helemaal gehad met jouw bedrijf of sommige collega’s? Weet dat je meestal recht hebt op loopbaanbegeleiding, waarbij je samen met een vaste begeleider je werksituatie onder de loep neemt. Jobat.be vat de essentie samen. -
Nigeria ontvangt bijna 4 miljoen gratis dosissen van het coronavaccin via Covax
Nigeria, het land met de meeste inwoners van Afrika, heeft vandaag bijna vier miljoen dosissen van een vaccin tegen Covid-19 ontvangen, zo hebben journalisten van het Franse persbureau AFP vastgesteld. De entstoffen zijn gefinancierd door het Covax-programma dat beoogt de armste landen een vaccin te bezorgen.
7 reacties
Heidi Werbrouck
viviane van oosterwijck
Anita KEMPENEERS
Paul Winters
Giovanni Van Dyk