In september 2015 werd het leven van Salam Aldeen op zijn kop gezet. De Deense ondernemer was net tv aan het kijken toen de foto van Alan Kurdi op het nieuws verscheen. De iconische foto van de aangespoelde peuter met het rood shirt en sneakers greep de man zo aan, dat hij besloot om naar Griekse eiland Lesbos te trekken, waar destijds dagelijks nog steeds bootladingen met vluchtelingen arriveerden. Een week lang hielp hij de mensen op het droge en reed hij ze ’s avonds naar vluchtelingenkampen.

Aldeen stichtte daarop de ngo Team Humanity, een groep van vrijwilligers uit Denemarken, Nederland, Duitsland en de VS die dag en nacht werken om de vluchtelingen te redden. De vrijwilligers haalden de vluchtelingen uit het water en boden de overlevenden dekens, water en voedsel. Naar schatting redde de ngo onder leiding van Aldeen duizenden levens, waaronder talloze vrouwen en kinderen. 

Op het eiland stond de Deen al snel bekend als een held. Veel vluchtelingen die aankwamen, herkende de man van sociale media en vertrouwden hem met hun leven.

Ondanks dat alles, hangt Aldeens toekomst nu aan een zijden draadje. Het liep mis tijdens een reddingsmissie op een koude nacht in januari. In de vroege uurtjes ontving Aldeen een noodoproep via WhatsApp: twee overbevolkte boten dreigden te zinken, net voor de kust van Lesbos. Zoals gewoonlijk sprong hij uit bed, riep hij andere vrijwilligers op en meldde hij de reddingsmissie aan de Griekse kustwacht. Samen met vijf helpers ging hij het water op.

Het team kon echter enkel afgaan op de locatie van het WhatsApp-bericht en vonden de twee boten niet. In het donker vaarden ze rond, op zoek naar een teken van leven, tot ze tegen werden gehouden door een boot van de Griekse kustwacht. “Ik vertelde hem dat er twee boten aan het zinken waren,” zei Aldeen in een interview met Middle East Eye. “Ze zeiden dat ik mijn mond moest houden.”

De kustwacht verplichtten de vrijwilligers om terug aan land te gaan, waar ze meteen werden gearresteerd voor mensensmokkel. Volgens de kustwacht zou Aldeen en zijn team hebben geprobeerd om vluchtelingen uit Turkije naar Griekenland te brengen - hoewel het bootje geen vluchtelingen aan boord had en Aldeen zich nooit in Turkse wateren had begeven.

De vrijwilligers zaten een tijd lang in de cel, maar werden uiteindelijk vrijgelaten op borgtocht. 

De reden voor de arrestatie zat ‘em in de onbekende locatie van de reddingsmissie. Omdat de aangegeven locatie van het WhatsApp-bericht onnauwkeurig bleek, was Aldeen niet in staat om de exacte plaats van de oproep door te geven aan de kustwacht. Die waren hem gevolgd, en zagen in de onregelmatige route van de boot een intentie om in Turkse waters te geraken.

Vrijwillige reddingsmissies in Griekse waters zijn legaal, maar het transporteren van vluchtelingen over de grens is dat niet. Hoewel het bootje van Aldeen nooit die grens overstak, werd de reddingsmissie wel gezien als een poging om dat te doen, wat eveneens strafbaar is. 

Op 7 mei begint het proces tegen Aldeen. Op een poging tot mensensmokkel staat tot tien jaar celstraf. In afwachting van de zaak, verhuisde Aldeen naar Thessaloniki, in het noorden van Griekenland. Sinds het Turks-Europese vluchtelingenakkoord, is het aantal bootjes dat aankomt aan de kust, flink gedaald. Daardoor investeert Aldeen zijn energie nu in het helpen van mensen in vluchtelingenkampen langs de grens. Hij helpt er onder andere bij de voedselbedeling, of fungeert als tolk voor de vluchtelingen.

Hij wacht de uitspraak van zijn proces geduldig af. Want als het een misdaad was om levens te redden, zei Aldeen volgens Focus, “Dan ben ik schuldig.”