Expo Congolese kunst toont gewelddaden van Belgische kolonisten

Voor een wit gebouw wordt een zwarte man gewurgd met een ketting. Op het plein voor het gebouw wappert een Belgische vlag. Een zwarte man ligt op de grond, zijn broek is neergetrokken zodat we de bloedende snijwonden op zijn zitvlak zien. Een zwarte staat achter hem, in het uniform van de koloniale politie, de zweep in de lucht. Schalks kijkt die naar een blanke man in een wit uniform met de Belgische vlag op zijn revers. Die blanke heeft zijn ene hand in zijn broekzak, met de andere dirigeert hij het geweld. Het schilderij 'Congo Belge II' werd in de jaren 70 van de vorige eeuw gemaakt en is een historisch tafereel uit de koloniale periode van de huidige Volksrepubliek Congo.

Uitbuiting
In de jaren 1880 was Congo Vrijstaat de privéholding van koning Leopold II. "Belgisch Congo vormde een bijzondere uitzondering op de koloniale norm. Het land en de bevolking werden op gruwelijke wijze uitgebuit door één man, koning Leopold. Hij behandelde het land en de mensen als zijn persoonlijke bezit", stelt Christian Sulger-Buel van de gelijknamige galerij in Londen tegenover CNN.

Lumumbashi Beweging
De schilder, T. Kalema, was lid van een groep artiesten die bekend zou worden als 'de Lumumbashi Beweging'. Het werd van die artiesten toont de turbulente geschiedenis van Congo.

De politieke inslag van de kunst die in de jaren zeventig werd gemaakt in Lumumbashi is eigen aan de centraal gelegen stad, het hart van de koperwinning in Congo. "In Kinshasa was de kunst lichter van toon en humoristisch", verklaart Salimata Diop van het Londense Africa Centre en curator van de expo.

Kunst voor eigen volk
Artiesten van de Lumumbashi Beweging schilderden taferelen van de slavenhandel in de 16de en 17de eeuw, van de gewelddaden van de kolonisten tot hun recentere problemen: mijnstakingen, de onafhankelijkheid, de afscheiding van Katanga en de executie van Lumumba. "Deze kunstenaars maakten geen kunst voor toeristen, ze zagen zichzelf als ambachtslui en maakten kunst voor hun eigen volk", aldus Diop.

Vooral het genre 'Colonie Belge' van de Lumumbashi Beweging werd populair. "Deze schilderijen tonen vaak een blanke - de koloniale meester - die onberispelijk is gekleed en niets anders doet dan toekijken hoe een zwarte een andere zwarte afranselt, vaak terwijl de familie van het slachtoffer toekijkt", weet Sulger-Buel.
Lees verder onder de foto