“Europa zal grootste deel van kosten voor wederopbouw Oekraïne betalen”

Het mechanisme waaraan wordt gewerkt zou lijken op de coronaherstelfondsen van de lidstaten. Het fonds zal geld voor hervormingen voorzien in overleg met de Oekraïense regering. Hoeveel geld Europa precies zal verstrekken in de vorm van subsidies of leningen is nog niet duidelijk. Zo wil de EU voorlopig nog geen prijskaartje aan de opdracht hangen omdat de oorlog in Oekraïne nog steeds aan de gang is. Wel is de EU-ambassadeurs verteld dat het bedrag zou kunnen oplopen tot honderden miljarden euro’s over een periode van tientallen jaren.

De kwestie rond de wederopbouw na de oorlog en mogelijke herstelbetalingen door Rusland zal naar verwachting de komende weken de aandacht krijgen. Hoge ambtenaren in Brussel en Washington zouden van plan zijn om te praten over manieren om Kiev financieel te steunen. Daarbij zou er extra gefocust worden op methoden die voorkomen dat de enorme hoeveelheid geld wordt misbruikt.

De Wereldbank organiseert donderdag een ministeriële bijeenkomst over Oekraïne tijdens de voorjaarsbijeenkomsten van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in Washington. Onder anderen de vicevoorzitter van de Europese Commissie Valdis Dombrovskis zal naar verwachting deelnemen, zo meldt een EU-functionaris.

Het geld zou vooral gebruikt worden om de infrastructuur te herstellen en de openbare diensten in Oekraïne te steunen. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky liet eerder al aan Commissievoorzitter Ursula von der Leyen weten dat zijn regering 5 tot 7 miljard dollar (ongeveer 4,6 tot 6,5 miljard euro) per maand nodig heeft om onder meer lonen en andere kosten te dekken. 

De Commissie overweegt bovendien om ook bedrijven te helpen. Zo schat Oekraïne dat ongeveer een derde van de bedrijven hun activiteiten volledig heeft stopgezet en 45% de productie heeft verminderd. De oorlog heeft ook vooral de landbouwsector zwaar getroffen, een van de belangrijkste economische activiteiten in Oekraïne. Grote delen van het land kunnen niet meer worden gebruikt voor landbouw, boeren worden met stijgende kosten geconfronteerd en de uitvoer wordt ernstig belemmerd. 

Omdat de Russische troepen nog steeds Oekraïense steden aanvallen, is het moeilijk voor de landen om al te ver te gaan met hun plannen. Ook als de oorlog voorbij is, zullen er nog steeds belangrijke obstakels zijn. Corruptie – en het gebrek aan degelijke toezichtmechanismen – in Oekraïne lijken daarbij de belangrijkste, zo klinkt het.

Nederland stelde alvast voor dat de instrumenten voor de wederopbouw ook kunnen worden ingezet voor de verbetering van de beleidsstructuren in het land. Die zouden zo beter aansluiten bij de EU-normen waarmee een toelating tot het landenblok kan worden versneld. Andere landen zouden dan weer hebben gepleit voor het doorsluizen van bevroren tegoeden van Russische oligarchen naar Oekraïne.