Erdogan verheerlijkt gewezen landsgrenzen Ottomaanse Rijk en laat alarmklokken luiden tot in Athene

Dat smachtend verlangen wordt pas gevaarlijk wanneer het omgezet wordt in een expansief buitenlands beleid. De afgelopen weken hield Erdogan zich niet in om steeds nadrukkelijker te verklaren dat de huidige landsgrenzen hem niet zinnen.

Staatszenders pakken steevast uit met kaarten waarop een Groot-Turkije is te zien. Het land strekt zich dan uit tot voorbij Aleppo en Kobani in Syrië, omvat ook Noord-Irak met de steden Mosoel, Kirkuk en Erbil, een stuk van Bulgarije - en last but not least: een gebied van Griekenland tot Thessaloniki en enkele Griekse eilanden.

Vredesverdrag van Lausanne
Die kaarten die in Turkse media circuleren, draaien het Vredesverdrag van Lausanne terug. Dat verdrag sloot Turkije in 1923 met de overwinnende grootmachten van de Eerste Wereldoorlog. Het akkoord legde de grenzen van het huidige Turkije vast.

Lange tijd beschouwden de Turken dat akkoord nog als een overwinning van Mustafa Kemal Atatürk (de grondlegger van de republiek Turkije) die na de oorlog deels kon verhinderen dat het Ottomaanse Rijk volledig uiteenspatte.

Verraad
De huidige Turkse president beschouwt dat verdrag als verraad. Vorige donderdag verklaarde hij nog dit tijdens een redevoering: " In Lausanne hebben wij eilanden weggegeven die zo dicht bij ons liggen dat we de stemmen van ginder tot hier kunnen horen. Is dat een overwinning?" En hij voegde eraan toe: "Dat waren onze eilanden. Daar staan onze moskeeën en heiligdommen."

'Misak-i-Milli'
Daarnaast verwijzen Turkse machthebbers steeds uitdrukkelijker naar de 'Misak-i-Milli', een manifest uit 1920 dat het territorium van het naoorlogse Turkije vastlegde (met delen van Syrië, Irak Bulgarije en Griekenland). Door het Verdrag van Lausanne moesten de Turken echter afzien van de gebieden waar ze aanspraak op dachten te maken.

De verwijzingen naar de 'Misak-i-Milli' hebben niet alleen in Bagdad maar ook in Athene de alarmklokken laten luiden. Of Erdogan zich van deze nationalistische rethoriek bedient om interne belangen te dienen of vindt dat de 'Misak-i-Milli' wel degelijk moet uitgevoerd worden, is moeilijk uit te maken.

Verdedigingsschild
Feit is wel dat Turkse staatszenders die beoogde regio's in nieuwsberichten tonen als waren het Turkse regio's. En net daar in Noord-Irak en Noord-Syrië is het land steeds meer militair actief. Sinds 24 augustus worden er Turkse soldaten ingezet in Noord-Syrië. Het offensief kreeg de naam 'Verdedigingsschild van de Eufraat'. Het belangrijkste doel van de regering in Ankara is niet om IS te verdrijven maar wel om de toenemende invloed van de Koerden in de regio in te dammen.

In Noord-Irak kunnen we weldra hetzelfde beeld zien. Erdogan staat er namelijk op om het internationale offensief tegen IS in Mosoel te ondersteunen. De Turkse regering is er als de dood voor dat de voornamelijk soennitische stad onder het centrale bestuur zal vallen van een door sjiieten gedomineerde Iraakse regering nadat de terreurorganisatie er is overwonnen.

Turkmenen en soennieten
Nochtans is de 'hulp' van Turkije helemaal niet gewenst. De Iraakse premier al-Abadi heeft zich al meermaals uitgesproken tegen een Turkse inmenging. Desondanks naderen Turkse soldaten Mosoel vanuit het Noorden met artillerie- en pantservoertuigen. Turkije werpt zich op als de beschermingsmacht van de Turkmenen en soennieten.

Erdogan is er immers van overtuigd dat een soennitische dominantie van het Nabije Oosten in de kaart speelt van zijn vurig verlangen naar een Groot-Turkije.