Eindelijk doorbraak? “Brexit-akkoord binnen bereik na belangrijke toegevingen Boris Johnson”

Een voorlopige versie van het akkoord zou morgen gepubliceerd kunnen worden, zegt de Britse krant. Noord-Ierland zou theoretisch deel blijven uitmaken van de Britse douane-unie, maar de facto van de Europese. Daardoor zou Johnson kunnen claimen dat het volledige Verenigd Koninkrijk de EU verlaten heeft.

Ook volgens Bloomberg staan de onderhandelingsteams op een zucht van een akkoord en komt de definitieve doorbraak er allicht vandaag nog. De Ierse premier Leo Varadkar zegt op een persconferentie dat de onderhandelingen de goede kant opgaan. “Maar de kloof tussen Groot-Brittannië en de EU blijft toch nog groot”, klinkt het.

Ierse grens
De grote twistappel in de brexitonderhandelingen is de Ierse grens, meer bepaald die tussen EU-lidstaat Ierland en Noord-Ierland (dat deel uitmaakt van het Verenigd Koninkrijk; nvdr). De Europese Unie aanvaardt daar geen douanecontroles om de Ierse vrede te vrijwaren en stelde voor om het Verenigd Koninkrijk tijdelijk in een douane-unie met de EU te houden tot er een andere oplossing voorhanden was. De Britten weigeren die regeling -de backstop in het jargon- omdat ze vanuit een douane-unie met de EU geen eigen handelsakkoorden kunnen sluiten. 

Instemmingsmechanisme
Johnson kwam vorige week met een nieuw voorstel om de backstop te vervangen. In de plaats van een douane-unie met de EU voor onbepaalde duur stelde hij voor het vangnet te beperken tot Noord-Ierland. Dat zou dan zijn regelgeving rond goederen en voedingsmiddelen afstemmen op die van de Europese binnenmarkt. Het voorstel voorziet ook in een instemmingsmechanisme: de Noord-Ierse autoriteiten zouden elke vier jaar opnieuw hun fiat moeten geven. Voor Brussel is dat voorstel echter onaanvaardbaar omdat de douanecontroles verre van waterdicht zouden zijn en de Noord-Ieren de facto een veto zouden krijgen.

Over die kwestie zou de Britse premier nu volgens The Guardian “grote toegevingen” hebben gedaan. Johnson zou instemmen met een douanegrens in de Ierse Zee, weet de krant. 

“Geen enkele Britse premier mag dit aanvaarden”
Bij een deal blijft de vraag echter of het Britse parlement, met daarin de brexit-hardliners, akkoord zal gaan. De vorige Britse premier, Theresa May, verwierp een douanegrens in de Ierse Zee herhaaldelijk omdat die ingaat tegen de Unie tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland. Volgens haar was zo’n regeling iets “wat geen enkele Britse premier ooit” kon aanvaarden. 

Het valt ook af te wachten of de Noord-Ierse Unionisten van de DUP, de gedoogpartner van Johnson in het parlement, zich erachter zullen kunnen scharen. Voor hen is de Unie een heilig principe. Volgens The Huffington Post liggen toegevingen in die zin dan ook bijzonder moeilijk.

Komt daar nog bij dat Johnsons regering lang geen meerderheid heeft. Ze komt zowat 40 stemmen tekort en zal in dat geval dus moeten rekenen op de oppositie. 

De Britse regering komt morgennamiddag bij elkaar. Sowieso moeten ook de 27 andere staatshoofden en regeringsleiders nadien nog instemmen met een deal. Dat zou op de Europese top van donderdag en vrijdag moeten gebeuren.